Çevreyi kirleten HES’in müdürüne ceza

Özer AKDEMİR
İzmir

Erzurum’un Tortum İlçesine bağlı Bağbaşı beldesi yakınlarında, Kayen Heta Enerji tarafından yapılan Bağbaşı HES ile ilgili açılan dava sonuçlandı. Mahkeme şirket müdürüne çevreyi kasten kirletmekten 1 yıl hapis cezası verdi. Mahkeme, bilirkişi raporunda imzası olan çevre mühendisi hakkında ise suç duyurusunda bulundu.  

KÖYLÜLER: ZARARIMIZ BÜYÜK

Mahkemenin son duruşmasına sanıkların yanı sıra HES inşaatı nedeniyle zarar gören davacı köylüler de katıldı. Köylüler HES çalışmaları nedeniyle birçok yolun kapandığını, tarlalarına gidemediklerini, hayvanlarını meraya çıkaramadıklarını ve maddi zarara uğradıklarını söylediler. Köylüler ayrıca HES inşaatı sırasında çıkan hafriyat, toz ve gürültünün yanı sıra dere yataklarının doldurulması nedeniyle çevrenin de tahrip olduğunu dile getirdiler. Meralarda su kalmadığı, rüzgar estiği zamanlarda kirliliğin çok ileriye taşındığı, zararlarını imletmelerine rağmen HES’çi şirketin bunu umursamadığı diğer şikayetler arasındaydı. 

RESMİ YAZILAR DELİL OLDU

Çevreyi kasten kirletmek, çevre kanununa aykırı hareket etmek gibi suçlamalar yöneltilen şirket müdürü ve proje tanıtım dosyasını hazırlayan çevre mühendisi ise savunmalarında suçlamaları kabul etmediler. 

Mahkeme heyeti kararını açıklarken dayandığı delilleri de bir bir sıraladı. Özellikle DSİ ve Orman İdaresi gibi resmi kurumların, HES bölgesi ile ilgili resmi yazıları kararda etkili oldu. Bu yazılarda bazı bölgelerde hafriyat dökümü izin verilmediği, bunların derhal kaldırılması gerektiği, derelere ve heyelan riski olan bölgelere dökülen molozlar nedeniyle çevrenin zarar gördüğü belirtildi.

ŞİRKET MÜDÜRÜNE 1 YIL HAPİS

Şirketin sorumlu müdürü Kemal Karaköse’nin HES inşaatı sırasında gerekli önlemleri almayarak çevreyi kasten kirlettiğini ve atık malzemeleri izinsiz olarak dere yatakları gibi yerlere döktürdüğünü belirten mahkeme heyeti, sanığa 1 yıl hapis cezası verdi. Çevreye verilen zararın giderilmemesi gerekçesiyle hükmün geride bırakılması yoluna gitmeyen mahkeme heyeti, hapis cezasını 12 bin lira para cezasına çevirdi ve cezanın ertelenmemesine karar verdi. Mahkeme heyeti, proje tanıtım dosyasını hazırlayan Çevre Mühendisi Erol Demirci hakkında yeterli delil olmadığı gerekçesiyle beraat kararı verdi. 

DOSYAYI OKUMADAN İMZALAMIŞ

Mahkeme heyeti, kendilerine sunulan bilirkişi raporlarında çelişkiler nedeniyle bilirkişileri de ayrı ayrı dinledi. Bilirkişi heyetindeki Çevre Mühendisi Muhittin Meral’in, dosyayı okumadan ve haritaları incelemeden raporu imzaladığı yönündeki beyanı üzerine, mahkeme bilirkişiliğin geçersiz olduğunu belirterek kararda raporu hükme esas almadılar. Hakimler, Meral’in eyleminin suç teşkil edebileceğini belirterek suç duyurusunda da bulundular. 

CEZALAR YETERSİZ, TEMYİZ EDECEĞİZ

Mahkeme kararını değerlendiren davanın avukatlarından Mehmet Horuş ve Eşber Yağmurdereli kararı temyiz edeceklerini söylediler. Şirket müdürüne verilen cezanın yetersiz olduğunu, proje dosyasını hazırlayan çevre mühendisinin de ceza alması gerektiğini belirten Horuş, “Türkiye’de, ÇED süreçleri o kadar amacından uzaklaşmış bir hale geldi ki, ÇED beklenen işlevi karşılamıyor. Biz artık ceza davalarında ÇED tartışmaya başladık” dedi. Mahkeme heyetinin çevre mühendisi hakkında suç duyurusunda bulunmasını da son derece olumlu bir gelişme olarak yorumlayan Horuş, “Çevre mühendisi olup çevreyle ilgili bir konuda görevi kötüye kullanılması kabul edilemez. Bu bir bilirkişi skandalıdır. Biz bu kişinin de yargılanarak ceza alacağını düşünüyoruz” dedi. Horuş suça konu olan bu HES dosyasının şuan Çevre ve Şehircilik Bakanlığının önünde olduğunu belirterek, “Mahkumiyet kararı çıkmış bir proje ile ilgili bakanlığın tekrardan ÇED süreci işletmesi de hukuka aykırı” dedi.