Beyoğlu'nda 'Hayal Sahaf'

Beyoğlu'da yaşlı bir sahaf. Galatasaray Lisesi'nin yanında, geçmiş zamanlardan kalma belgeler, kitaplar, kartpostallar arasında... Tezgâhın yanında durduğunuzda, geçmişe doğru bir yolculuğa çıkıyorsunuz sanki. Bu yaşlı sahaf genç de olsanız, yaşlı da elinizden tutuyor. Sizi eskiye götürüyor usulca... Ermeni asıllı Vahan Kocaoğlu, 72 yıllık bir yaşamı sürüyor... Beyoğlu'nda 42 yıldır sahaflık yapıyor. "Beni açlıktan da soğuktan da koruyan kitaplarım" diyen Kocaoğlu'nun tüm dünyası kitaplar. Dedesi zangoç başı. Babası duvar ustası. 1928 yılında Yozgat'ın Boğazlıyan ilçesinden göç eden Kocaoğlu, ailesi ile birlikte uzun zaman Ermeni Mezarlığı'nda bir barınakta yaşamış. Bahçıvanlık ve kunduracılık yapmış eskiden. Kocaoğlu'nun hayatında ilk kez eline aldığı kitap, "Not Pikerton" adlı hafiye öyküsü. Kitap ile ilk tanışıklığını anlatıyor: "Kitap, vitrinde kunduraların arasında duruyordu. Elime aldım okudum. Sonra çok sevdim kitap okumayı." Daha sonra kitaplarla yolcuğu başlamış Kocaoğlu'nun. Dostoyevski'den Maksim Gorki'ye kadar birçok yazarın kitabı elinden geçmiş. Kocaoğlu'nu gördüğünüzde 72 yıllık yaşamına neleri sığdırabilmiş olduğunu düşünüyorsunuz. Kocaoğlu, eski Beyoğlu'ndan bugüne uzanan bir köprü gibi. Beyoğlu'nda sokak kavgalarına, eylemlere tanıklık etti. Galatasaray Lisesi önünde kayıp çocuklarını arayan anneleri gördü. Kocaoğlu, sokak sahaflarının piri olarak biliniyor Beyoğlu'nda. "Eğer iyi bir sahafa giderseniz, bir kitap sorduğunuzda size varsa hemen verir yoksa tezgâhta aramaz bile" diyor.

'Kaldırım Kütüphanesi...' Vahan Kocaoğlu'nun kitaplarla olan dünyası da kitaplaştırılmış. Kocaoğlu'nun 40 yıllık serüvenini bulduğunuz bu kitap Hasan Çoşkun tarafından "Hayal Sahaf Vahan Usta" adıyla hazırlanmış. Kitapta; Kocaoğlu hakkında gazete ve dergilerde çıkan yazılardan derlenmiş. Hasan Coşkun kitabın önsözünde şöyle diyor: "Olabildiğimce tanıtmaya çalıştım. Müşterilerinin kimler olduğundan çok onun sokakta duruşu benim için daha önemlidir. Kırk yıldan uzun bir süre, sokakta kitap satmayı nasıl başarmıştır? Ne zaman eski bir Hollywood filminden ya da Dostoyevski'nin bir eserinden söz açılsa, çekinmeden kalbini açma samiyetini gösterir ve kırk yıllık bir dost gibi konuşur sizinle." Kocaoğlu, kimine göre "Kaldırım Kütüphanesi", kimine göre, "En eski Kültür Bakanı" kimine göreyse "miniminnacık, haddinden fazla ucuzcu, kaldırım sahafı..."

Başlayan her şey biter... 40 yılı aşkın bir süredir nasıl başarmıştı Vahan Kocaoğlu yaşamındaki zorlukları aşmayı? "Eskisi gibi değil artık" diyor Kocaoğlu, "Ülkenin durumunu iyi görmüyorum." İnsanların alım gücü olmadığından sahaflara olan ilginin de azaldığını söylüyor. Ve şöyle bitiriyor sözlerini: "Kaybolan kaybolacak, ezilen ezilecek... Bu çağda böyle geçiyor zaman... Çünkü zaman dönüyor, bu akın; nereye kadar gidecek bilinmez. En nihayet bir yere toslayacak. Başlayan her şey biter..." Beyoğlu sokaklarında 42 yıl önce başlayan yaşam sürüyor. Yolunuz İstiklal Caddesi'ne düşerse, 'Hayal Sahaf' Vahan Kocaoğlu'nun yanına uğrayın, bir çayını için. 72 yıllık yaşamına neleri sığdırdığını anlatsın size...