Kasım Süleymani siyasete girecek mi?

Arash KARAMİ

Kasım Süleymani, Ortadoğu’yu takip edenler için artık bilinen bir isim. İran’ın Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Güçleri Komutanı, İran’ın sınır aşırı işlerinden sorumlu olarak son birkaç yılda Batı ve bölge medyasında sıkça boy gösterdi. 2014 Haziranında IŞİD, Irak’ın belli bölgelerini ele geçirdiğinden bu yana, Süleymani’nin Irak güçleri ve Şii milislerle birlikte çekilmiş fotoğraflarını her yerde bulmak mümkün.
İranlı Öğrenciler Haber Ajansı (ISNA)’ndan Zehra Aşgari, İran’da ‘Yılın İnsanı’ anketlerinde, nükleer müzakerelerin popüler ismi Muhammed Cevad Zarif’le birlikte başa oynayan bu adama yakından baktı.
Aşgari, Süleymani’nin Irak’taki ilk fotoğrafları sosyal medyaya düşmeye başladığında, ISNA’nın, kazara sızdırıldığını düşündüğü için fotoğrafları basmadığını yazıyor. Ancak Süleymani’yi Irak güçleri ve liderleriyle birlikte en ön cephede gösteren fotoğraflar yaygınlaştıkça, bunların bilinçli bir şekilde yayımlandığı da netleşti.  
Aşgari, İran Devrim Muhafızları Ordusu’ndan komutanların IŞİD’le savaşan Irak güçleri ve milis birliklere danışmanlık yaptığını belirtse de Süleymani’nin pozisyonunun bunun ötesine geçtiği aşikar. Aşgari, Süleymani’nin Irak’ın farklı bölgelerinde fotoğraflarının yayımlanmasının ülke içerisinde çeşitli tartışmalara neden olduğunu belirtiyor. Ve İranlı yetkililerin bu sorulara yanıt vermeye niyeti olmadığı için bu durum dedikodu ve spekülasyonların artmasına sebebiyet verdi.

NASRALLAH BENZETMESİ

Süleymani, Haziran 2014’ten önce de Kudüs Güçleri’nin başında olsa da kendisine ait fotoğraf, video ya da konuşmalara ulaşmak mümkün değildi. Aşgari, bu dönemden önce “İran medyası için onunla röportaj yapmanın ya da ona dair bir haber yapmanın mümkün olmadığını” söylüyor. İlginçtir, Süleymani’ye dair çizilen bu uzun profilde de Aşgari’nin röportaj yaptığı tüm kaynaklar, ona dair konuşmak istemiyor. Elbette tüm kaynakların, Süleymani için övgü dolu sözleri -Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’la aynı özelliklere ve başarılara haiz olduğunu söylemek gibi- var.
Irak’taki fotoğraflarının popülerliğine rağmen, Aşgari, Süleymani’nin Tahran’da Irak ve Suriye’de yaşamını yitiren İranlı komutan ve savaşçılar için düzenlenen cenaze töreninde ya da Devrim Muhafızları törenlerinde çekilen fotoğraflarının da popülerlik kazandığını söylüyor. Aşgari, Süleymani’nin 2008’de İsrail ve ABD istihbaratı tarafından öldürülen eski Hizbullah komutanı İmad Muğniye’nin oğlu Cihad Muğniye’nin cenazesine de katıldığını belirtiyor. Cihad, Ocak 2015’te Golan Tepeleri’ndeki İsrail saldırısında öldürülmüştü. Makalede Cihad’ın, Süleymani’nin yeğeni olduğu ifade ediliyor. Bu, henüz teyit edilmiş bir bilgi olmasa da daha önce İran medyası da İmad Muğniye’nin Süleymani’nin kız kardeşiyle evli olduğunu yazmıştı.

‘İTİBARI DIŞİŞLERİ BAKANINDAN FAZLA’

Aşgari’nin sorduğu ana soru şu: “İran toprakları dışındaki savaş sahasının 59 yaşındaki rakipsiz komutanı, politika dünyasına girmeyi hiç düşündü mü?” Doğal olarak Aşgari’nin bu soruya verdiği kesin bir yanıt yok ancak bazı fikirleri var.
Süleymani’ye yakın bir kaynak, Süleymani’nin “İran’ın bölgedeki dışişleri bakanı” olduğuna dair iddialara verdiği yanıtta “Süleymani’nin itibarı bir dışişleri bakanınınkinden daha büyüktür” demişti. Kaynak, Süleymani’nin “taraflı” bir figür olmadığını ve Balkanlar, Ortadoğu ve doğu İran’daki deneyimlerinin onu bir “askeri uzman” haline getirdiğini de söylemişti.
Aşgari, “Süleymani’nin fotoğraflarının yeterince açıklayıcı olduğunu” yazıyor. Makalede, Süleymani’nin Irak’ta çekilen fotoğraflarının hiçbirinde Devrim Muhafızları Ordusu hatta Irak Ordusu üniforması giymediği, ayağında savaş botu bile olmadığı vurgulanarak bunun sivil bir rol için duyulan arzunun sonucu olduğu öne sürülüyor.
Süleymani’nin önümüzdeki adımlarının ne olacağını bilmek imkansız. Ancak şu anda, vaktini Irak’ta savaşın ön cephesindeki siperlerde geçirmeyi tercih eden komutanın bir kamu görevinin getireceği bürokrasi ve monotonluğu pek cazip bulmadığı düşünebilir. Ancak Süleymani, popülaritesi ve Dini Lider Ayetullah Hamaney’e yakınlığıyla çok sayıda seçeneğe sahip.

Al-Monitor’den Çeviren: Mithat Fabian Sözmen
Ara başlıklar evrensel’in tercihidir.