Zorunlu göçe dönüş: Şemdinli'den 13 bin kişi göç etti

Erdal İMREK
İstanbul

Şemdinli’de yaşanan çatışmalarda Şapatan (Altınsu) köyünün askerlerce bombalanması ve hem bu köyde hem şehir merkezinde asker ve polislerin zırhlı araçlardan halka ‘Evlerinizi terk edin’ çağrılarının ardından kentte binlerce insan evlerini terk etti. Şemdinli’de yaşananlara ilişkin gazetemize konuşan HDP Van Milletvekili Adem Geveri, “Şapatan köyünde 5 bin kişi yaşıyordu. Bu sayı bugün itibariyle 100’e düştü. Şemdinli merkezinde evlerini terk edenlerle birlikte göç edenlerin sayısı 12-13 bin civarında” dedi.
Şemdinli’deki son saldırılardan sonra asker ve polis baskısı, kentteki çatışmalar nedeniyle insanlar yeniden göç yollarına düştü. Geçtiğimiz günlerde Şemdinli’nin Şapatan köyüne askerlerce yapılan top ve havan atışlarında 10 ev yıkılmış 4 kişi yaralanmıştı. Hem bu köyde hem de ilçe merkezinde polis ve askerler zırhlı araçlardan halka ‘Evlerinizi terk edin’ anonsları yapmıştı. Bu gelişmelerin ardından son 4 günde Şemdinli merkezi ve Şapatan’dan yaklaşık 13 bin kişi evlerini terk etti. Bölgedeki gelişmeleri yakından izleyen HDP Van Milletvekili Adem Geveri kentte yaşananları gazetemize anlattı.

5 BİN NÜFUSLU KÖYDE 100 KİŞİ KALDI
Bölge’de bazı ilçelerde artan baskıya karşı ‘öz yönetimlerin’ ilan edilmesi, PKK ve devlet güçleri arasındaki çatışmalar, sivil katliamlarıyla ‘90’larda yaşanan manzaraların yeniden gündeme geldiğini söyleyen Geveri, “Hakkari dağlık bir alan olduğu için kırsalda yerleşim yerleri çok fazladır. Bu durum Şemdinli’de daha da fazla. Son günlerde yaşanan çatışmalarda, asker uzaktan top atışı yapıyor. Bu atışlardan bazıları köylere düşüyor. Şemdinli’nin Şapatan köyü de bombalara hedef oldu ve yaralanan insanlar oldu. Orada tesadüfen bir katliam yaşanmadı” dedi. Şapatan’ın toplam 5 bin nüfusu olduğunu belirten Geveri, “Ama bu son olaylardan sonra burada nüfus hemen hemen 100 kişiye düştü” dedi. Şemdinli’de diğer kentlerden farklı olarak köylerin, şehrin top atışına maruz kaldığını belirten Geveri, “Burada 90’lı yıllara ait manzaralar yaşandı. Devlet kendi halkını bombalıyor. Evlere isabet eden bombalar var. Şapatan’da tesadüfen insanlar ölmedi, çok kayıp olabilirdi. Kur’an kursuna, bahçelere isabet etti bombalar. Buralarda insanlar olabilirdi” dedi.

ASKER, İNSANLARI GÖÇE ZORLUYOR
“Asker sadece bu köyde değil, Şemdinli kent merkezinde de ‘Evlerinizi terk edin’ şeklinde anons yapıyor” diyen Geveri, “Düşünün ki bir devlet, şehir merkezinde, Emniyetin, alay komutanlığının, kaymakamlığın olduğu bir yerde, halka şehri terk edin, yoksa sorumlu değiliz’ diyor. Sanki karşısında başka bir devlet varmış gibi, burada yaşayan insanları yaşadığı alanı terk etmeye zorluyor” dedi.

TOPLAM 13 BİNE YAKIN KİŞİ GÖÇ ETTİ
Şapatan köyünde yaklaşık 5 bin kişinin göç ettiğini, Şemdinli kent merkezi, Şapatan ve birkaç yakın köyden baskı ve şiddet ortamı nedeniyle göçler yaşandığını söyleyen Geveri, “İlçede toplam göç eden sayısı 12-13 bin civarındandır” dedi. Göç edenlerin nereye gittiğini sorduğumuz Geveri, “3-4 günlük gerginlik sonrası göç edenlerin bir kısmı Güney Kürdistan’a (Federal Kürdistan Bölgesi) geçti. Rudav muhabirleri, Mergesor bölgesinde, Şemdinli’den gelen göçmenler olduğunu söyledi. Benim bizzat arkadaşım olan, bir kişi akrabalarını Derecik bölgesine götürmüş. Başka bir arkadaşımız, ailesini alıp Van’a geçmiş. Bir kısım insan uzak köylere gidiyor” dedi. Federal Kürdistan Bölgesi’ne geçenlerin nasıl gittiğini de sorduğumuz Geveri, “Orada bir gümrük olmadığı için sınırı kaçak olarak geçiyorlar. Askerin mutlaka bilgisi oluyordur bu geçişten ama engel olunmamış” yanıtını verdi. Şemdinli’den başka bölgelere geçişte de ciddi sıkıntılar yaşandığını belirten Geveri, devlet yolu kesiyor, PKK’nin kazdığı hendekler var, köprü havaya uçurulmuştu. Çok sıhhatli bir geçiş de yapılamıyor” dedi.