11 Mart 2002 22:00
Madenler yağmaya açılıyor
ABD Hazine Bakan Yardımcısı John Taylor'un Türkiye'ye gelişinin ardında yatan gerçek, Maden Yasası'nın gündeme gelmesiyle açıkça ortaya çıktı. Hükümet, yabancıların maden sahası alıp işletmesiyle ilgili yasağı kaldırmaya hazırlanıyor.
Bakanlar Kurulu, maden sahalarının uluslararası tekellere yağmasının önünü açacak olan değişiklikler için Maden Yasası'nı gündemine aldı. Devlet Bakanı Edip Safder Gaydalı tarafından hazırlanan tasarının ikinci maddesinde yapılan değişiklikle, maden sahalarının işletilmesi yabancı tekellere açılmış olacak. Böylece, bor tekellerinin yönetiminde görev aldığı ortaya çıkan, ABD Hazine Bakan Yardımcısı John Taylor da Türkiye'ye gelişinin karşılığını almış olacak. Bakanlar Kurulu'nun gündemini Maden Yasası'ndaki değişiklik oluşturdu. Uzun bir süredir gizli olarak çalışmaları sürdürülen Maden Yasası'ndaki değişiklik Bakanlar Kurulu'nda da tartışıldı. Toplantı sonrası bir açıklama yapan Hükümet Sözcüsü Şükrü Sina Gürel, Maden Kanunu'nun bazı maddelerinde değişiklik öngören yasa tasarısına son şeklinin verilmesi için komisyon kurulduğunu söyledi. Gürel, tasarıya son şeklinin verilmesi amacıyla, kendisi, Devlet Bakanı Edip Safder Gaydalı, Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Sağlık Bakanı Osman Durmuş, Tarım Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, Enerji Bakanı Zeki Çakan ve Çevre Bakanı Fevzi Aytekin'den oluşan komisyon kurulduğunu ifade etti. Olası İstanbul depremi konusunun da gündeme geldiğini kaydeden Bakan Gürel, deprem için Japonya'dan kredi alınacağını, ayrıca Marmara bölgesindeki çeşitli kamu yapıları ile köprü ve viyadüklerin depreme daha dayanıklı hale getirilebilmesi için kredilerin kullanılabileceğini anlattı.
Gökalp, kolaylık istedi Bakanlar Kurulu toplantısında konuşan Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp'in sulama birliklerinin elektrik borçları ile besicilerin Ziraat Bankası'na olan kredi borçlarının ödenmesi konusuna kolaylık getirilmesini istediği öğrenildi. Gökalp'in, toplantıda sulama kooperatifleri ve birliklerinin TEDAŞ'a olan borçlarının 90 trilyon liraya yükseldiğini belirttiği, elektrik fiyatlarının yüksekliği nedeniyle çiftçinin sulama yapamaz hale geldiğini söylediği belirtildi. Sulamada kullanılan elektrik fiyatlarının yüzde 50 indirilmesini ve sulama kooperatif ve birliklerine borçlarını ödeme kolaylığı getirilmesini isteyen Gökalp'in Et ve Balık Ürünleri A.Ş'nin Sümer Holding'e devrini de eleştirdiği bildirildi.
Tekellere açılıyorlar Maden Kanunu'nun bor madenini kapsayıp kapsamadığının sorulması üzerine Gürel, bor üretimini düzenleyen özel bir yasa bulunduğunu söyledi. Söz konusu tasarının borla ilgili yeni bir düzenleme getirmeyeceğini iddia eden Gürel, Maden Kanunu'nun 2'inci maddesindeki değişikliğe, hazırlık aşamasında olduğu iddiasıyla açıklık getirmedi. Hazırlık aşamasında olduğu söylenen Maden Yasası ile bazı yasalarda değişiklik öngören tasarı, sadece maden değil, orman, tarım arazileri, mera ve petrol gibi yasalarda da değişiklik öngörüyor. Maden Yasası'nda yapılacak değişiklik ile bugüne kadar maden sahalarının sadece Türk vatandaşları tarafından işletilebileceği hükmü kaldırılırken, ayrıca devlet eliyle işletilecek madenlere de sınırlama getirileceği söyleniyor. Maden Yasası'nda yapılacak söz konusu değişikliğin ardından ise Bor'u düzenleyen yasada bir değişiklik yapılması, bor'un sadece devlet eliyle işletilebilecek stratejik maden olmaktan çıkarılması bekleniyor. Hazırlığı süren tasarı sadece maden sahalarını değil, zeytinlikleri, meraları, otlakları, tarım arazilerini de uluslararası tekellerin emrine sunmanın önünü açıyor. Üstelik de maden arama ruhsatı alacak uluslararası tekeller için hiçbir ön izin veya şart da aranmayacak. Tasarının en kısa sürede Bakanlar Kurulu'nda imzalanarak, Meclis'e gönderilmesi, oradan da aynı hızda yasalaştırılması bekleniyor.
Gökalp, kolaylık istedi Bakanlar Kurulu toplantısında konuşan Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp'in sulama birliklerinin elektrik borçları ile besicilerin Ziraat Bankası'na olan kredi borçlarının ödenmesi konusuna kolaylık getirilmesini istediği öğrenildi. Gökalp'in, toplantıda sulama kooperatifleri ve birliklerinin TEDAŞ'a olan borçlarının 90 trilyon liraya yükseldiğini belirttiği, elektrik fiyatlarının yüksekliği nedeniyle çiftçinin sulama yapamaz hale geldiğini söylediği belirtildi. Sulamada kullanılan elektrik fiyatlarının yüzde 50 indirilmesini ve sulama kooperatif ve birliklerine borçlarını ödeme kolaylığı getirilmesini isteyen Gökalp'in Et ve Balık Ürünleri A.Ş'nin Sümer Holding'e devrini de eleştirdiği bildirildi.
Tekellere açılıyorlar Maden Kanunu'nun bor madenini kapsayıp kapsamadığının sorulması üzerine Gürel, bor üretimini düzenleyen özel bir yasa bulunduğunu söyledi. Söz konusu tasarının borla ilgili yeni bir düzenleme getirmeyeceğini iddia eden Gürel, Maden Kanunu'nun 2'inci maddesindeki değişikliğe, hazırlık aşamasında olduğu iddiasıyla açıklık getirmedi. Hazırlık aşamasında olduğu söylenen Maden Yasası ile bazı yasalarda değişiklik öngören tasarı, sadece maden değil, orman, tarım arazileri, mera ve petrol gibi yasalarda da değişiklik öngörüyor. Maden Yasası'nda yapılacak değişiklik ile bugüne kadar maden sahalarının sadece Türk vatandaşları tarafından işletilebileceği hükmü kaldırılırken, ayrıca devlet eliyle işletilecek madenlere de sınırlama getirileceği söyleniyor. Maden Yasası'nda yapılacak söz konusu değişikliğin ardından ise Bor'u düzenleyen yasada bir değişiklik yapılması, bor'un sadece devlet eliyle işletilebilecek stratejik maden olmaktan çıkarılması bekleniyor. Hazırlığı süren tasarı sadece maden sahalarını değil, zeytinlikleri, meraları, otlakları, tarım arazilerini de uluslararası tekellerin emrine sunmanın önünü açıyor. Üstelik de maden arama ruhsatı alacak uluslararası tekeller için hiçbir ön izin veya şart da aranmayacak. Tasarının en kısa sürede Bakanlar Kurulu'nda imzalanarak, Meclis'e gönderilmesi, oradan da aynı hızda yasalaştırılması bekleniyor.