İzmir-Manisa yağma düzeni planı!

Özer AKDEMİR
İzmir

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının açıkladığı Çevre Düzeni Planı İzmir Manisa Bölgesindeki sermaye talanına yön veriyor. 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı sermayenin iştahını kabartan birçok yeri talana açtığı gibi, plansız bir şekilde gelişen sanayinin yarattığı çevresel sorunlara da yasal kılıf getiriyor. 

ALİAĞA’YA YENİ SÜPRİZLER

İzmir-Manisa 1/100.000’lik çevre Düzeni Planı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü internet sitesinde yer alıyor. Planda, ağır sanayi tesisleri kuşatmasında yıllardır birçok çevresel sorunlarla boğuşan Aliağa yöresindeki sanayi yoğunluğunun kuzeye doğru yeni tersane, liman ve sanayi tesislerinin ile yayılacağı  belirtiliyor. “Çandarlı’da Kuzey Ege Limanı ve Tersane yatırımı gerçekleşecek, çevredeki yerleşmeler bu gelişme ile şekillenecektir” denilen planda, bunun Aliağa ve Bergama Organize Sanayi Bölgelerinin önemini arttıracağı ileri sürülüyor. Kuzey Ege Limanı ile İzmir merkezin bağlantısını sağlamak amacıyla Soma üzerinden Ege’nin iç ve kuzey kesimleri ile erişimi kolaylaştıracak yeni kara yolu ve demir yolu bağlantılarına gereksinim duyulacağı öngörüsünde bulunan planın Aliağa’ya başka sürprizleri de var. 

CÜRUF ALANLARI PLANDA

Planda ayrıca “Aliağa’nın kuzeyinde gerçekleşecek yatırımlar (liman, tersane, organize sanayi vb.) sonrasında, yakın alanlarda yeni konut gelişmeleri beklenmelidir” deniliyor. Aliağa’da var olan ağır sanayi tesisleri ve petrokimya tesisleri gibi sanayi alanları çevre düzeni planında da korunurken, bu sanayi tesislerinin ihtiyaç duyduğu yeni alanlar da planda kendine yer bulmuş; “Ayrıca mevcut sanayi bölgesinin yakınlarında cürufların depolanması ve geri kazanılmasına ilişkin alanlar planlanmıştır.” Aliağa ilçesinde önerilen 3 termik santralin hangi çerçevede belirlendiği, bu alanlara ilişkin ilgili kurum ve kuruluş görüşlerinin alınıp alınmadığı ise planda belli olmayan noktalardan.

SULAK ALANLARA GOLF SAHASI

Çevre Düzeni Planı Selçuk Pamucak sahilleri ve İzmir İnciraltı turizm bölgesi adı altında kıyı ve sulak alan yağmasını yeniden gündeme taşıyor; “Selçuk-Pamucak Turizm Merkezi’nde turizm gelişmeleri hızlanacak, turizm ve golf yatırımları gerçekleşecek, bu gelişmelere bağlı olarak kent merkezinde ve turizm merkezi içinde ticari yaşam hareketlenecek, yerleşme yeni nüfus çekecektir” denirken bu projelere karşı açılan davada yargının iptal kararı hiçe sayılıyor. Yine yargıda iptal edilen İnciraltı Turizm Merkezinin planda yeniden yürürlüğe sokulduğu görülüyor. Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan’ın da villalarının bulunduğu ileri sürülen Urla Zeytineli Hacılar koyunun ormanlık alandan çıkarılıp tarımsal niteliği korunacak alana dönüştürülmesi, kaçak villalara dayanak yapıldığı yorumlarına neden oluyor. 

YENİ OTOYOL YENİ DOĞA KATLİAMI

Çevre Düzeni Planı’nda İzmir’de özellikle kuzey aksında yeni gelişme alanları düzenlenirken, sanayi gelişimindeki kuzeye kaymaya koşut olarak konut gelişmesinin de kuzeye kayması hedeflenmiş. Bu alanların ulaşım bağlantılarını güçlendirecek kara yolu ve demir yolu bağlantılarının programlanırken, İzmir-İstanbul otoyolundan sonra şimdi de İzmir-Ankara otoyolu projesi gündeme getirilmiş.

Ankara’da masa başında yapılan planlara İzmir’deki meslek örgütlerinin yaptığı itiraz sonrası 2011 tarihinde 1/100 binlik planlar iptal edilmişti. Şehir Plancıları Odası kendilerine hiç bir şey sorulmadan açıklanan bu plana da dava açmaya hazırlanıyor. ŞPO İzmir Şube Başkanı Özlem Şenyol Kocaer planın daha önce iptal ettirdikleri plandan çok farklı olmadığını, eski plana yaptıkları itirazlarının aynen devam ettiğini belirterek, “Önümüzdeki günlerde dava sürecini de başlatacağız” diye konuştu. 

TARIM ALANLARINA MERMER İHTİSAS SANAYİ

Çevre Düzeni Planı’nda Menderes Karakuyu köylülerinin direnişleri ve açılan davalarla gündeme gelen taş ve mermer ocakları da yer alıyor. Planda, Torbalı ve Karakuyu köyleri arasında kalan alanın “İhtisaslaşmış mermer organize sanayi bölgesi”ne dönüştürülmesi öneriliyor. Torbalı ve Kemalpaşa Ovalarındaki sanayi tesislerinin verimli tarım toprakları üzerinde yapıldığının altının çizildiği planda bu tespitin tam tersi biçimde iki alanda da tarım alanları daha da daraltılarak “Sanayi ve Gelişme Alanları” genişletiliyor. 

RES’LER İÇİN YASAL KILIF

Planda son yıllarda İzmir’de birçok yaşam alanının baş belası haline gelen rüzgar enerji santralleri (RES) ile ilgili de kararlar alındı. “Rüzgar enerjisi potansiyeli açısından yüksek olan bölgelerden olan Urla-Karaburun- Çeşme üçgeninde kalan alanlar, genel olarak orman ve doğal sit niteliği nedeniyle koruma altında olan alanlardır” tespitinin yapıldığı planda buna karşın “Bu alanların sahip olduğu niteliklerde bozulmaya neden olmayacak biçimde gelecekte de rüzgar enerjisi santralleri için kullanılması”na yeşil ışık yakıldı.