PORTRE / Kusay - Uday Hüseyin

Eski Irak lideri Saddam Hüseyin'in iki oğlunun, bulundukları yerin ihbar edilmesinin ardından Musul'da öldürüldüğü açıklandı. Öldürülmeleri üzerine Musul'da halkın öfkeyle sokağa döküldüğü bu iki isim, Irak'ta Saddam Hüseyin'den sonra gelen en önemli kişilerdi. Hatta Saddam'ın halefi olarak görülen küçük oğlu Kusay'ın bazen babasının bile önüne geçtiği söyleniyor. ABD'nin 'ünlü' arananlar listesinin ikinci sırasında yer alan Kusay, 2001 yılında Baas Partisi'nin başına getirildi. O tarihten bu yana Irak'ın gelecekteki lideri olarak görülüyordu. Saddam'ın işgal tehdidinin arttığı günlerde Kusay'ı, Bağdat'ın savunmasından sorumlu ilan etmesiyle bu görüş iyice kuvvetlenmişti. Cumhuriyet Muhafızları'nı yöneten Kusay, işgalden önce son haftalarda hazırlık amacıyla babasının başkanlık ettiği bütün askeri toplantılara katılmıştı. Birinci Körfez Savaşı'nda, babasının en büyük destekçisi olan Kusay, Saddam'ın BM'ye kitle imha silahları hakkında meydan okumasını da planlamıştı. İşine olan sadakatiyle tanınan Kusay, Irak'ın ikinci adamı olarak tanınmaya başladığında yalnızca yirmilerindeydi. Irak'ın güneyinde babasına karşı başlatılan isyanların 'soğukkanlılıkla' bastırılmasında da görev aldı. Bunun ardından babası tarafından güvenlik servisinin başına getirilerek ödüllendirildi. Saddam'ın halefi olarak görülen Kusay'ın iki kayınbiraderinin, Ürdün'e iltica etmesiyle koltuğu sağlamlaşmış oldu. Dahası Saddam'ın büyük oğlu Uday'ın bir suikast girişimi sonucu kalıcı yara alması Kusay'ı tek isim olarak bıraktı. Kusay'ın, 2001'in Mayıs ayında iktidardaki Baas Partisi'nin askeri bürosunun sorumlu yardımcılığına atanması, siyasi kararların alınmasına katılmasına ve silahlı güçler üzerinde etkili olmasına fırsat sağladı. Saddam rejimini ayakta tutan iki komiteye de başkanlık yapan Kusay, 2001'de 2 Iraklı güvenlik yetkilisi tarafından düzenlenen suikasttan kurtulmuştu. New York Times'da, mayısta yayımlanan bir habere göre, Kusay babasının emriyle işgalin başlangıcından birkaç saat önce yaklaşık bir milyar doları Irak Merkez Bankası'ndan çekti. Göz önünde bulunmayı pek sevmeyen Kusay, 37 yaşında öldürüldü. 3 çocuğuyla sakin bir hayat yaşamayı tercih eden Kusay, Bağdat Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunuydu. Kusay hakkında ortaya atılan iddialar arasında, aşiret üyelerinin kaçakçılıktan elde ettiği geliri kendisinin paylaştırdığı ve Irak petrolünün ihracından gelir elde ettiği bulunuyor. Çok fazla seyahat etmemesine karşın Kusay'ın üç komşu ülke, Türkiye, İran ve Suriye hakkında çok bilgili olduğu biliniyor. Saddam'ın sağ kolu olarak tanınan küçük oğlunun aksine büyük oğlu Uday, adından sık sık söz ettirirdi. Uday, Saddam yönetiminin devrilmesinden önce, Saddam Fedaileri ve aralarında Gençlik televizyonu ve Babil gazetesinin de bulunduğu birçok medya kuruluşunun başında bulunuyordu. Parlamentoda 2000 yılında milletvekilliği görevine getirilen Uday, Irak Olimpiyat Komitesi ve Gazeteciler Birliği'nin de başkanıydı. Küçük yaşlardan itibaren istediği her şeyi yapan Uday'ın ilkgençliğinde gece hayatına düşkün bir yaşam sürdüğü biliniyor. Uday'ın adı birçok tecavüz, işkence ve cinayetle anıldı. Uday'ın El Hamra'da 'kırmızı oda' olarak bilinen özel bir işkence odası olduğu iddia edildi. Bu olaylardan biri, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'in eşi Suzan Mübarek adına verilen bir resepsiyonda babasının korumasını döverek öldürmesiydi. Uday 1996 yılında uğradığı saldırıdan yaralı olarak kurtulmuş, 6 ay hastanede kalarak bacağının iyileşmesi için birkaç kez ameliyat geçirmişti. Bu suikast girişimi, bazılarına göre Uday'ın kardeşi Kusay tarafından bazılarına göre ise Şii örgüt Da'wa tarafından gerçekleşitirildi. Saldırıda Uday'ın şoförü öldürülürken Uday da kurşun yağmuruna tutulmuştu. Uday'a ait birçok şirket bulunuyordu. Bunların Irak'ın kârlı kaçakçılık işlerinden büyük pay aldığı öne sürülüyor. İşgal öncesinde Uday, Irak Meclisi'ni, BM silah denetçilerinin geri dönmesine ikna etme çabalarıyla dikkatleri üzerine çekmişti. Kardeşinin parlak kariyerine karşın Uday da ülkenin kararlarında yer almaktan geri durmazdı. Saddam yönetiminin devrilmesinin ardından çok sayıda kişi, Uday'ın ''anormal davranışlarda bulunduğunu ve işkence yapmaya meraklı olduğu yönünde'' açıklamalar yapmıştı. Uday'ın yakını olduğunu belirten kişi, Uday'ı, ''İnternete, işkenceye, silahlara, alkole, kadınlara ve otomobillere tutkulu bir kişi '' olarak nitelendirmişti. 2000 yılının Mart ayında yapılan meclis seçimlerinde oyların yüzde 99.99'unu alan Uday'a, 2002'nin Aralık ayında ''doktora üstü'' diploma verilmişti. Irak basınına göre, tam adı belirtilmeyen ve şu ana kadar kimseye verilmeyen unvan, Uday'a ''21. Yüzyılda Arap Ulusunun Geleceği'' konulu incelemesi için verildi. Uday, Bağdat Üniversitesi Politeknik Fakültesi'nden mezun oldu.