İntihar ettiren sistem: Toyota modeli

Türk Metal’den istifa eden işçiler bu mücadelenin kazanımla sonuçlanmasının ardından ne yapacaklarına karar verecek. İşçiler başka sendikaya geçmek, kendi temsilcilerini seçerek yola devam etmek, dayanışma aidatı ödemek ve sendikanın olmadığı “Toyota modeli” gibi alternatifleri tartışıyor. Direnişteki işçileri ücretler ve işçilerin muhatap alınması açısından Toyota’daki koşulları olumlasa da, görüştüğümüz Toyota işçileri durumun hiç de sanıldığı gibi olumlu olmadığını söyleyerek direnişteki işçileri uyarıyorlar. 

AMİRLE ARAN İYİYSE

Ücretlerin performansa dayalı olarak belirlendiğini dile getiren Toyota işçileri “Performans değerlendirmesinde bir takım kriterler var. İşe geç kalmamak, hastalık izni almamak, koşulsuz fazla mesaiye kalmak, yılda üç iyileştirme (Patronun daha fazla üretim yapmasını sağlayacak ve üretimi hızlandıracak öneri) yapmak. Tüm bu kriterleri yerine getirsen de yıllık performansı amirin kendisi belirliyor. Amirle aran iyiyse performansın yüksek, kötüyse düşük oluyor. Bunun sonucu olarak da bir bantta çalışan işçilerin hepsi aynı işi yapsa da farklı saat ücreti alıyor. Hatta performans ileri sürülerek ücretine artış yapılmayan işçiler de oluyor. Bu sistem aynı yıl girişli olsa bile işçi ücretleri arasında korkunç uçurumlara ve rekabete yol açıyor” dedi. 

Performans için yapılan yarış nedeniyle ciddi sağlık sorunları yaşandığını dile getiren Toyota işçileri “Bel fıtığı boyun fıtığı gibi sorunlar zaten var. Bunun yanı sıra sürekli baskı altında çalışma nedeniyle psikolojik sıkıntılar da yaşanıyor. Hatta bu nedenle fabrikaya ayda bir kere psikolog geliyor. Fabrikada çalıştığı yerde kendini asarak intihar eden işçi arkadaşımız bile oldu” diye konuştu. 

TEMSİLCİYİ İŞÇİ SEÇMİYOR

Metal işçilerinin direnişini izlediklerini ve desteklediklerini anlatan işçiler şu uyarıda bulundu: “İşçiler birlik olarak haklarını arıyor. Ama Toyota modeli birlik olmayı değil rekabeti körüklüyor. Patronla arayı iyi tutmayı körüklüyor. Sanılanın aksine Toyota’da işçi temsilcisi diye söylenenler işçilerin kendi seçtikleri değil, patron tarafından atanan amirler. Böyle olunca da işçilerin sorunlarını çözmek için değil, patronun üretimini artırmak için neler yapılabileceğini konuşuyorlar. Mesela ücret tartışmalarında bu temsilciler asla taraf olmuyor. Bu tamamen amirlerin belirlediği performansa ve patronun insafına göre belirleniyor.” (Kocaeli/EVRENSEL)