Van’da AKP eriyor, HDP büyüyor

Umut YEĞİN
Van

Van’da, AKP iktidarına karşı seçim yarışı sürdüren tek partinin HDP olduğu söylenebilir. Son yıllarda Kürt özgürlük hareketi oylarını artırıyor. Yerel seçimlerin Van’da bulunan 13 ilçe belediyesinden 11’ini BDP’nin almasıyla sonuçlanması, AKP’nin ilde kan kaybettiğini gösteren belirtilerden biriydi. İki dönem önce Van Belediyesi’ni de elinde bulunduran AKP’nin bu düşüşünün, kuşkusuz Kürt sorununda takındığı tutum ve 2013 Newroz’undan bu yana devam eden çözüm sürecinde herhangi bir adım atmaması başta olmak üzere bir çok nedeni var.

AKP’NİN KLİBİ VE GERÇEKLER

Nedenlerden bir diğeri ise 2011’de yaşanan büyük depremler sonrası AKP’nin Van’daki icraatları. Yerel seçimlerde depremdeki icraatları üzerinden oy isteyen AKP, genel seçimler öncesinde de hazırladığı bir klip ile Erciş ve Van merkezde yapılan TOKİ’leri ‘onlar konuşur Ak Parti yapar’ diyerek propagandaya dönüştürmüş durumda. Klipte depremden etkilenen bir ailenin kısa zamanda TOKİ’lerde oturmaya başlaması üzerinden AKP’ye oy vereceği kurgulanıyor. Peki gerçekte olan klipte gibi mi? Depremin üçüncü yıl dönümünde bile halen barakalarda, konteynerlarda kalan aileleri gazetemizden de takip etmişsinizdir. Yapılan TOKİ’lere yalnızca deprem öncesi adına tapu olan ve evi hasar gören aileler yerleştirildi. Yani yıllardır bölgede süren savaş nedeniyle Van merkezine ve köylerine göç etmek zorunda kalan ve tapusu olmayan, geçimini asgari ücretin bile altında düşük ücretlerle çalışarak ya da batıda inşaatlarda vs. çalışarak sağlayan işçi, emekçi, yoksul aileler bu TOKİ’lerden hiçbir zaman faydalanamadı. AKP’nin klibinde Vanlılara ücretsizmiş gibi verildiği ima edilen TOKİ’ler için istenen en az 80–90 bin TL paradan ve konutların henüz 3 yıllık olmasına rağmen bir çoğunun duvarlarındaki sıvanın dökülmesinden, su sıkıntılarından bahsedilmiyor. Klipte çizilen mutlu tablonun aksine TOKİ’lerden yararlananların büyük bir çoğunluğunun ise geri ödemeleri yapamadıkları için haciz işlemlerinin başladığını da yine gazetemizde çıkan haberlerden takip etmişsinizdir.
Yine deprem acılarının yaşandığı dönemde İŞKUR bünyesinden işe alınan ve her yıl kalıcı iş vaadinde bulunulan işçilerinde işe alınmadığını, yerel seçimler ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri dönemi de vaatler verilerek işe alınacağı söylenmesine rağmen değişen hiçbir şeyin olmadığını göz önünde bulundurduğumuzda bu seçimlerde verilen vaatlerin pek de karşılık bulmayacağı aşikâr. HDP’nin barajı aşma ihtimali karşısında AKP’nin giderek agresifleştiği ve yine kalıcı olmayan vaatlere yöneldiği de söylenebilir. Mesela Van İl Orman Müdürlüğüne geçtiğimiz günlerde 800 İŞKUR işçisinin geçici olarak alınması bu vaatlerden yani seçim yatırımlarından birisi. Bölgede ki işsizliği ucuz iş gücü olarak ‘fırsata’ çevirmek isteyen AKP, dağıttığı seçim yardımlarını da bu doğrultuda arttıracağı söylenebilir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Davutoğlu tarafından iki koldan süren seçim çalışmaları hız kesmeden devam ederken, geçtiğimiz günlerde Van’da düzenlediği ‘açılış töreninde’ konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan yine Kuran’ın Kürtçe mealini eline alarak, Van halkına “bizi anlamıyorsunuz” diyerek, HDP’ye açıktan hedef alması aslında bu agresifliğin dozunu da bir kez daha göstermiş oldu. Mitinge katılımın oldukça düşük olması da dikkat çekiciydi. Erdoğan’ın mitinginin zayıf geçmesinin ve AKP’nin kan kaybetmesinin bir diğer nedeni ise AKP’nin adaylarını belirledikten sonra ortaya çıkan küskünlüklerdi. Öyle ki yerel basında bu işin AKP’nin bir milletvekilinin akrabaları ile AKP il başkanı arasında kavgaya dönüştüğüne kadar iddialarla yer aldı. Bir diğer küskünlük ise şimdiye kadar hep AKP’ye destek veren ve 150 bin nüfusa tekabül ettiği söylenen Küresünni Düşünce Platformu’nun, ailelerine aday listesinde yer verilmediğini öne sürerek seçimi boykot edeceklerine dair açıklama yapmalarıyla açığa çıktı. Bunun üzerine merkez ilçelerde AKP’den seçilen 13 belediye meclis üyesi AKP’den istifa etti.

KOBANÊ ZAFERİ HALKI BİRLEŞTİRDİ

AKP’nin bu düşüşü karşısında HDP’nin gerek belediye seçimlerinde kazandığı zafer, gerekse Kobanê zaferinin halkta uyandırdığı olumlu etkiyi göz önünde bulundurduğumuzda oylarını arttıracağı söylenebilir. Öyle ki bazı ilçelerde AKP’nin yöneticilerinin toplu olarak HDP’ye geçiş yapması, hemen hemen her gün HDP’yi desteklediğini açıklayan aşiretler, kentte AKP’nin merkezi olarak açmak istediği seçim bürosuna bile yer bulamaması, AKP’nin seçim gezileri sırasında halkın tepkilerini bastırabilmek için milletvekili adaylarının polis ordusuyla gezmeleri bu durumun belirtilerinden bazıları.

SP VE MHP OYUNU ARTTIRABİLİR, HÜDA PAR OLDUĞU YERDE SAYAR

Van’da AKP’nin kan kaybının yalnızca HDP’ye değil diğer partilere de etkisinin olduğu söylenebilir. Özellikle bu dönem AKP’ye oy vermeyi düşünmeyen Acem ve Türkmenlerin bir kısmının ise bu seçimde tercihi Saadet Partisi ya da MHP olabilir. MHP’nin Ercişli mühendis adayının son iki seçimde AKP’ye giden MHP oylarını geri toplamaya çalışacağa benziyor. HÜDA PAR ise yerel seçimlerde beklediği oyu alamamıştı. 7 Haziran seçimlerine bağımsız adayla girecek olan HÜDA PAR, yerel seçimlerde aldığı oy oranını koruyacak gibi görünüyor.