06 Nisan 2015 00:58

Ermenilerin tanıklıkları

Ermeni Soykırımının üzerinden bir asır geçti. Soykırım nedeniyle içinde bulunduğumuz Nisan ayında Ermenistan, Türkiye başta olmak üzere dünyada tartışmalar artacak.

KÜLTÜR

Paylaş

Şerif KARATAŞ

Ermeni Soykırımının üzerinden bir asır geçti. Soykırım nedeniyle içinde bulunduğumuz Nisan ayında Ermenistan, Türkiye başta olmak üzere dünyada tartışmalar artacak.

Türkiye’de yüz yıldır süregelen devlet söylemi soykırımı inkar etmek oldu. Diğer yanda ise Ermeni halkın yüz yıllık dramı! Devletin inkarına karşı Ermenilerin soykırıma giden süreçte ve soykırımda yaşadıkları baskıları ya kendilerinden sonraki kuşaklara anlatarak, ya da bunları fırsatını bulduklarını yazarak günümüze kadar ulaştırabildiler.

YIKINTILAR ARASINDA

Yayın hayatına “Ermeni edebiyatına açılan pencere” ile başlayan ve Ermenice ve Türkçe kitaplarıyla iki dilde yayın yapan Aras Yayıncılık yayınladığı kitaplarla soykırım gerçeğiyle okuru buluşturuyor. Bu çalışmalar arasında “Yıkıntılar Arasında” ve “Geri Dönüşü Yok” adlı kitapları da yer alıyor. “Yıkıntılar Arasında” kitabı Türkçeye Kayuş Çalıkman Gavrilof çevirdi. Zabel Yesayan’ın yazdığı “Yıkıntılar Arasında” Batı Ermeni edebiyatının önemli eserleri arasında gösteriliyor. Kitabın yazarı 1909’da Adana’da içinde yer aldığı heyetle birlikte geçirdiği üç aylık tanıklıklarını anlatıyor. Oldukça başarılı bir üslupla tanıklıklarını dile getiren yazar, soykırıma doğru giden süreçte Ermenilerin yaşadığı katliamları ve katliamın yaşandığı yerlerdeki durumu okura en yalın haliyle sunuyor. Yazar, üç aylık Çukurova’daki tanıklıklarında annesiz ve babasız kalan çocuklar, mahpuslarda tutulan Ermeniler, katliamdan kaçmak zorunda kalanlar, kocalarını kaybeden kadınların hikayesini anlatıyor.

GERİ DÖNÜŞÜ YOK

Geri Dönüşü Yok 1915 Soykırımından Bursa’dan Suriye’ye uzanan ölüm yolculuğunu anlatıyor. Renan Akman’ın Türkçeye çevirdiği kitabın ortaya çıkma hikayesi de bu ölüm yolculuğu sırasında 14 yaşında olan Vahram Altounian’ın tuttuğu günlükler üzerine kurulu. Babasının yazdığı ve sakladığı günceleri yıllar sonra bulan yazar Janine Altounian bunları dilbilim ve psikanaliz uzmanları Krikor Beledian, Régine Waintrater ve René Kaës’in uzmanlık alanlarıyla ele aldıkları makalelerle birlikte yayımlıyor. Soykırımın tarihsel, ve psikianalitik arka planını ışık tutan kitap bu yönüyle de dikkat çekiyor. Okura soykırım sürecine farklı açılardan bakmasına ve ufkunu açıyor.

Soykırıma giden süreç ve soykırımda neler yaşandığını öğrenmek isteyenler her iki kitaba bakabilir.