Siz savaşın biz öderiz!

Güvenlik, asayiş ve istihbaratından sorumlu kurumlar için öngörülen bütçeye bakıldığında, 2013 Bütçe Tasarısının tam da bu ‘savaş’ gündemi çerçevesinde hazırlandığı görülebilir. Bu kurumlara 2012 yılına göre yüzde 16.2 artışla 45 milyar 297 milyon TL aktarılacak. 2013 yılı bütçesinde en fazla ödeneğin ayrıldığı bakanlıklardan biri de Milli Savunma Bakanlığı oldu. Milli Savunma Bakanlığı bütçesi 2012 yılına göre yüzde 11.7 artışla 2013 yılında 20 milyar 360 milyon TL düzeyine yükseldi.

PADİŞAH HAZİNESİ GİBİ

‘Askeri’ harcamalara öngörülen bu artışı değerlendiren Doç. Dr. Sinan Alçın, bütçede savaş harcamalarına yönelik ciddi bir çalışma varken, yoksulluk ve işsizliği azaltmaya yönelik herhangi bir ‘çaba’ izinin görülmediğini söyledi. 2013 bütçesini Padişah hazinesine benzeten Alçın, “Bütçeyi padişah hazinesinden ayıran temel özellik gelir-gider dengesinin korunmasıdır. Yani, vergi veren vatandaşların ödedikleri vergilerin karşılığını hizmet olarak almasıdır. 2013 bütçesinde savunma bakanlığı ve cumhurbaşkanlığı gibi makamlara yüzde 10-15 arasında harcama artışları öngörülürken emekçilerin yoksulluk sınırını aşması için herhangi bir planın olmadığı gözükmektedir. Emekçiler bütçenin gelir kısmında (vergiler, harçlar gibi) karşımıza çıkmaktadır.” diye konuştu.

Alçın ayrıca şunları ifade etti: “Bu haliyle baktığımızda 2013 bütçesinde bir yandan artış gösterecek savaş harcamaları ve öte yandan savaşı finanse etmek için artırılacak vergileri görmek mümkün. Demek ki; 2012 yılında Türkiye’de ‘bütçe hakkı’ demek ‘siz istediğiniz gibi harcayın biz nasıl olsa öderiz’ hakkına dönüşmektedir.”

SAVAŞA 45 MİLYAR BÜTÇE

2013 Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nda 45 milyar liralık ‘güvenlik’, ‘asayiş’ ve ‘istihbarat’ harcamalarının bütün kalemlerinde önceki yıla göre artışlar öngörülüyor. Emniyet Genel Müdürlüğünün ödeneği yüzde 21.9 artışla 14 milyar 777 milyon TL’ye yükseltilirken, Jandarma Genel Komutanlığının bütçesi yüzde 18.9 artışla 5 milyar 843 milyon TL, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının bütçesi yüzde 32.2 artışla 995 milyon 569 bin TL’ye, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığının bütçesi yüzde 6 artışla 20 milyon 272 bin TL’ye, Sahil Güvenlik Komutanlığının bütçesi yüzde 14.9 artışla 432 milyon TL’ye yükseldi. İçişleri Bakanlığının 2013 yılı bütçesi 2012’ye göre yüzde 11.7 artışla 2 milyar 889 milyon TL’ye çıkarıldı. (İstanbul/EVRENSEL)

HESAP VEREN YOK

Bütçe hakkı, yani devlet bütçesinin padişah hazinesi olmaktan çıkartılıp halk adına meclis tarafından onaylanmasının ilk kez kabul ve ifade edildiği belge 1876 Anayasasıdır. Bu Anayasa ile birlikte padişah, dönemin meclisinin bütçeyi onaylama hakkına sahip olduğunu kabul etmiştir.  Ancak, iş uygulamaya gelince durum farklılaşmış ve  Anayasanın öngördüğü hükümler padişah tarafından askıya alınmıştır. II. Meşrutiyet ile birlikte ise “bütçe hakkı” uygulanmaya başlamıştır. Devlet bütçesi gelir ve gider tahminlerinden oluşur. Gelirler devlet gelirlerini (vergiler, harçlar, KİT faaliyetleri, mülk satışları gibi), giderler ise yine devlet giderlerini (bakanlıklar ve bağlı kuruluşlar tarafından yapılacak harcamaları) ifade etmek için kullanılır. Teorik olarak gelirler ile giderler birbirine eşit tutulur. Meclis genel kurulunda kabul edilecek bütçe yasası adı da üzerinde bir yasadır ve yürütme organı (hükümet) bu yasayı uygulamak ve uygulama dönemi sonunda da hesabını vermek zorundadır. Çok şükür(!) ne böyle bir hesap vermeye yanaşan var ne de soran!