TSE'si var hakkı yok

Kapıcılara da Avrupa Birliği'ne (AB) uyum çerçevesinde TSE standartı getiriliyor. Ancak kapıcıların çalışma koşulları ve yasal hakları konusunda hiçbir iyileşme yok. Kapıcılar, binanın güvenliği, temizliği, günde 2 defa servis ve kaloriferleri yakmakla yükümlüler. Yasada görevleri bunlarla sınırlı görünüyor. Ancak kat maliklerinin elektirik, su, telefon faturalarını yatırırlar, istenen yerden alışveriş yaparar ve günün hangi saati olursa olsun iş verildiği zaman yapmak zorundadırlar. Yasada kapıcıların çalışma koşulları ile ilgili maddelerden birisi, binadan 200 metre uzağa gidemeyeceklerine dair. Ama kat maliklerinden birisi 10 km. uzağa gönderse de gitmek zorundalar. Binada kapıcı olarak 1 kişi çalışıyor ve sigortası yatırılıyor olmasına rağmen kapıcının tüm ailesi kat maliklerinin isteklerini yerine getirmekle yükümlü.

Örgütlemek zor Dağınık bir işkolu olduğu için kapıcıların örgütlenmesi de zor oluyor. Kapıcıları örgütleyen Konut-İş Sendikası Genel Başkanı Alican Kayhan, aynı sokakta çalışan kapıcıların, "ya beni yöneticiye şikâyet ederse" diye bir araya bile gelmediklerini söylüyor. 1993 yılında kurulan Konut-İş Sendikası Genel Başkanı Alican Kayhan da önceden kapıcılık yapan birisi olduğu için sorunların ne olduğunu biliyor ve örgütlenme çalışmalarını buna göre yapıyor. Türkiye'de sadece 2000 civarında kapıcının örgütlü olduğunu söyleyen Ayhan, kapıcıların insan olarak bile görülmediğini, devamlı bir şekilde aşağılandıklarını ve haklarının verilmediğini söylüyor. Örgütlenmenin önündeki en büyük engellerden birisinin de kaçak kapıcılık olduğunu belirten Ayhan, 1980'den kalan 2814 sayılı Yasa'nın da değişmesini istiyor.

Kapıcıların yasal hakları Konut-İş Genel Başkanı Alican Özcan, TSE belgesine karşı olmadıklarını, ama bu belgeden önce 2814 sayılı Yasa'nın değiştirilmesi gerektiğini söylüyor. Öncelikle kapıcıların sorunlarının çözülmesini isteyen Özcan, "Bu yasalar AB'ye uyum için çıkartılıyor" dedi. Yasaya göre kapıcılar, haftada 45 saat çalışır haftanın 1 günü izin yaparlar, asgari ücretle çalışırlar, 1 yıldan 5 yıla kadar çalışanlar yıllık 12 gün, 5 yıldan 10 yıla kadar çalışanlar 20 gün, 20 yıla kadar çalışanlara yılda 30 gün izin yaparlar, 7.5 saatin dışında çalıştıkları zaman fazla çalışma ücreti alırlar. Bu yasada olanların büyük çoğunluğu uygulanmıyor olmasına rağmen, bu kanunlar hâlâ yasada bulunuyor. Yine kapıcılar yönetmeliğine göre kapıcılar, 60 metrekare, banyo, tuvalet olan dairelerde otururlar yazıyor. Yönetmelikte böyle yazmasına rağmen kapıcılar oldukça sağlıksız dairelerde oturuyorlar, oturdukları yerler güneş görmüyor, yani mağaralarda oturuyorlar. Bu konuda yerel yönetimlere başvurular yapılmış ama sadece seçim zamanı "bu sorununuzu çözeceğiz" demişler ondan sonra ne arayan ne de soran var.

---

STANDARTLAR NASIL BELİRLENECEK? TSE, kapıcıların şu özelliklerinin olmasını istiyor: En az ilkokul mezunu olmak, konut veya işyerlerinde temizlik, bakım, servis ve koruyucu güvenlik hizmetlerini yürüten ve meslek mensuplarında bulunması gereken temel, mesleki ve kişisel özellikler ile iletişim becerilerini taşımak. Matematiksel hesapları yapabilmek, sivil savunma bilgisine sahip olmak, çim biçme makinesi kullanabilmek, güvenilir olmak, Türkçe'yi düzgün kullanabilmak, brülör, hidrofor ve jeneratörü tekniğine uygun çalıştırmayı bilmek.