Hindistan seçimleri bugün başlıyor, Hazirana kadar sürecek

Hindistan’da altı hafta sürecek genel seçimlerde oy verme işlemi bugün başlıyor. Hindu milliyetçisi mevcut Başbakan Narendra Modi üst üste üçüncü kez seçilmeyi hedefliyor. Partisi parlamentoda üçte iki çoğunluk alırsa laik anayasayı değiştirmek, azınlıkları hedef alan gerici planlar gibi hamlelerin gündeme gelebileceği yorumları yapılıyor. Muhalefet ittifakı çıkar çatışmaları nedeniyle bölünürken iktidarın yargı sopası nedeniyle zor durumda.

DÜNYA NÜFUSUNUN YÜZDE 12’Sİ

Hindistan halkı, Lok Sabha olarak adlandırılan 545 sandalyeli parlamentonun alt kanadındaki 543 sandalye için oy kullanacak ve diğer iki sandalye de ülkenin cumhurbaşkanı tarafından seçilecek.

1.4 milyon nüfuslu ülkede 968 milyon seçmen için oy kullanma işlemleri bugün başlıyor ve hazirana kadar sürecek. Bu, dünya nüfusunun yüzde 12’sinin oy kullanacağı anlamına geliyor. Seçimlerin bir buçuk ay sürmesinin gerekçesi de seçmen sayısının çokluğu ile açıklanıyor. Son ulusal seçimlerde katılım oranı yüzde 67’nin üzerindeydi ve yaklaşık 615 milyon kişi oy kullanmıştı.

Hindistan oy pusulalarının daha hızlı sayılmasını sağlayan elektronik oylama makineleri kullanıyor. Seçim görevlileri yaya olarak, kara yoluyla, trenlerle, helikopterlerle, teknelerle ve bazen de develer ve fillerle seyahat ederek uzak yerlerde oy verme merkezleri kuruyor. Örneğin 2019’daki son seçimde, batıdaki Gujarat eyaletinde bir ormanın derinliklerinde yaşayan tek bir seçmen için oy verme kabini kurulmuştu. Sandık başında ise toplam 15 milyon görevli bulunuyor. Seçim süreci için yaklaşık 14.2 milyar ABD dolarını aşan bir harcama yapılacağı da tahmin ediliyor.

MODİ ÜÇTE İKİ ÇOĞUNLUK ARIYOR

İki dönemdir iktidarda bulunan, dinci ve Hindu milliyetçisi Bharatiya Janata (BJP) partisinin 73 yaşındaki lideri ve Başbakan Narendra Modi üçüncü kez seçilmeyi hedefliyor. Kamuoyu araştırmaları ve yorumcular da Modi’nin zaferine kesin gözüyle bakıyor. Geçen yıl yapılan bir Pew anketi, Modi’nin Hintlilerin yaklaşık yüzde 80’i tarafından desteklendiğine işaret etmişti. Partinin parlamentoda üçte iki çoğunluğu da alacağı tahmin ediliyor. Eğer bu gerçekleşirse Hindistan’ın “laik” anayasasında değişiklik yapılması ve bazı gerici projelerin hayata geçirilmesinin hızlanacağı yorumları mevcut.

Buna Müslümanlar, Sihler ve diğer azınlıklar için geçerli olan evlilik ve boşanma yasalarını standart hale getirecek yeni bir medeni kanun da dahil olabilir. Söz konusu topluluklar ise bu girişime karşı çıkıyor.

BJP’nin siyasi güçlerinden biri Hindu tarikatlara dayanan kökleri. Parti, “Hindu kültürünü korumak ve Hindistan’ı bir Hindu vatanına dönüştürmek” için İngiliz sömürge yönetimi altında kurulan paramiliter bir dini milliyetçi grup olan Rashtriya Swayamsevak Sangh’ın (RSS) bir dalı olarak 1980 yılında kurulmuştu. Modi de bu grubun bir militanıydı. RSS ve sendikaları, STK’leri ve kadın gruplarını içeren bağlı kuruluşları, BJP ideolojisinin kaynağı olmanın yanı sıra geniş bir destek ağı işlevi görüyor.

SONUÇLAR NE ZAMAN BELLİ OLACAK?

