Yıldız Savaşları tehdidi

ABD yönetimi, uzayı da bir "savaş alanı"na çevirecek olan tartışmalı Yıldız Savaşları planını ilerletiyor. Rus yönetimi, daha önce kesin bir biçimde muhalefet ettiği NMD (Ulusal Füze Savunması) projesi ile ilgili olarak, ABD ile işbirliği yapmayı kabul etti. Moskova, daha önce, bu projenin küresel nükleer dengeyi altüst ederek yeni bir silahlanma yarışı başlatacağını vurguluyordu. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), NMD ile ilgili çalışmalarına birkaç hafta içinde Alaska'da başlayacak. Projenin onay almasının ardında yatan neden ise, Rusya ile art arda varılan iki anlaşma. Bu hafta içinde, Rusya ve ABD, karşılıklı olarak nükleer başlıklarını azaltma kararı aldılar. Ardından, NATO-Rusya Konseyi'nin kurulması ve Rusya'nın, NATO'nun karar süreçlerine kısıtlı da olsa katılımı geldi.

Ortak komite Bush yönetimi, bu iki adımı manivela olarak kullanarak, füze kalkanı sistemine yönelik uluslararası muhalefeti yok etmek ve dünyanın ikinci nükleer gücü olan Rusya'yı "tarafsızlaştırmak" istiyor. Nitekim, Bush ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, NMD ile ilgili ortak bir komite kurmaya karar verdiler. Bu kararın, Avrupa Birliği'nin projeye itirazlarını da "yumuşatacağı" kaydediliyor. NMD ile ilgili Amerikan dayatmaları, önümüzdeki hafta Roma'da yapılacak olan NATO zirvesinde açıklanacak.

Reyjkavik zirvesi Roma Zirvesi'nin nihai bildirgesinde, ABD ile Rusya arasındaki ilişkiler yeniden tanımlanacak ve Washington'un, Rusya ile füze savunma sistemi konusunda işbirliği yapacağı ilan edilecek. NMD komitesi, "danışma" niteliğinde olacak ve liderliğini, iki ülkenin savunma ve dışişleri bakanları yürütecek. Batı Avrupalı liderlerin NMD'ye yönelik itirazlarının azaldığı, Reyjkavik'de sona eren NATO Dışişleri Bakanları zirvesinde de dikkat çekmişti. Zirvenin sonuç bildirgesinde, "Füze savunmasının terörizm vb. tehditler karşısında oynayabileceği rol, ABD ile sürdürdüğümüz tartışmalarda dikkate alınmaktadır" deniliyordu. Rusya ile ABD'nin, önümüzdeki on yıl içinde binlerce nükleer başlığı yok etme yönündeki kararı da, ABD'deki Cumhuriyetçiler tarafından "NMD'nin yeni bir silahlanma yarışına sebep olmayacağına kanıt" olarak gösteriliyor.

Tek taraflı çekilme Geçtiğimiz yıl boyunca ABD, Rusya'ya, 1972 tarihli Anti-Balistik Füze Anlaşması'nı (ABM) birlikte sona erdirme yönünde baskı yapmıştı. Bu anlaşma, ABD'nin füze savunma sistemi kurmasını engelliyor. Ancak Putin baskıya direndi ve ABD, aralık ayında, nükleer "istikrar"ın belkemiği olarak görülen anlaşmadan tek taraflı olarak çekildi. Putin, bu hamleyi "hata" olarak değerlendirmişti. ABD'nin çekilmesi, birkaç hafta içinde yürürlüğe girecek ve ABM, tarihe karışacak. ABD'lilerin, Alaska'daki Fort Greely askeri üssünde füze siloları kurmak için hemen çalışmaya başlayacağı kaydediliyor. Bu üs, füze kalkanı planının merkezi unsuru olan kara tabanlı yol kesici sistemler için bir test sahası niteliğinde. Rus yönetimi, engelleyemediği füze kalkanından, maddi olarak çıkar sağlamayı hedefliyor. Gözlemciler, milyarlarca dolara mal olacak bu projede, Rus şirketlerine de ihaleler verileceğini kaydediyor.