'Bozkırın tezenesi' olarak da bilinen usta sanatçı Neşet Ertaş kimdir?
Abdallık kültürünün en önemli temsilcilerinden Neşet Ertaş, 1938 yılında Kırşehir'in Çiçekdağı ilçesi, Abdallar (Kırtıllar) köyünde dünyaya geldi.
Müzik hayatına kendisi gibi saz üstadı babası Muharrem Ertaş sayesinde başlayan sanatçının ilk çalgısı ise annesi Döne Hanım'ın çamaşır tokacına tel takmak suretiyle yaptığı oyuncak bağlama oldu.
Ertaş, müzisyen bir babanın oğlu olması sebebiyle çok küçük yaşta bağlama ve keman çalmayı öğrendi.
Çocuk yaşlarında babasıyla yörenin eğlencelerinde saz çalıp türküler söylemeye başlayan 'saz üstadı', 8 yıl boyunca Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Kırıkkale, Keskin, Yerköy, Kayseri, Yozgat gibi birçok yeri gezerek babası ile geçimlerini sağlamaya çalıştı. Bu yüzden okula gidemeyen Neşet Ertaş'a, okumayı ağabeyi Necati Ertaş öğretti.
İLK PLAĞI, 'NEDEN GARİP GARİP ÖTERSİN BÜLBÜL'
Babasıyla aynı ruhun insanı olduğunu belirten Ertaş, 1950'li yılların başında 14 yaşındayken İstanbul'a geldi ve babasının yazdığı 'Neden Garip Garip Ötersin Bülbül' adlı türküyle ilk plağını müzikseverlerle buluşturdu.
İstanbul Şen Çalar Plak'tan 1957'de çıkan bu çalışmasıyla halk tarafından çok beğenilen Ertaş, geniş kitlelere ulaşmayı başararak tüm Anadolu'da dinlenilen bir halk ozanı haline geldi.
Geniş halk kesimlerinin yanı sıra musiki çevrelerinde de hayranlıkla dinlenilen usta müzisyen 'Garip' mahlasıyla yazdığı şiirlerinde kendi hayatını anlattı.
'Türkülerin Babası', 'Anadolu Efsanesi' ve 'Abdal Müzisyen' gibi lakaplarıyla da bilinen sanatçı, İstanbul'da kaldığı iki yıl boyunca yaptığı plak, kaset ve konser çalışmalarının ardından Ankara'ya yerleşti ve sanat hayatına burada devam etti.
Ankara Radyosu'nda 'mahalli sanatçı' unvanıyla programlar yapan Ertaş, Ankara'da çalıştığı bir gazinoda Leyla Hanım'la tanışıp evlendi ve 3 çocuk sahibi oldu.
7 yıl sonra 1970'de eşinden ayrılan Ertaş, yaşadığı sağlık sorunları sebebiyle enstrüman çalamaz hale geldi ve kardeşinin daveti üzerine tedavisi için Almanya'ya yerleşti. Ertaş, çocuklarının eğitimi ve sanatsal çalışmalarından dolayı uzun süre Almanya'da ikamet etti.
Türkiye'de çıkardığı plaklar, yaptığı radyo programları, konserler ve düğün performansları sayesinde büyük bir üne sahip olan Neşet Ertaş, Almanya'daki birinci kuşak Türkiyeli göçmenlerin de gönlünü kazandı.
Gelenekten gelen türküleri kendine has üslubuyla icra eden Ertaş, 2000'de İstanbul'da verdiği konserle sevenlerinin karşısına yıllar sonra yeniden çıktı.
'YAŞAYAN İNSAN HAZİNESİ' İLAN EDİLDİ
Ertaş, Süleyman Demirel'in cumhurbaşkanlığı döneminde kendisine teklif edilen 'Devlet Sanatçısı' unvanını, 'Herkes bu devletin sanatçısı' diyerek kabul etmedi. Abdallık kültürünün son efsanesi olarak bilinen Ertaş, hayatta olduğu dönemde 'UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi' kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığınca 'Yaşayan İnsan Hazinesi' ilan edildi.
Eserlerinde Anadolu insanının acı ve kederini dile getirdiğini ifade eden Ertaş'a, İstanbul Teknik Üniversitesi Devlet Konservatuvarı tarafından 2011'de fahri doktora unvanı verildi. Aynı zamanda sanatçının bağlamadaki tavrı ve türküleri konservatuvarlarda ders olarak okutuldu.
