İkitelli OSB’de işçilere 1 Mayıs tatili yok!

Hilal YAĞIZ
Ümit KARTAL
İstanbul

Kayıt dışı ve kuralsız çalışmanın hakim olduğu İkitelli Organize Sanayi Bölgesinde bulunan AYKOSAN’da (İstanbul Ayakkabıcılar Sanayi Sitesi), patronlar işçileri 1 Mayıs’ta da çalıştırıyor. 1 Mayıs’ın resmi tatil olmasının kendileri için bir anlamı olmadığını söyleyen işçilerin çoğu 1 Mayıs’ın anlamını ve nereden çıktığını bilmiyor. Düşük ücret ve uzun çalışma sürelerinin düzeltilmesi için 1 Mayıs’a katılmak ve mücadele etmek gerektiğini söyleyen işçileri geri tutan ise işsizlik korkusu. İşçiler devletin buna göz yummasına ise tepkili.
Özel sektörlerde işçilerin 1 Mayıs kutlamasına izin verilmediğini, işçilerin her zaman 2. sınıf insan olarak görüldüğüne dikkat çeken Erdal Yeşil, daha önce hiç 1 Mayıs’a katılmamış. Yaşadıkları sorunların çözümü için işçilerin birlik ve beraberlik içinde olması gerektiğini dile getiren Yeşil, “Bütün işçilerin hakları için, demokrasi özgürlük için 1 Mayıs’a katılmasını isterim ama iş yoğunluğu sebebiyle katılamıyoruz” diye konuştu.
Emekli olmuş ama geçim derdi nedeniyle çalışmaya devam eden bir işçiyle konuşuyoruz. 1980 öncesi 1 Mayıslarına katılmış. O dönemden bugüne kısıtlamalar geldiğini dile getiren işçi, “İşçi hakkını arayamıyor. Aradığı zaman kapı önüne bırakılıyor. İşçinin eli kolu bağlı, dışarıda işsizlik var” dedi.  

GEÇİM DERDİ
Serkan Yılmaz 32 yaşında. “1 Mayıs bana göre işçinin özgür olduğu, haksızlığa karşı boyun eğmediği, haklarını patronlara karşı savunabildiği bir gün ama hiç 1 Mayıs’ta tatil yapıldığını hatırlamıyorum. Hep bizi sessiz bırakmaya mahkum ediyorlar” diyen Yılmaz, devletin bu duruma göz yummasına tepkili. Yılmaz taleplerini şöyle dile getirdi: “İşçilerin en büyük problemleri, ücretlerin asgari ücretten yatması. 2 çocuğu olan insana çocuk parası verilmiyor. Firma sahibine veriliyor ama onlar vermiyor.
Başka bir işçiyle görüşüyoruz. “İşçinin en önemli sorunu nedir?” sorumuza tereddütsüz “Geçimsizlik. Aldığın maaş asgari, elektrik parası 150, doğal gaz aynı, her şey artıyor. Her geçen gün kötüye  gidiyor” diye yanıt veriyor. Mecburen bu koşullara katlandıklarını anlatan işçi, 1 Mayıs konusunda ise şunları söyledi: “1 Mayıs’ı bilmiyorum ne yalan söyleyeyim. Çalışan adam katılamaz. Nasıl katılsın? Resmi tatil olsa da çalışıyoruz. Yasal hakkımız ama ne yapacaksın.”

ÇALIŞMA SÜRELERİ DÜZENLENMELİ
Hasan Altınışık da günde 10 saat çalışıyor ve karşılığında 1400 lira alıyor. Daha önce 1 Mayıs kutlamasına katılmış. “İşçi haklarını kazanmak için, sigorta talebi için mecbur katılacağız” diyen Altınışık’ın diğer talepleri şöyle: “Çalışma süreleri düzenlenmeli, 18 yaş altında işçi çalışmamalı, cumartesi günleri çalışması kaldırılmalı...”
İşçilerden Halil Şen ise 1 Mayıs’ta çıkan olaylar ve en son savcının rehin alındığı olayı anlatarak 1 Mayıs’ın tatil olması halinde evinde oturacağını söyledi. Ama Şen’e göre işçilerin içinde bulunduğu durum hiç de iyi değil. 3 çocuğu olduğunu ve 10 saat çalışma karşılığı aldığı 1500 lirayla geçinemediğini anlatan Şen, bu koşulların değişmesini istiyor.

SURİYELİ VE TÜRKİYELİ İŞÇİLER EL BİRLİĞİ YAPMALI
Suriye’deki savaştan kaçıp gelen Suriyeli işçilerin durumu daha da kötü. Sigortaları yok. 12 saate kadar çalışıyorlar ve Türkiyeli işçilerden daha düşük ücret alıyorlar. Hepsi savaşın bitmesini ve Suriye’ye yeniden geri dönmeyi istiyor.
Suriyeli Türkmen bir işçi Muhammed Fatih Murat’la görüşüyoruz. IŞİD’in ele geçirdiği bir bölgeden gelmiş. Ama Türkiye’deki durum da hiç iç açıcı değil. “Burada sersefil olduk. Burada insan hakkı yok” diyen Murat, şöyle devam etti: “Çok laflar işitiyoruz. ‘Geldiniz bizi evimizden ettiniz’ diye. Biz keyfimizden gelmedik. 200-300 liralık bodrum katı evleri 550 liraya kiraya veriyorlar. Suç Suriyelilerde değil evin sahibinde. Biz mi kiraları artırıyoruz.” Fabrikaya doktor geldiğinde sigortası olanların ilacını alabildiğini kendilerinden ise kendi paralarıyla ilaç almalarının istendiğini aktaran Murat, “İlaç parası beş on kuruş veremez mi fabrika. Neden bunu veremiyor?” dedi. Murat 1 Mayıs’ın ne anlama geldiğini biliyor. 1 Mayıs’ta tüm işçilerin derdini anlatması gerektiğini düşünüyor ama hemen ekliyor: “Ama derdini anlattın mı kapı dışarı oluyor.” Türkiyeli işçilerin Suriyeli işçilerle sahip çıkmaması nedeniyle onların da işten atıldığını dile getiren Murat, Suriyeli ve Türkiyeli işçilerin el birliği yapması gerektiğini kaydetti.