Adaleti sıfırladılar sanatı da sıfırlamaya çalışıyorlar

Sanat dünyasının uzun zamandan beri tartıştığı Türkiye Sanat Kurumu (TÜSAK) yasa tasarısı için Kültür Bakanlığının çağrısıyla bir çalıştay düzenlendi. Çalıştaya Kültür Sanat-Sen, TOBAV, TOMEB, DETİS, OPSOD, İKSV, Oyuncular Sendikası gibi kültür ve sanat alanında faaliyet gösteren 50’den fazla sendika, dernek ve kuruluş davet edildi. Bu kuruluşların önemli bir bölümü, tasarının Anayasa’ya aykırı ve “sanata düşman” olduğunu belirterek çalıştayı terk etti.

Sanatçılar, çalıştayın yapıldığı Türksoy Toplantı Salonu önünde bir basın açıklaması yaparken; TÜSAK yasa tasarısını kabul etmeyeceklerini ifade etti.

Türkiye Sanatçılar Hareketi adına yapılan açıklamada TÜSAK yasa tasarısı ‘TUZAK’ olarak nitelendirildi: “Cumhuriyetin kuruluşunda ‘fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller’ yetiştirmek isteyenler, 1924 yılından başlayarak, kurdukları aydınlanmacı sanat kurumlarının  özgürce sanat yaratmaları için yasalar hazırladılar. Oysa bugün hayali kurulan karanlık düzeni var edebilmek adına, o aydınlanmacı sanat kurumlarını yok etmek için TÜSAK denilen TUZAĞI kuruyorlar.”

“Kültür Bakanlığının ‘Bizim dediğimiz olacak’ dayatmalarıyla sanat kurumlarını yok eden bir yasa çıkartılamaz” diyen sanatçılar ve meslek örgütleri, sanat için her türlü düzenlemenin, ancak sanatçılar ve de uygun görecekleri yetkin kişiler tarafından yapılması gerektiğini vurguladı.
 
DESTEKLER YANDAŞLIK İÇİN YEMLİK DEĞİLDİR

Sanatın özgürce ve süreklilik içinde, kendi koşul ve kurallarına uygun olarak üretimini sağlayacak ortamı yaratmak için gerekli ödeneği vermenin sosyal devletin temel görevlerinden biri olduğunu belirten sanatçılar, AKP’nin sanat ve kültür alanlarına yaptığı desteği “yandaş beslemeye yarayan bir yemlik” olarak gördüğünü söyledi. Tüm sanat kurumlarının değişmez özerklik koşulunun anayasada açık bir biçimde güvence altında olduğunu bildiren sanatçılar ve meslek örgütleri, iktidarın TÜSAK ile amacının, tüm sanat kurumlarını ve sanat ortamını hükümetin sanatı, hükümetin memuru haline getirmek olduğunu ifade etti.  

Açıklamanın ardından davet listesinde yer alan temsilciler toplantı salonuna girdi. Onları dışarıda bekleyen kalabalık ise forum başlattı. Serbest kürsünün oluşturulduğu forumda, konservatuar ve güzel sanatlar üniversitelerinden öğrencilerinin, eğitmenlerin yoğun katılımıyla konuşmalar sürdü.

HEPİMİZ GERÇEĞİZ MONTAJ DEĞİLİZ

Çalıştaya katılan DETİS, Kültür Sanat-Sen, TOBAV gibi kurum temsilcileri salonu protesto ederek terk etti. Dışarıya ‘Sanatın düşmanı yolsuz AKP’, ‘Bu TÜSAK sanata tuzak’, ‘Bale’ye montaj yapamazsın’, ‘Hepimiz gerçeğiz montaj değiliz’ sloganlarıyla çıkan temsilciler TÜSAK geri çekilene kadar mücadeleyi sürdüreceklerini söyledi.

Yavuz Demirkaya (Kültür Sanat-Sen Genel Başkanı): Bakanlığı temsilen Nihat Gül, Rengim Gökmen, Mustafa Kurt, Salim Tokaç, Cemal Kul ve bakan danışmanları oradalardı. Samimi olsalardı, kaçırarak değil paylaşarak yaparlardı. Anayasa’ya, hukuk normlarına aykırı bir tasarı. Bu tasarıyı ne tartışırız ne de görüş veririz bu tasarıya. Oluşturacağımız eylem etkinlikler önemli. Biz gücümüzün farkında olursak bu yasa tasarısı geri çekilecek.

Mehmet Ege (DETİS Başkanı): Hiçbir şekilde kabul etmiyoruz bu yasa tasarısını. Devletin sanat kurumlarını yok eden tasarıyı kabul etmeyerek terk ederek çıktık. TÜSAK tuzağına düşmeyeceğiz.