Öte yandan seçim devam ederken sandık çıkış anketi verilerinin yayımlanması Hindistan yasalarına göre yasa dışı, bu nedenle oyların hangi yönde eğilim gösterdiğine dair herhangi bir gösterge ancak oylamanın son aşaması 1 Haziran’da açıklanacak. Resmi oy sayımı üç gün sonra 4 Haziran’da başlayacak. Elektronik oylama makinelerinin kullanılması nedeniyle sonuçların aynı gün açıklanması bekleniyor.

Alt mecliste 273 veya daha fazla sandalyeyle salt çoğunluğu elde eden parti, kendi seçeceği başbakanla hükümeti kurmaya davet edilecek.

MUHALEFET NE DURUMDA?

Hindistan’da, 1947’deki bağımsızlığından sonra siyasete hakim olan Kongre Partisinin liderliğinde iki düzineden fazla muhalefet partisi geçtiğimiz haziran ayında Hindistan Ulusal Kalkınmacı Kapsayıcı İttifakı (INDIA) olarak bir araya geleceklerini açıkladı.

Ancak ittifak iç çekişmeler ve rakip çıkarlar nedeniyle birkaç hafta önce parçalandı. Öte yandan Hindistan hükümetinin muhalefete yönelik baskıları Af Örgütünün “kriz” olarak tanımladığı noktaya ulaşmış durumda. Af örgütü raporunda şu ifadeler kullanılıyor: “Bharatiya Janata Partisi (BJP) liderliğindeki Hindistan hükümetinin barışçıl muhalefet ve muhalefete yönelik baskıları artık bir kriz noktasına ulaşmıştır. Yetkililer, insan hakları savunucularına, aktivistlere, eleştirmenlere, kâr amacı gütmeyen kuruluşlara, gazetecilere, öğrencilere, akademisyenlere ve siyasi muhalefete sistematik olarak baskı uygulamak için çeşitli mali ve terör yasalarını defalarca istismar etmiş ve silah olarak kullanmıştır.

Muhalefete yönelik en son darbe Aam Aadmi (AAP) Partisinden Delhi Eyaleti Başbakanı Arvind Kejriwal’in yaklaşık iki yıl önce müteahhitlere içki ruhsatı verirken rüşvet aldığı iddiasıyla 21 Mart’ta tutuklanmasıyla gerçekleşti. Davayla bağlantılı birkaç kişi de rüşvet suçlamasıyla hapiste.

Kejriwal’ın tutuklanması Delhi’de büyük bir öfkeye yol açarken, protestocular sokaklara döküldü.

Hindistan’ın ana muhalefet partisi olan Hindistan Ulusal Kongresinin banka hesapları da 2018’den kalma bir vergi anlaşmazlığı nedeniyle donduruldu ve kampanya yapma kapasitesi sınırlandırıldı. Parti Lideri Rahul Gandhi de geçtiğimiz mart ayında hakaret suçlamasıyla iki yıl hapis cezasına çarptırıldı ancak karar Hindistan Yüksek Mahkemesi tarafından askıya alındı. Gandhi başkentte diğer muhalefet partisi liderleriyle bir araya gelerek protesto gösterisi düzenledi ve kalabalığa Modi’nin “Seçimde şike yapmaya çalıştığını” söyledi.

Öte yandan muhalefetin gerilemesinde medya ve yargı gibi kurumların iktidar tarafından ele geçirilmiş olmasının rolünün de altı çiziliyor. Ana akım medya Modi Hükümetini destekleyen bir yankı odası olarak nitelendiriliyor.

Ulusal yayın organı Indian Express tarafından yapılan bir araştırmaya göre, 2014’ten bu yana açılan soruşturmaların yaklaşık yüzde 95’i muhalefete odaklandı. Ayrıca son birkaç ay içinde Hindistan’ın çeşitli eyaletlerinde en az 12 yerel muhalefet liderinin, haklarında suçlamalar varken BJP’ye katıldıkları belirtiliyor. Bunlardan biri kara para aklama suçlamasıyla tutuklanmak üzere olan Bihar Başbakanı Nitish Kumar oldu. (DIŞ HABERLER)