Van’da büyük doğa katliamı
Van ile Çatak, Bahçesaray, Çaldıran, Erciş ve Başkale ilçelerinde derelerin üzerine 3 baraj ve 32 Hidroelektrik Santrali (HES) yapılması planlanıyor. Projelerin hayat bulmasıyla hem tarih ve doğa tahrip edilecek, hem de büyük bir katliamın yaşandığı Zilan Deresi başta olmak üzere birçok yerleşim yeri sular altında kalacak.
Nehirlerin akışını durduran, akarsu yataklarında bulunan kültürel mirasları yok eden ve doğayı tahrip eden Hidroelektrik Santrali (HES) ve barajların yapılmasına karşı sesler her geçen gün yükselirken, Van’da var olanlara yeni barajlar ve HES’ler eklenecek. Van’da 3 baraj ve 32 HES daha yapılması planlanıyor. Çatak’ta 3 baraj, 13 HES, Bahçesaray’da 4, Başkale’de 4, Erciş’te 5, Çaldıran’da 1, Gürpınar’da 1, Gevaş’ta 1 ve merkez köylerde 3 HES yapılacak.
BÖLGE HALKI ÜRETİMDEN KOPARILACAK
Çatak ilçe merkezine 22 kilometre uzaklıkta bulunan Kaçet Köyü’nün Rêzêdêrê Mezrası, Övecek (Ferxinis) Köyü’nün Kirmanis, Aşê Cemîl ve Çaxir mezraları ile Dalbastı (Xumar) Köyü’nün Turreşan Mezrası’nı içine alan ve Guhor Bölgesi’nde yapılmasına karar verilen Çatak Narlı Barajı ve HES projesi, yerleşim yerlerini yok edeceği gibi halkın geçim kaynağı olan tarımı da bitirecek. Yine Çatak, Sortkin, Ziril, Sineber, Büyük, Dudan, Bidar, Şeyhdeğirmen ve Alakan dereleri üzerinde yapılacak 15 HES ile barajın, doğal güzelliğiyle bilinen ve fıstık ile ceviz ağaçlarının bulunduğu vadi sular altında kalacak ve bölge halkı üreticilikten kopacak. Erciş İlçesi’ne bağlı Zilan Bölgesi’nde, Ilıca (Germav) Köyü sınırları içinde akan derenin üzerinde yapılacak Ilıca HES’in doğaya verdiği tahribatın dışında, bölge halkının şifa verdiği inancıyla ziyaret ettiği ve konaklandığı kaplıcayı da etkileyecek.
MURADİYE ŞELALESİ YOK OLACAK
Bahçesaray (Miks) İlçesi’nin ortasından geçen Miks Çayı’nın üzerine Beşik ve Tüğsüz adıyla 2 HES yapılacak. Türkiye’nin en uzun parkuruna sahip olduğu belirtilen çayda, yaz aylarında rafting yapılırken, alabalığı ile meşhur olan çay, HES’e kurban edilecek. Aynı ilçeden geçen Avşar Çayı üzerinde ise Pervari ve Kuruçay olmak üzere toplamda 4 HES yapılacak.
Çaldıran’da Deliçay, Gevaş’ta Arpet Deresi, Başkale’de Zap Suyu ile Esenyamaç Çayı üzerinde yapılacak olan HES’lerden biri Gürpınar’da, 3’ü ise Van merkeze bağlı sular üzerinde yapılacak. Muradiye İlçesi’nde bulunan ve doğa harikası olarak nitelendirilen Muradiye Şelalesi’nin üst ve alt kısmında yapımı tamamlanan ve yakın bir tarihte faaliyete geçecek olan Ayrancılar HES, daha önce Muradiye Belediyesi tarafından ruhsatsız olduğu gerekçesiyle mühürlenmişti. Buna rağmen şirket mühürleri sökerek, çalışmalarına devam etmişti. Belediye, HES hakkında Muradiye Cumhuriyet Başsavcılığı’na ‘Mühür Fekki’ yaptığı nedeniyle suç duyurusunda bulunmuştu. HES’e vurulan mühürlerin yasal olmayan yollardan sökülmesinin ardından belediye, Muradiye Elektrik Enerji Üretim A.Ş’ye uyarı yazısı gönderip, konunun yargıya taşınacağı uyarısına bulundu, ancak şirket HES yapımına devam ederek bu yıl içinde yapımını tamamladı. (Van/DİHA)
