Hevsel esin kaynağımız

Cumhur DAŞ
Diyarbakır

Hevsel Bahçeleri’nde gençlerin doğa tahribatına karşı başlattığı nöbet eylemi sürüyor. Gençler eylemi sonuç alana kadar sürdürmekte kararlı. Direniş Diyarbakır’ın tüm kesimlerini de her geçen gün biraz daha sarıyor. Toplumun her kesiminden insan destek için Hevsel’e akın ediyor. Hevsel Bahçeleri’ndeki eylem yeri gençlerin yaşam alanı haline gelirken Kürt yazarlar da eylemin destekçileri arasında. Diyarbakır’daki Kürt yazarlarla direnişi ve Hevsel Bahçeleri’nin Kürt kültürü ve edebiyatındaki yerini konuştuk.

HEVSEL GÜÇLÜ BİR İMGEDİR
 

Bu eylemle doğanın ama aynı zamanda bir kültürün ve tarihin savunulduğunu belirten Kürt Yazarlar Derneği Eş Başkanı Mehmet Yılmaz, Hevsel’in Kürt yazarlar için bir esin kaynağı olduğunu söylüyor. Hevsel’in birçok Kürt kaynağında yer aldığını ifade eden Yılmaz, “Surlardan, Kırklar Dağı’ndan Hevsel’e bakan birçok yazar heyecan duymuştur. Bunu yapıtlarına yansıtmıştır. Bu açıdan Hevsel’in düşünce ve edebiyat tarihimizde bir imge olarak derin izleri vardır. Bu gün burada bu kültüre de sahip çıkılıyor” dedi.

HEVSEL GEZİ’NİN  BİR AYAĞIDIR

Hevsel’deki eylemin Gezi Direnişinin bir ayağı olduğunu belirten Yılmaz, “Hevsel direnişinin bize ilk hatırlattığı şey Gezi direnişi. Belki Gezi direnişine buradan yeterli tepkiyi veremedik. Kendi adıma söyleyeyim; bu eylem bir özeleştiri olarak da algılanabilir. Egemenlerin, ağacı gördüklerinde ilk akıllarına gelen şey baltadır. Bu insanlık ve doğa düşmanı zihniyet teşhir edilmeli. Ben batıdaki gençlerin, özgürlükten, demokrasiden, doğadan yana olan insanların burayı Gezi’nin devamı gibi görüp destek vermelerini istiyorum. Batıdaki aydın, yazar arkadaşlarımız da gelip burayı görsün” şeklinde konuştu.

EVLİYA ÇELEBİ’NİN HEVSEL’İ…
 

Hevsel’in tarihi çağrıştıran bir doğa parçası olduğunu söyleyen Yazar Remziye Arslan, “Hevsel denince ilk aklıma gelen Evliya Çelebi’dir. Hevsel denilince 17. yüzyılı hatırlıyorum. Evliya Çelebi’nin bize anlattığına göre Hevsel Bahçeleri yılın yarısında halkın yaşadığı ciddi bir yaşam alanıdır. Yani şimdi böyle sadece birkaç bahçenin olduğu bir yer değil. Evliya Çelebi’den okuduğum Hevsel Bahçeleri’ni kaybetmiş olmaktan dolayı yeterince burukluk hissediyorum. Gerçekten çok hayran olunası bir yaşam alanıymış. Biz onu çoktan kaybetmiş durumdayız. Ama şimdi biz buna üzülürken, elde kalan Hevsel’i de kaybetme riskiyle karşı karşıyayız. Buna izin vermeyeceğiz” diyor. Hevsel’in tarih anlatısında da önemli bir yeri olduğunu söyleyen Arslan, “Ama bunun yanında edebiyat dilinde de Kürt yazarlar ve şairlerin gerek Kürtçenin çeşitli lehçelerinde gerek Türkçe yazdıkları edebiyat metinlerinde de Hevsel’in özel bir yeri var. Burası yazarların beslendiği şairane bir mekandır. Şiirlerde, romanlarda, öykülerde Hevsel’i bulabilirsiniz. Hevsel surlarla birleştiği zaman tarihimizi, bugünümüzü, geleceğimizi, edebiyatımızı genişleten bir mekandır” diyor. Hevsel’de ya da bir başka yerdeki ağaç katliamını kitap katliamının ön aşaması olarak gördüğünü söyleyen Arslan, “Bu anlayış bundan sonraki adımlarda kitap katliamı yapabilir demektir” dedi.

DİYARBAKIR’IN NEFESİ

Hevsel’le Diyarbakır’ın bir bütün olduğunu belirten Yazar Azad Zal ise “Hevsel Diyarbakır’ın nefesidir. Ama şimdi Hevsel harap edilmek isteniyor. Hevsel’deki ağaçlar kesilerek, betonarme bir yer haline getirilmek isteniyor. Diyarbakır’ın tarihi kültürel yerleri yok edilmek isteniyor” dedi. Kırklar Dağı’na konut izni verilerek büyük bir hata yapıldığını söyleyen Zal, “Surlar ve Hevsel de gitmek üzere. Bunun için tarihi, doğal varlıklarımızı korumak için bu önemli bir eylemdir” dedi. Doğanın siyasetin kurbanı haline getirildiğini belirten Zal, “Devlet ya da hükümetin politikası bellidir. Ama bu eylemle birlikte Kürt siyasetinde de doğaya ilişkin önemli bir duyarlılık başlayabilir. Bugüne kadar bu alan zayıftı. Diyarbakır’ın Gezi’si bunu değiştirebilir” dedi. Hevsel’in Kürt yazarlar için önemli bir yer olduğunu söyleyen Zal, “Ancak daha çok Türkçe yazan Kürt yazarların eserlerinde yer alıyor. Kürtçedeki yerinin de giderek artacağını düşünüyorum” şeklinde konuştu.