15 saniyede 1 işçi ölüyor

İstanbul Tabip Odası Sekreteri Ali Çerkezoğlu’nun açılış konuşmasıyla başlayan çalıştayın “İşsizlik ve Güvencesizlik Kıskacında İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği” başlıklı ilk oturumunda

Marmara Üniversitesi Çalışma Ekonomisi Endüstri Bölümü Öğretim Görevlisi Berna Güler Müftüoğlu, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi Üyesi Nevra Akdemir sunum yaptı.

HER YIL 360 BİN KİŞİ ÖLÜYOR

Sunumuna, Türkiye’nin iş kazalarında Avrupa birincisi, dünya üçüncüsü olduğunu hatırlatarak başlayan Berna Güler Müftüoğlu, krizlerle birlikte güvencesiz çalışmanın arttığına dikkat çekti. Özellikle 1980 sonrasında çalışma yaşamında önemli değişimler yaşandığını söyleyen Müftüoğlu, işçi-emekçi yerine çalışan-işgören,  emek gücü yerine, insan kaynağı, işçi sağlığı yerine iş sağlığı, düzenli çalışma yerine düzensiz çalışma, kadrolu yerine sözleşmeli,kamu işletmeciliği yerine özelleştirme gibi kavramların kullanılmaya başlandığını dile getirdi. Aynı sürecin düzensizleşme, esnekleşme ve tam bağımlılığı da beraberinde getirdiğini anlatan Müftüoğlu, İLO’nun 2009 verilerine göre kriz öncesi verilere göre dünyada her 15 saniyede bir işçinin iş kazası ya da meslek hastalığı nedeniyle hayatını kaybettiğini, her yıl 360 bin kişinin iş kazalarında 1 milyon 950 kişinin ise meslek hastalığı nedeniyle hayatını kaybettiğini ifade etti. Türkiye’de ise her iş saatinde 32 iş kazası olduğunu her 80 dakikada ise bir işçinin iş göremez duruma geldiğini, her 2 saat 40 dakikada ise bir işçinin iş kazasında hayatını kaybettiğini anlatan Müftüoğlu, iş kazalarının yüzde 50’sinin 1 ila 49 kişinin çalıştığı iş yerlerinde olduğunu dile getirdi. Türkiye’de 2010 verilerine göre 1 milyon 300 bine yakın kayıtlı işyeri olduğunu buna karşılık sadece 811 iş müfettişi olduğunu dile getiren Müftüoğlu, 1 müfettişe 50 bin işyeri düştüğüne, Almanya’da ise  1 iş müfettişine 5 bin 500 işyeri düştüğüne dikkat çekti.

KADIN İŞÇİLER DAHA FAZLA EZİLİYOR

Müftüoğlu’nun ardından söz alan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi Üyesi Nevra Akdemir, iş kazaları ve meslek hastalıklarını engellemek için alınması gereken tedbirlerin maliyet olarak görüldüğünü dile getirdi. Kadın işçilerin durumuna da dikkat çeken Akdemir, kadınların erkeklere göre daha fazla sorun, daha esnek çalışma koşulları ile boğuşmak zorunda olduğunu söyledi. Kadın işçilerin erkeklere göre iş yerinde daha fazla azarlanıp, ezildiğini belirten Akdemir, kadın işçilerin ücretlerinin bir kreş ücretiyle eş değer halde olduğunu söyleyerek durumun önemine dikkat çekti.

SORUMLULUK İŞÇİYE YÜKLENİYOR

‘Dünyada ve Türkiye’de İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Mücadele Örnekleri’ isimli ikinci oturumda Sosyal Bilimci Aslı Odman ile Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu üyesi Onur Gökulu sunum yaptı. Fransa, İngiltere ve Almanya’da meydana gelen iş kazaları, meslek hastalıkları ve bunlara karşı düzenlenen kampanya ve verilen mücadelelerden örnekler veren Aslı Odman, artan mesleki kanserlere ve intiharlara dikkat çekti. Özelleştirilen Fransa Telekom’da 2008 yılından bu yana 26 kişinin intihar ettiğine dikkat çeken Odman, Fransa’da ki kanser hastalıklarının yüzde 10’unun mesleki kanserler olduğuna dikkat çekti. Büyük tekellerin ve şirketlerin yeni çalışma şekillerinin, sorumluluğu bireylere yüklemesinin yeni birçok mesleki hastalığa yol açtığını dile getiren Odman, şirketlerin işçi sağlığını iş sağlığına dönüştürdüğünü, meslek hastalıkları ya da iş kazalarının sorumluluğunun ise çalışana yüklenmek istendiğini ifade etti. Bunun şirketlerin ve devletlerin yeni politikası olduğu işçilere ‘hata bende’ fikrinin yerleştirilmeye çalışıldığını aktaran Odman, bu girişimlere karşı bazı ülkelerde yürütülen kampanyalardan örnekler vererek benzer deneyimlerin Türkiye’de de uygulanabileceğini ifade etti.

Odman’ın ardından söz alan Onur Gökulu ise Meclislerinin ne amaçla bir araya geldiği ne gibi çalışmalar yaptığını anlattı. Öğleden sonra düzenlenen ilk oturumda ise değişik iş kollarından katılımcılar, işyerlerinde yaşadıkları deneyimleri paylaştılar. Düzenlenen son oturumda ise İşçi sağlığı ve İş güvenliği Meclisinin yapması gerekenler tartışıldı. (İstanbul/EVRENSEL)