26 Nisan 1999 21:00
Danimarka'nın şikâyetinde karar günü
Danimarka'nın, Kemal Koç'a işkence uygulandığı gerekçesiyle 1997'de Türkiye'ye karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yaptığı başvuru bu sabah belli olacak.
Danimarka'nın şikâyetinde karar günü
Ebru Ilgaz
Danimarka devletinin Türkiye'de insan haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yaptığı başvurunun kabul edilip edilmeyeceğine ilişkin kararın bugün verilmesi bekleniyor.
Danimarka, başvurusunda Türkiye polisinin, vatandaşı olan Türk kökenli Kemal Koç'a işkence uyguladığını belirterek Türkiye hakkında bir araştırma yapılmasını talep etti.
Türkiye, çok uzun bir süreden sonra ilk kez başka bir devlet tarafından yapılan bir başvuruyla karşı karşıya bulunuyor. Konuya yakın kaynaklar, Türkiye'ye karşı İnsan Hakları Komisyonu'na (şimdi mahkeme) iki binden fazla başvurunun yapıldığını, ancak bunların genelde bireylere ait başvurular olduğunu belirttiler.
Danimarka devleti, Türkiye'de iken Türk yasalarına aykırı davrandığı gerekçesiyle 1996 yılında gözaltına alınan Türk kökenli Danimarka vatandaşı Kemal Koç'a işkence ve kötü muamele yapıldığı iddiasının araştırılması için 7 Ocak 1997'de Avrupa İnsan Hakları Komisyonu'na başvurmuştu. İki yıl önce yapılan bu başvurunun kabul edilip edilmeyeceği konusunun Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin yarın yapacağı duruşmada ele alınması bekleniyor.
Konuya ilişkin olarak ANKA'ya bilgi veren Danimarka Dışişleri Bakanlığı kaynakları ise, Danimarka tarafından yapılan başvurunun İnsan Hakları Sözleşmesi'nin üçüncü maddesine dayandırıldığını belirttiler. Söz konusu madde, "Hiç kimse işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza ve işlemlere tabi tutulamaz" diyor. Aynı kaynaklar, Danimarka tarafından yapılan başvuruda Kemal Koç'a yapılan muamelenin yanı sıra, Türkiye'de gözaltına alınan kişilere "sistematik" bir biçimde işkence ve kötü muamelelerin yapılıp yapılmadığının araştırılmasının da istendiğini kaydettiler.
İkinci şikâyet
Bu arada, Danimarka'nın Türkiye'ye karşı ikinci kez İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurduğuna dikkat çekiliyor. 12 Eylül döneminde aralarında Danimarka, Fransa, Norveç ve İsveç'in bulunduğu bir grup Avrupa ülkesi, İnsan Hakları Komisyonu'na başvurarak Türkiye'yi şikâyet etmişlerdi.
1982 yılında yapılan bu başvuru üzerine devreye giren Avrupa İnsan Hakları Komisyonu'nun girişimleri sonucunda 1980 yıllarının ortasında Türkiye ile şikâyetçi ülkeler arasında bir "dostane çözüm" bulunmuştu. Danimarka'nın, Türkiye'nin yanı sıra Yunanistan'ı da şikâyet ettiği anımsatılıyor. Yunanistan'a karşı yapılan şikâyetin konusunu, askeri cunta dönemindeki insan hakları ihlalleri oluşturmuştu.
Ankara'nın tepkisi
Danimarka'nın bu girişiminden büyük rahatsızlık duyan Türk yetkilileri ise, Batı Avrupa ülkelerinde Türk vatandaşlarının insanlık dışı ırkçı muamelelere ve şiddete maruz kaldıklarını söyledi. Bu çerçevede, geçtiğimiz ocak ayında Kopenhag'daki bir polis karakolunda gözaltındayken fenalaşan Türk vatandaşı Ramazan Arıcan'ın ölümüyle sonuçlanan olay anımsatılıyor.
Ebru Ilgaz
Danimarka devletinin Türkiye'de insan haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yaptığı başvurunun kabul edilip edilmeyeceğine ilişkin kararın bugün verilmesi bekleniyor.
Danimarka, başvurusunda Türkiye polisinin, vatandaşı olan Türk kökenli Kemal Koç'a işkence uyguladığını belirterek Türkiye hakkında bir araştırma yapılmasını talep etti.
Türkiye, çok uzun bir süreden sonra ilk kez başka bir devlet tarafından yapılan bir başvuruyla karşı karşıya bulunuyor. Konuya yakın kaynaklar, Türkiye'ye karşı İnsan Hakları Komisyonu'na (şimdi mahkeme) iki binden fazla başvurunun yapıldığını, ancak bunların genelde bireylere ait başvurular olduğunu belirttiler.
Danimarka devleti, Türkiye'de iken Türk yasalarına aykırı davrandığı gerekçesiyle 1996 yılında gözaltına alınan Türk kökenli Danimarka vatandaşı Kemal Koç'a işkence ve kötü muamele yapıldığı iddiasının araştırılması için 7 Ocak 1997'de Avrupa İnsan Hakları Komisyonu'na başvurmuştu. İki yıl önce yapılan bu başvurunun kabul edilip edilmeyeceği konusunun Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin yarın yapacağı duruşmada ele alınması bekleniyor.
Konuya ilişkin olarak ANKA'ya bilgi veren Danimarka Dışişleri Bakanlığı kaynakları ise, Danimarka tarafından yapılan başvurunun İnsan Hakları Sözleşmesi'nin üçüncü maddesine dayandırıldığını belirttiler. Söz konusu madde, "Hiç kimse işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza ve işlemlere tabi tutulamaz" diyor. Aynı kaynaklar, Danimarka tarafından yapılan başvuruda Kemal Koç'a yapılan muamelenin yanı sıra, Türkiye'de gözaltına alınan kişilere "sistematik" bir biçimde işkence ve kötü muamelelerin yapılıp yapılmadığının araştırılmasının da istendiğini kaydettiler.
İkinci şikâyet
Bu arada, Danimarka'nın Türkiye'ye karşı ikinci kez İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurduğuna dikkat çekiliyor. 12 Eylül döneminde aralarında Danimarka, Fransa, Norveç ve İsveç'in bulunduğu bir grup Avrupa ülkesi, İnsan Hakları Komisyonu'na başvurarak Türkiye'yi şikâyet etmişlerdi.
1982 yılında yapılan bu başvuru üzerine devreye giren Avrupa İnsan Hakları Komisyonu'nun girişimleri sonucunda 1980 yıllarının ortasında Türkiye ile şikâyetçi ülkeler arasında bir "dostane çözüm" bulunmuştu. Danimarka'nın, Türkiye'nin yanı sıra Yunanistan'ı da şikâyet ettiği anımsatılıyor. Yunanistan'a karşı yapılan şikâyetin konusunu, askeri cunta dönemindeki insan hakları ihlalleri oluşturmuştu.
Ankara'nın tepkisi
Danimarka'nın bu girişiminden büyük rahatsızlık duyan Türk yetkilileri ise, Batı Avrupa ülkelerinde Türk vatandaşlarının insanlık dışı ırkçı muamelelere ve şiddete maruz kaldıklarını söyledi. Bu çerçevede, geçtiğimiz ocak ayında Kopenhag'daki bir polis karakolunda gözaltındayken fenalaşan Türk vatandaşı Ramazan Arıcan'ın ölümüyle sonuçlanan olay anımsatılıyor.