Tamer Levent (TOBAV): Bizler STK’ler olarak dilekçe verdik yasa tasarısının olup olmadığı konusunda. Hiçbir cevap verilmedi. Bugün bir yasa taslağı ortaya çıktı. 65 yıllık tiyatro ve operanın kapatılması kararı yer alıyor. Bilgi Üniversitesinde söylemişlerdi ‘tiyatro opera kapanmayacak’ diye. Oysa hâlâ var tasarıda. Bu anda böyle bir tartışma görüşme olamaz. İçeride divanın bağımsız oluşmasını istedik ama divanda sadece Kültür Bakanlığı temsilcileri var. Böyle bir şey olamaz.

Tuncer Tercan (Ankara Devlet Opera Ve Balesi Solist Sanatçısı): 9 aydır söylenti olan şey ete kemiğe büründü ve karşımızda. 90 yıldır birikimi olan sanat kurumlarını bitirmeye yönelik mücadele etmekten başka çaremiz yok.

Müride Sun (Hacettepe Üniversitesi Konservatuarı Öğretim Görevlisi): Mesleklerimize ve bu ülkenin değerine sahip çıkmak için buradayız. Sanat ve kültür alanında birikim parayla satın alınamaz. İnlerin cinlerin hazırladığı gizli bir yasa tasarısıyla bu alan yok edilemez. Bu ülkede Adıyaman’dan Diyarbakır’a İzmir’e Herkesin hakkıdır sanat eğitimi almak. Mücadeleyi sürdüreceğiz.

Refik Saydam (Müzik Eğitimcileri Derneği Başkanı): TÜSAK yasa tasarısı açıkça koro, tiyatro, opera kısaca bütün sanat varlığımıza kilit vurmayı hedef alıyor. Halkın nitelikli sanatı yaşama hakkı elimizden alınacak. Sanat kurumlarımızı kapatarak halkımızın sanatı yaşama izleme hakkı elimizden almaya çalışılıyor. Haziranda söylediğimiz gibi bu daha başlangıç mücadeleye devam.

Boğaçhan Sözmen (Konya Devlet Tiyatrosu Sanatçısı): Bütün ömrümüzü buraya adıyoruz. Biz kocaman bir aileyiz. 1949 yılında ilk yasa yapılırken o dönemin parlamentosunda vekiller bir sanat yasası yapmaya karar veriyor. Ve sanatçılar bağımsız olsun, kendileri karar versinler, sanat sanatçıların işi deniyor. 65 yıl geçti güya demokratikleştik. Şimdi o parlamentodakiler, sanatçılar kendi kendini yönetemez diyor. Her şeyi biz belirleriz diyor. İçimi acıtıyor bu durum. Asla izin vermeyeceğiz.

TÜSAK NEDİR?

TÜSAK, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde kurulacak yeni bir sanat kurulu. Türkiye Sanat Kurumu’nun kısaltılmış hali TÜSAK. 11 kişilik bir heyetten oluşacak kuruldakilerin en az 6’sı, ilgili sanat alanlarında (tiyatro, opera, bale, dans, müzik, edebiyat, görsel sanatlar ve geleneksel sanatlar) eğitim almış ve özel ya da devlet kurumlarında en az on yıl deneyim sahibi olan kişilerden seçilecek. Merkezi Ankara olacak bu kurul sanat projelerini değerlendirecek ve Bakanlık tarafından destek verilip verilmeyeceğine karar verecek.

Devlet Tiyatroları Ve Opera bale kapatılacak, yerine TÜSAK gelecek.

Bağımsız olduğu söylenen TÜSAK sanatı baskı altına alan bir yasadır.

Devlet sanatçıları bu yasayla yeniden bir elemeye tabi tutulacak.

Bakan ve Bakanlar Kurulunun seçeceği 11 kişilik kurul, TÜSAK üyelerini oluşturacak.

Sanatı kimin nasıl yapacağına karar verebilecek olan bu kurul, sanat kurumlarına verilecek ödenekleri de yine kendileri belirleyecek.

 TÜSAK yasa taslağında devlet sanat kurumlarından her alandan bir tanesi kalacak, diğerleri kapatılacak. Bu kalacak olan kuruma da yine bir kurul karar verecek.

İkramiye ve teşvikler ödenmeyecek. Sözleşmeli çalışan ve Bakanlık Sahne Sanatları Genel Müdürlüğü’ne devredilmeyecek, yani komisyonlarca en az bir orkestra, tiyatro, koro ve benzeri topluluklara seçilmeyen kişilerin teşvik ve ikramiyeleri ödenmeyecek. Bu personel içerisinden farklı bir ilde görevlendirilmek isteyenler Bakanlık onayı alacak. İzin almak kaydıyla sanatsal faaliyetlerde çalışabilecek.

Bakanlık bünyesinde çalışan sanatçılar kendi projelerini TÜSAK’a götürebilecek ve bilet geliri üzerinden pay alabilecek. (EVRENSEL)