Arsuz’un tarihine ışık tutan kazı

Halil İMREK
İskenderun

Antik dönemin bir liman kenti olan Arsuz, Meryem Ana’nın yıkandığı varsayılan Seydi’siyle, Cleopatra’nın gemilerinin yanaştığı limanıyla, kral mezarlarıyla bilinen bir ilçe. 

Yörede gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkarılan heykeller, kolonlar, lahitler, mezar taşları ve seramik parçaları da bu gerçeği kanıtlıyor. Son üç ayda yapılan kazılardaysa 6. Yüz Yıla ait Kutsal Havariler Kilisesi gün yüzüne çıkarıldı.

Hatay Müze Müdürlüğü’nün Arsuz’da ilk kez gerçekleştirdiği bilimsel arkeolojik kazıda tamamen toprak altında kalan Geç Roma dönemine ait Kurtsal Havariler Kilisesi gün yüzüne çıkarıldı.

Bir çok medeniyete beşiklik eden Arsuz’un geçmişine ışık tutacak olan Arpaçiftlik mahallesindeki kazı çalışmasını belediye meclis üyeleri ile birlikte inceleyerek arkeologlardan bilgi alan Arsuz Belediye Başkanı Nazım Çulha, üç ay gibi kısa bir sürede yapılan kazı çalışmasından 6. yüzyıla ait olduğu belirtilen kilisenin yanı sıra mozaikler, kaya mezarları ve iskelet kalıntılarının da otaya çıkarıldığını söyledi.

TOPRAKTAN TARİH FIŞKIRIYOR

Arkeoloji kazı ekibinin titiz bir şekilde sürdürdüğü çalışmalarda keşfettiği kilisenin adının Kutsal havariler kilisesi olduğunu söyleyen Arsuz Belediyesi Başkanı Nazım Çulha, “Kazı çalışmaları tam olarak tamamlandığında burası Arsuz için inanılmaz bir merkez olacak. 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilen bölgede yapılan kazı çalışmalarında bulunan Latince yazılarda kilisenin adının Kutsal Havariler Kilisesi olduğu açıkça yazıyor. İstanbul Üniversitesinden yazıtların çevirisi alındı, ancak diğer üniversitelerden gelecek diğer yorumlarla kilise hakkında daha detaylı bilgilere ulaşılacak. Elde edilen bilgiler ışığında, gün yüzüne çıkarılan ve üzerinde ‘Adam’ yazan insan figürü mozaiği hakkında henüz net bir bilgi olmazsa da hayvan figürlerinin Roma döneminin yansıması olduğu ve cennet tasviri olarak adlandırıldığını öğrendik. Kilisenin iki büyük kanatlı ana giriş kapısının yeri sus sistemini gösteren kanalları ve vaftiz havuzu olduğu tahmin edilen bir çukur keşfedilse de henüz kilisenin ölçeği ve büyüklüğü tam olarak belirlenmiş değil” dedi.

LAZER TARAMA YAPILACAK

Kazıların her yıl geliştirilerek devam edeceğini ve önümüzdeki yıl Arsuz’da ilk kez ileriye dönük kazı çalışmalarında kullanılan lazer taraması uygulamasının yapılacağını ifade eden Çulha, 1. Derece Sit bölgesi olması dolayısıyla ilçede daha pek çok tarihi kalıntının bulunacağına inandığını söyledi.

Kutsal Havariler Kilisesi’nin Arsuz’da var olan turizm potansiyeline büyük katkı da sağlayacağını ifade eden Arsuz Belediye Başkanı Nazım Çulha, “Kazı çalışmasında gün yüzüne çıkarılan tarihi eserlerin turizme kazandırılması, korunması ve geleceğe aktarılması için belediye olarak tüm imkanlarımızı seferber edeceğiz. İlçemizde gün yüzüne çıkarılan Kutsal Havariler Kilisesi ile bugün 14 yüz yıl geçmişe gittik. 

Bu muhteşem eserlerin korunması ve nesilden nesile aktarılması konusunda herkesin büyük bir hassasiyet göstermesi ve bu tarihi eserlerin sahiplenilmesi gerekiyor. 

Arsuz’da daha önce Meryem Ana’nın yıkandığı havuzun bulunduğu “Seydi” gibi, Kutsal Havariler Kilisesi’nin de inanç turizmine önemli katkıları olacağını düşünüyorum” dedi.