21 Nisan 2004 21:00
Gürdal Duyar için...
Gürdal Duyar'ın eserleri arasında Abdi İpekçi Caddesi'ndeki Abdi İpekçi Barış Anıtı da yer alıyor.
Gürdal Duyar, halkın "heykel" olarak tanıdığını yani insan suretini üç boyutla gerçekleştiren, ama bu figürleri yorumlayan bir heykeltraştı. Atatürk heykeli dışında alan heykeli tasarlanmadığından heykelle uğraşanların ufukları değilse de işlerini, hünerlerini gösterme, sergileme yolları kapalıdır. Gürdal Duyar, alanlara heykel tasarlanan tek büyük girişimde bir "Güzel İstanbul"la ortalığı karıştırmıştı. 1973 yılı bir başka deyişle Cumhuriyetin 50 yılı onuruna heykel yapması için 20 heykeltraş seçilmişti. Bu heykeltraşlar yapacakları heykellerin taslakları yanında heykellerin konulacakları alanları da belirteceklerdi. Gürdal "uzanıp yatıvermiş sere serpe" bir kadın heykeli önermişti. Karaköy'den bankalara çıkan yokuş için. Heykelin kaidesinde İstanbul'u bereketi, aşkı, Akdeniz'i simgeleyen meyveler (nar, incir, vb) vardı hatırladığım kadarıyla. Heykel o yokuşun çıkışında yer aldı ve küçük bir kıyamet koptu. Kimisine göre heykel müstehcendi., kimine göreyse şoförlerin gözü bu heykele takılırsa kaza yapardı. Sonra bir gece grayderler geldi ve heykel gözden uzak bir parka taşındı. Eğer hâlâ taşındığı yerdeyse hayırlı da oldu. Çünkü bu yıldönümü heykellerinden sağsalim kalan benim bildiğim iki heykel var. Heykelin biri inönü stadının karşısındaki "yankı" (Bayram süsüne benzeyen beyaz heykel), öteki Harbiye Orduevi'nin bahçesinin büyümesiyle askeri bölgede kalan yarı soyut kadın heykelidir. Heykeltraşı da Zerrin Bölükpaşı. Fındıklı yakınında Karabaş Parkında Muzaffer Ertoran'ın işçi heykeli yıkımlara direnenlerden biri... 1935 İstanbul doğumluydu Gürdal Duyar. 1952 yılında Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Heykel Bölümü'ne girdi . Ali Hadi Bara ve Zühtü Müridoğlu'nun öğrencisi oldu.1955'li yıllarda "bilge başı "adlı büst ve anıt tasarımlarına başladı. 1959 yılında akademiyi bitirdi. Gültekin Elibal, 1962 yılında Düzce Belediyesi'nin isteğiyle yaptığı 1.50 metrelik büstün Türkiye'deki en büyük Atatürk Başı olduğunu yazar. Fransa , Belçika ve İsviçre'ye giden Duyar, yurt dışında heykel çalışmaları, mimari üstüne araştırmalar yaptı, heykeltraş Leon Perrain'le çalışarak taş işçiliğini geliştirdi. Gürdal Duyar'ın Uşak, Burhaniye ve İskenderun Atatürk anıtlarında imzası vardır. Uşak Atatürk heykelinin bulunduğu parktaki meçhul asker heykeli de onundur. Bu heykelleri görenler alışılmış anıtlardan farkını Atatürk'ün asker ve diplomat kimliğinden çok bir fikir hareketine yakışır çizgilerle anlatıldığını, algılamışlardır. Gürdal Duyar'ın eserleri arasında Abdi İpekçi Caddesi'ndeki Abdi İpekçi Barış Anıtı, Vişnezade Şairler parkında Necati Cumalı, Burgazada'da Sait Faik'in evindeki büstü, Akatlar Sanatçılar Parkındaki kimi büstler bulunuyor. Gürdal Duyar, parklara gönlünce heykel yapamayan yetenekli heykeltraş kuşağının üyelerinden biriydi. Dostlarına bir anda çizdiği portreler özel koleksiyonlarda korunuyor. Gürdal Duyar, erken ölenlerden.18 Martta akciğer kanserine yenik düştü. Dün saat 11.OO'de Beşiktaş'taki (Vişnezade) Şairler Parkı'nda Heykeltraşlar Derneği'nin düzenlediği törenden sonra, cenazesi Teşvikiye Camii'nde öğle namazından sonra kaldırılarak Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.