Denizler’in Şekibe Ablası
Denizler’in ‘Şekibe Ablası’ Şekibe Çelenk, Türkiyeli devrimcilerin hemen hepsini çocuğu gibi sahiplenmiş bir avukatın, siyasetçi bir kadının yaşam hikayesini anlatıyor. 5 Mayıs 2011’de yitirdiğimiz eşi, Denizler’in savunmanı/ağabeyi Halit Çelenk gibi devrim ve demokrasi mücadelesine adını altın harflerle yazd
Selanik göçmeni bir ailenin çocuğu Şekibe Sayar Çelenk, Cumhuriyet’in kuruluş yıllarına denk düşen doğum yılına göre oldukça aydın bir aile ortamında büyüme şansı bulur. Öyle ki babası Macaristan’da makina mühendisliği okuma fırsatı bulmuş az sayıda Türk öğrenciden birisidir. “Macarca, Fransızca, Almanca, Arapça bilen ve Marksizmin çok ileri ve doğru bir düşünce akımı olduğunu düşünen (Hakkı) Sayar’ın, Anadolu insanının bu metodu kavrayıp değerlendirmesinin, içinde yaşanan sosyo-ekonomik ve siyasal koşullar nedeniyle çok zor hatta olanaksız olduğunu yakınlarına sık sık söylediği bilinir. Aydınlanmacı ve ilerici yanının oldukça ağır bastığını ve komşularla bir tartışma sonucu evinin kapısına ‘Darwin teorisine inanmayan bu eve giremez’ ibaresini yazdırdığını anlatır çocukları”. İşte böyle bir ortamda büyüyen Şekibe Çelenk, İstanbul Hukuk Fakültesi’nden mezun olur. Halit Çelenk’le aynı okulda ve aynı bölümde okurlar. Üstüne üstlük Halit Çelenk de çocukluğundan itibaren Marksist düşünceyle tanışıklığı olan birisidir. Dünya görüşlerinin ortak olması birbirlerine yakınlaşmalarında rol oynar...
SAMSUN’DA BAŞLAYAN EVLİLİK
Şekibe Sayar ve Halit Çelenk evlenirler. Şekibe Çelenk’in babası Hakkı Sayar’ın memuriyetinin son durağı Samsun’a taşınırlar. Ancak koşullar Şekibe Çelenk’in uzun süre avukatlık mesleğini yapmasına izin vermez. Öğretmenlik yapmak isteyen Çelenk, Demokrat Parti’nin anti-komünizm politikalarına takılır, öğretmenlik hakkı verilmez. Daha sonra Ankara’ya taşınan Çelenk ailesi, kendilerini Türkiye İşçi Partisi (TİP) içinde aktif olarak çalışırken bulurlar. Artık Şekibe Çelenk, hem gençlerin öğretmeni hem savunmanı ama en çok da ‘ablası’dır.
TİP İÇİNDE ÇALIŞMALAR
Çelenk devrimci düşüncelere aşık gençlerin ‘Şekibe Ablası’dır. Ancak yalnızca böyle tarif etmek onun siyasi görevlerini yok saymak olur. Kitaptan uzun bir alıntı yapma pahasına bildirmek gerekirse: “Şekibe Çelenk, TİP’te, Ankara Merkez İlçe Başkanlığı, Partinin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) temsilciliği, parti yüksek onur üyeliği gibi görevlerde bulunur. 1964 yılında parti, işsizlik sigortası yasa tasarısı hazırlamak üzere komisyon oluşturur, komisyonda sendikacı Rıza Kuas, Kemal Nebioğlu ve Şaban Erik’in yanında Şekibe Çelenk de yer alır. Konunun hukuki yönü ağır bastığından, yasa önerisinin hazırlanmasında Şekibe Çelenk TBMM kütüphanesinden de yararlanarak büyük katkı koyar. Aynı yıl, Kemal Türkler’in de içinde bulunduğu Türkiye Maden İş Sendikası ile Elektrik İşleri Etüt Dairesi Genel Direktörlüğü arasında yapılan Toplu İş Sözleşmesi anlaşmasında, sendika tarafsız aracısı olarak görev alır, ayrıca Süvari Lastik Ayakkabı İmalathanesi işvereni ile orada çalışan işçileri temsilen Lastik-İş Sendikası arasında yapılan görüşmelerde uzlaştırma kurulu başkanı olarak görev yapar.”
Ancak Şekibe Çelenk’in, deyim yerindeyse tüm Türkiye’de tanınmasına olanak sağlayan çalışması, TİP’in 1963 yılı seçimleri için yaptığı radyo konuşmasıdır. TİP adına radyodan Türkiye’ye seslenen ilk ve tek kadın sesi Çelenk’e aittir. Daha sonra TİP’te yaşanan sorunlar ve partiden kopması onu hiçbir zaman devrim ve demokrasi mücadelesinden koparmaz. Cezaevlerinde, duruşma salonlarında yoldaşlarını yalnız bırakmayan, varlığıyla devrimcilerin korkusuzca sırtını dayadığı ablalarıdır Şekibe Çelenk. Sanırız, eşi Halit Çelenk’le birlikte anıtlaşmasının nedeni de budur, çevrelerine yaydıkları ışık sönmezcesine yanmaktadır...
DENİZ, YUSUF VE HÜSEYİN...
Deniz, Yusuf ve Hüseyin’in, dönemin katledilen diğer devrimci gençleri gibi ayrı bir yeri vardır Şekibe Çelenk’te. Onların asılmaması için Denizler’in babalarıyla Meclis’e giden de odur, cezaevine ‘çocukları’na baklava yapıp gönderen de. Kitapta belirtildiği gibi hiç azalmayan bir sevgi besliyor Denizler için Şekibe Çelenk: “Halit Çelenk’le birliktelikleri 60 yılı geçen, 1921 doğumlu Şekibe Çelenk, dört sevgili torununa ve onları ziyarete gelen gençlere geçmiş yılların mücadelelerini büyük bir inançla anlatıyor, her yıl Denizler’in mezarına gidiyor. Deniz, Yusuf ve Hüseyin’le konuşuyor, mezarların otlarını temizliyor, mezarları okşuyor da okşuyor...”
‘Denizler’in Şekibe Ablası’nda daha nice anı, tanıklık ve düşünce yer alıyor. Şekibe Çelenk’in kızı Serpil Çelenk ve gazetemizin Ankara Temsilcisi Sultan Özer tarafından hazırlanan kitap, Evrensel Basım Yayın tarafından okurlara sunuldu. Türkiye’nin yakın siyasi tarihine ilişkin notları, bir kadın devrimcinin penceresinden öğrenmek isteyenler için de kaçırılmaması gereken bir eser... (Ankara/EVRENSEL)