Hayatı ve eserleri Prof. Dr. Erol Parlak tarafından iki ciltlik bir kitap halinde yayımlanan Neşet Ertaş, 25 Eylül 2012'de İzmir'de prostat kanserine yenik düşerek 74 yaşında vefat etti.
Babası Muharrem Ertaş'la birlikte Kırşehir'de bir de anıtı bulunan Ertaş, dünyada robot heykeli yapılmış ilk saz sanatçısı oldu. Sanatçı Adil Çelik'in tasarladığı 'android' heykel, Kırşehir Neşet Ertaş Gönül Sultanları Kültür Evi'nde bağışlandı. (AA)
NEŞET ERTAŞ'IN ESERLERİ
Tek parçalar
- 1957 - Neden Garip Garip Ötersin Bülbül
- Çoban
1957-1979 Yılları arasında Kendisinin bile bilmediği birçok plak albüm yapmıştır.
Bazıları şunlardır;
- Hareli Gelin
- Halay Havası
- Varıp Bir Kız On Yaşına Değince
- Şeytanın Atına Binip Yeldirme
- Bir Leyla Misali
- Yardan Tatlısı Bulunmaz
- Engeller Koymuyor Yar Sana Varsam
- Ceylan
- Vefasız Yar Aşkına (vay bana vah bana)
- Kıbrıs Destanı (Kıbrıs Barış Harekatından Sonra Yazmış Olduğu Türküsü)
- Giyindim Kuşandım Gittim Düğüne
- Aşk Elinden Ağlayan
- Sar Leyla Leyla(ayrıldığı karısına yazmıştır)
- Hasta Düştüm
- Tor Şahin Misali
- Uyma Sakın
Albümleri
- 1957 - Neden Garip Garip Ötersin Bülbül
- 1960 – Gitme Leylam
- 1979 – Türküler Yolcu
- 1985 - Sazlı Oyun Havaları
- 1987 - Türkülerle Yaşayan Efsane Deyişler Bozlaklar Türküler
- 1988 – Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde
- 1988 – Kendim Ettim Kendim Buldum
- 1988 – Kibar Kız
- 1989 – Hapishanelere Güneş Doğmuyor
- 1989 – Sazlı Sözlü Oyun Havaları
- 1990 – Gel Gayri Gel
- 1992 - Şirin Kırşehir
- 1993 – Kova Kova İndirdiler Yazıya
- 1995 – Seçmeler 2
- 1995 – Seçmeler 3
- 1995 – Seher Vakti
- 1995 – Altın Ezgiler 3
- 1995 – Benim Yurdum
- 1997 - Nostalji 1
- 1998 - Ölmeyen Türküler 2
- 1999 - Ölmeyen Türküler 3
- 1998 – Gönül Yarası
Neşet Ertaş Külliyatı (15 serilik)
- 1999 – Zülüf Dökülmüş Yüze 1 Kayıt tarihi:1969-1974
- 1999 – Gönül Dağı 2 Kayıt tarihi: 1969-1974
- 1999 – Mühür Gözlüm 3 Kayıt tarihi: 1969-1974
- 1999 – Zahidem 4
- 1999 - Neredesin Sen
- 2000 - Garibin Dünyada Yüzü Gülemez 5 Kayıt tarihi: 1969-1974
- 2000 - Niye Çattın Kaşlarını 6 Kayıt tarihi: 1969-1974
- 2000 - Çiçekdağı 7 Kayıt tarihi: 1969-1974
- 2000 - Ayaş Yolları 8
- 2000 - Sevsem Öldürürler 9 Kayıt tarihi: 1974-1986
- 2000 - Ağla Sazım 10 Kayıt tarihi: 1974-1986
- 2000 - Hata Benim 11
- 2001 - Dostlara Selam 12
- 2001 - Sabreyle Gönül 13
- 2002 - Yar Gönlünü Bilenlere 14
- 2002 - Vay Vay Dünya 15
- 2003 - Gurban Olduğum
- 2008 - Neşet Ertaş 2008
NEŞET ERTAŞ BELGESELİ: GARİP
Yönetmenliğini Can Dündar'ın yaptığı, Neşet Ertaşın hayatını ''Bir Ayrılık'', ''Bir Yoksuzluk'', ''Bir ölüm'' olarak üç ana başlıkta toplayan "Garip" belgeseli Anadolu`dan çıkan bu saz ve söz ustasının o garip başına yolda neler geldiğini anlatır.
(KÜLTÜR SERVİSİ)
