Hun bi xer hatin Rojava Azad*

Erdal İMREK

Silopi’den, Kürdistan’ın güneyinden, Habur Sınır Kapısı’nı geçince Federal Kürdistan Bölgesi topraklarındayız. Şırnak’ın hemen ötesi, Kürdistan’ın güneyi. Sonra Rojava’ya geçmek için Peşabur Sınır Kapısı. Hemen ötede Rojava, Kürdistan’ın batısı. Her birinin ardında yaşayanların birbirine akraba olduğu sınır kapılarıyla donatılmış Kürdistan toprakları...

Peşabur Sınır Kapısı’nın hemen karşısı, Dicle’nin öte yakası Rojava. Yeni bir hayatın inşa edildiği topraklar... ‘Hun bi xer hatin Rojava Azad...’ Bir tekneyle Dicle Nehri’ni geçip adımımızı Rojava topraklarına attığımızda bu sözlerle karşılıyor bizi asayiş görevlisi. ‘Özgür Rojava’ya hoş geldiniz’ diyor. 

Rojava’nın Cezîre kantonunda geçirdiğimiz günler boyunca hatırlıyorum asayiş görevlisinin ağzından dökülen; ‘Özgür Rojava’ sözlerini. Burada ayak bastığımız her yerde, her bir sokakta, ‘Burada neler oluyor’ dediğimiz her bir kişinin anlattıklarında özgür bir yaşamın inşasına dair izler var. Birkaç yıldır en çok savaşla andığımız ama savaştan ve yıkımdan ibaret olmayan, doğumu ve yeni bir hayatı da temsil ediyor Rojava. Derîk, Girkê Legê, Rimêlan, Çelaxa, Tirbespiyê’yi geçtikten sonradır Qamişlo. Yol boyu uzun, geniş ovalar, petrol kuyuları, çocuklar, kontrol noktaları, her bir sokakta savaşta yaşamını yitirmiş YPG-YPJ savaşçılarının fotoğrafları, savaşın izleri, öte yanda yeni bir hayata atılan adımlar, inşaatlar, akıp giden hayat, çarşılar, işçiler, koşturanlar, zafer işaretiyle selam verenler... Qamişlo Suriye’deki Kürt hareketinin merkezi. Katliamlardan geçirilmiş, zulmü en acı biçimde yaşamış Qamişlo. Şimdi Rojava devriminin siyasi merkezi. Kürtler, Araplar, Süryaniler, Êzidîler, Çeçenler... Herkes var burada. Bir yanda her bir mahallede kurulan komünler, seçimle belirlenen mahalle, semt, kent, kanton yöneticileri. Yarısı mutlaka kadın. Arabın, Kürdün, Êzidînin, Çeçenin, Ermeninin... O toprakta yaşayan hangi inanç ve ulustan her kim varsa hiçbirinin kendisini dışında hissetmeyeceği bir hayatın inşası. En çok ‘eşitlik, özgürlük’ kelimeleridir bu topraklarda duyduğumuz. Asayişçinin ağzında da bunlar, kanton başbakanının ağzında da... ‘Biz özgür, eşit bir yaşam inşa ediyoruz, başaracağız’ diyor yediden yetmişe herkes. Kendilerine güvenen, inanan yoldaşlar topluluğu... Sokakta kiminle karşılaşsan devrimin bir parçası. Zulüm yılları bounca egemenlerin ellerinden eksik etmediği kelepçenin yasaklandığı, ‘kadınla erkek yaşamın her alanında eşit olana kadar’ erkeğe karşı kadının savunulduğu, yeni bir eğitim, adalet, ekonomi fikrinin inşa edildiği topraklar. Burası Rojava; kan, savaş, karanlıkla örülü Ortadoğu’da, bir özgür yaşam umudu. 

*Özgür Rojava’ya hoş geldiniz

Qamişlo’da bir YPG/YPJ şehitliğinde evlatlarını yitiren anneler... Rojava’da ne çok mezarlık var. Bir devrim kolay inşa edilmiyor hele dört bir yan insanlık için inşa edilene bunca düşmanken... 

Savaşta yaşamını yitiren arkadaşlarının mezarları arasında hüzünle dolaşan bir YPG savaşçısı.

Federal Kürdistan tarafından gelerek Semelka Sınır Kapısı’ndan Rojava’ya girenleri karşılayan asayiş görevlisi. ‘Hun bi xer hatin Rojava Azad’ diyordu gülümseyerek...

Sınırın Rojava tarafından, Batı Kürdistan’dan karşıyı Güney Kürdistanı izleyen asayiş görevlileri.

Qamişlo Adliyesi. Cinayetten yargılanan bir kişi ve onu duruşma için adliyeye getiren asayiş görevlileri.

Bir mahkeme salonu. Hakimler yüksekte oturmuyor. Savcı ve avukat eşit biçimde ayakta duruyor. Masada Kur’an, İncil ve Avesta duruyor. Hangi dindensen onun kitabına el basarak yemin etmek için...

Rojava devrimi deyince ilk akla gelen kadınlar kuşkusuz. Rojava’nın kadın örgütü Yekitiya Star’ın Qamişlo şubesi açılışı...

Cezîre’nin her bir köyü, mahallesi devrim sırasında yaşamını yitirenlerle dolu. Her yerleşim bölgesinde, yaşamını yitiren oralıların fotoğrafları... Burası Girkê Legê. Geride kalıp devrimin inşasını sürdürenler her gün tabeladakilere, yitip gidenlere bakıyor, ‘devrim sürüyor’ diyor.