Askere gitmenin bir, gitmemenin 1001 Yolu

Takyedin ÇİFTSÜREN

Kitapçıdan iki kitapla çıkıyorum. Az yürüyünce arkadaşa rastlıyorum. Bir bölüme kayıt yaptırmış, oradan geliyormuş. Neden o bölümü tercih ettiğini sorunca “Askerlik için!” cevabını alıyorum. “Yırtmak için!” diye ekliyor. Askerlikten yırtmak için başarısız bir hamle olduğunu ikimiz de biliyoruz. 
Elimdeki poşette askerlikten yırtmanın bin yolunu sayan bir kitap olduğunu ondan saklamak için poşeti hemen çantama atıyorum. Yoksa poşeti karıştırıp kitapları inceleyecek, sonra da kitabı okumak için benden alacak.
Aldığım bir kitabın benden önce başkası tarafından okunması oldum olası beni rahatsız etmiştir. Ayaküstü az konuştuktan sonra “Ben kaçar!” diyorum. “Erkencisin!” diyor. “Yorgunum, az dinleneceğim” diyorum, benden bir cevap beklediğini bildiğimden. Aslında kitabı okumak için sabırsızlanıyorum, söylediğim masum bir yalan. Söylenebilecek 1001 masum yalana açılan bir yalan.

EŞCİNSELSEN DÜŞMAN KUVVETLERİNE AŞIK OLABİLİRSİN!
1923 yılında doğup 2010 yılında hayatını kaybeden, askerlik karşıtı Amerikalı Yazar Tuli Kupferberg, oturup askere gitmek istemeyenler için Askere Gitmemenin 1001 Yolu’nu düşünmüş. Bulmuş da.
Askere gitmenin bir yolu vardır, hepimiz bunu biliriz. Bir askerlik şubesine gider, askere alınmak istediğinizi söylersiniz. Herhangi bir kusurunuzun (!) olmaması askerlik yapmanız için yeterli. Ama eğer kusurunuz (!) varsa askere uygun olmadığınızdan reddedilirsiniz. 
Askere Gitmemenin 1001 Yolu, askerlik için kusur (!) sayılan nedenler. Aslında sosyal hayatta bunların neredeyse hiçbiri kusur değil. Ama kendini mükemmel bir güç olarak gören devlet, askerlik yapanların her an bir savaşa gireceklermiş gibi hazır olmalarını ister. Bir askerde kusur olarak görülen bu durumlardan herhangi birinin görülmesi her an gerçekleşecek bir savaşta devlete zayiat verdirebilir. Bu devlet için kabul edilemez bir şeydir. Çünkü devlet güçlüdür, dolayısıyla askeri de güçlü olmalı ki karşısındakini daha çabuk öldürebilsin. Bir askerin güçlü olmadığının, öldürmeyi devletin istediği çabuklukta yapamayacağının belirtileri vardır. Bu belirtiler kusur olarak sayılır. Peki nedir bu belirtiler?
Bir uzvun eksik olması: Bir parmağın yoksa tetiğe basamazsın, basamayacağın için öldüremezsin.
 Psikolojik bozukluklar: Kafan yerinde değilse kendi devletine silah çekebilirsin.
 Eşcinsellik: Düşman kuvvetlerine aşık olabilirsin.
Başka ülkenin vatandaşı olmak: Düşman devletin bir ajanı olabilirsin.
Aya gitmek: Uzaylılarla iş birliği içinde çalışıyor olabilirsin.

KİTABIN GELİRİ BARIŞ HAREKETİNE
Askere Gitmemenin 1001 Yolu, 3 milyondan fazla insanın ölümüne neden olan Vietnam Savaşı’na katılmak istemeyenler için hazırlanmış bir kitap. 1966 yılında basılan bu kitabın geliri barış hareketine bağışlanmış. 
Kırk yıl önce biten bir savaşa karşı yazılan bu kitabın hâlâ güncelliğini koruyor olmasının nedenleri var. Birincisi, büyük savaşların aralıksız sürmesi.  İkincisi, askerliğin hâlâ ölümü tetikleyen bir görev olması. Üçüncüsü de vicdani reddin birçok ülke tarafından tanınmaması.  Bu yüzden asker olan ölmeyi ve öldürmeyi tetikte beklemek zorundadır. 
Ortadoğu gibi bir cehennemde yaşayanlar, bu cehennemin petrolü bitmedikçe ölme ve de öldürme sırasının er ya da geç kendilerine geleceğini bilirler. Ölmeyi ve öldürmeyi vicdani ret yoluyla reddetmek mümkünken, bu hakkın tanınmaması, askerliği reddedenlerin anayasalara da aykırı olan birçok hukuksuz uygulamayla karşılaşması, insanları başka yollara sevk etmektedir. İşte bu kaçış yolları, çevremizden de zaman zaman duyduğumuz şeyler.
Ölmek, kaybolmak, göz kapaklarını yapıştırmak, askeri psikiyatri üzerine yazılmış tezleri okuyup işe yarar metotlar bulmak, parmağını kesmek vb…
Bunlardan sonuç almamız durumunda ne mi olur? 1001. yol açılmış olur: Vietnam’a barış gelir, gezegen sevince boğulur.