Suyumuz da tekellere akıyor

Su kaynaklarını ele geçirerek dünya halklarının susuzluk çekmesine neden olan tekellerin başında gelen Nestle, Türkiye'ye de el attı. Sanko Holding'e bağlı Sansu'yu alarak Türkiye pazarına giren Nestle, bugün dünya su pazarının yüzde 17'sini elinde bulunduruyor. İçme suyunun özelleştirilmesini öngören Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması (GATS) ve Dünya Bankası anlaşmalarıyla başlayan süreç, su devlerinin Türkiye'de yatırım yapmasıyla devam ediyor. Suyu elde etmek için gelecekte su savaşlarının bile yaşanacağı belirtilirken, şimdiden tekeller kaynak zengini Türkiye'yi paylaşıyorlar.

Su kaynakları özelleştiriliyor Dünya Bankası kredileri eliyle uygulanan belediyelerdeki su özelleştirmelerini yine belediyelerin elinde bulunan ancak özel şirketlere satılan kaynak sularının özelleştirilmesi eklendi. Özelleştirme yapılan tüm belediyelerde su fiyatları yaklaşık iki kat arttı. Su hizmetlerinin yanısıra doğal kaynak suları da bu özelleştirmelerden nasibini aldı. Su kaynakları bakımından zengin olan Türkiye'de irili ufaklı bir çok belediye kaynaklarını özelleştirdi. Bursa'da BURSU aracılığıyla gerçekleştirilen belediye hizmet özelleştirmesini Kestel İlçesi'ne bağlı Derekızık Köyü'nün kaynak suyunun Nestle Pure Life'a verilmesi izledi. Nestle'nin yanısıra Coca Cola'nın ürünü Turkuaz'da Bursa'da suyu işleyerek pazara sürüyor. Nestel de Coca Cola'da su pazarında tekel konumunda.

130 ülkede firması var Nestle Waters 77 su markasıyla 130 ülkede bulunuyor. Türkiye pazarına ise Nestle Pure Life adıyla 2002 yılının Nisan ayında girdi. Türkiye pazarında pet şişede yüzde 10.5 paya sahip oldu. Damacana satışında ise ikinci sırada. 5 uluslararası, 2 Nestlé ve 70 yerel marka olmak üzere toplam 77 su markası ile dünya su pazarının yüzde 17'si Nestle'nin elinde. Bursa'daki fabrika ise, Derekızık'ta 8 dönümü kapalı toplam 22 dönüm alanda kurulu. Uludağ Milli Parkı koruma alanında, 2100 metre yükseklikteki Kürekçi ve Kovukdere kaynaklarının sularını pazarlıyor. Pet hatlarında 180 milyon şişe, damacana hattında ise 9 milyon şişe yıllık üretim kapasitesine sahip. Fabrikanın toplam üretim kapasitesi 380 milyon litre. Turkuaz, Coca-Cola Şirketi'nin ABD'de piyasaya sürdüğü Dasani markasının Türkiye'de kullanılan ismi. Coca-Cola'nın diğer ülkelerde benzer markaları var. Japonya'da Perfect Water, Şili'de Nordic Mist ve Avrupa'da Bonaqua. Coca-Cola'NIN Ciel markası Meksika'da, Bonaqua ise Polonya'da pazar lideri konumunda. Yine Bonaqua, Almanya'da 550 marka arasında pazar payında 6'ncı sırada bulunmakta.

---

İŞGALCİLERİN SUYU NESTLE'DEN Nestle ilk olarak adını Filistinlileri yoketmeye dönük saldırılarıyla tanınan İsrail'e yaptığı yardımlarla duyurdu. Defalarca dünya halklarının boykot ettiği Nestle'nin ikinci ünü ise ABD ordusunun suyunu sağlıyor olması. Kosova'da, Afganistan'da, Irak'da ve ABD üssünün bulunduğu her ülkeye ABD askerleri için suyu Nestle götürüyor. Nestle Pure Life Bursa Fabrika Müdürü Mehmet Kaygusuz da 2-3 yıldır ABD ordusunun "lokal tedarikçisi" olarak hizmet verdiklerini açıkladı. Kaygusuz, "Dünya çapında bir firma olarak ABD ordusunun global tedarikçisiyiz" diyerek, bugüne kadar ABD ordusuna 200'ü aşkın TIR şişelenmiş su gönderdiklerini belirtti. Kaygusuz, Bursa'daki fabrikadan da Irak'taki işgalcilere su gönderildiğini bildirdi.

---

NESTLE'NİN KİRLİ SİCİLİ

Nestle, Etiyopya'dan 6 milyon dolar tazminat talep etti. Tazminatı 1975'te askeri rejim tarafından yapılan kamulaştırmaları gerekçe göstererek istedi. Ancak açlıkla boğuşan bir ülkeden istediği bu para ortaya çıkınca kamuoyunun oluşturduğu tepki Nestle'yi geri adım atmaya zorladı.

Nestle İngiliz Hükümeti ile görüşerek, şarbon hastalığına karşı alınan önlemlerden vazgeçilmesini istedi. Nedeni ise pazarının bu yüzden daralmasıydı. İngiltere Başbakanı Tony Blair Nestle'nin bu isteğini kabul etti.

Nestle Afrika ülkelerine süt tozu sattı. Ancak bu paketlerde Afrikalıların anlayacağı dilde hiçbir yazı yer almadı. Yanlış kullanım sonucu birçok bebek öldü. Ayrıca anne sütünün aleyhine bir çok kampanya yürüten Nestle bu tavırları nedeniyle bir çok kere boykot edildi.

---

PAZAR PAYI BÜYÜYOR Nestle 2001'de Orta Doğu'da işe girdi. En önemli yatırımları Suudi Arabistan'da. Birleşik Arap Emirlikleri ve Güney Afrika 2. sırada. 1998'de Pakistan'dan harekete geçti ardından Çin, Tayland ve Filipinler'e girdi. Nestlé Waters Veiatnam'da La Vie adı altında faaliyet gösteriyor. Japonya için bölgesel marka Nestle Konkon Yusui, Arjantin, Meksika, Brazilya ve Kuzey Amerika'da faaliyet gösteren Nestle, ABD pazarından da pay kapmaya çalışıyor. Nestle Asya'da 15 ülkeye, Orta Doğu'ya Latin ve Kuzey Amerika pazarlarına girdi. Avrupa'da da Nestle oldukça güçlü. İtalya, Fransa, Yunanistan ve Polonya'da fabrikaları var. Rusya Nestle için büyük bir pazar.