ENRON SKANDALININ YARATICISI

Danışmanlık şirketi McKinsey'in adı, Enron skandalına da bulaşmıştı. Öyle ki, gözlemciler, Enron'u "McKinsey'in yarattığını" söylüyorlardı. Skandalın patlak vermesine dek dünyanın "en prestijli" danışmanlık şirketi olarak bilinen McKinsey, enerji devi Enron'un, çeşitli usulsüzlükler ile ABD'nin en büyük tekellerinden biri haline gelmesini sağlayan kuruluştu. McKinsey tavsiyeleri ile Enron, kısa zaman içinde, ABD'de enerji dağıtımı yapan bir şirketten, uluslararası faaliyet yürüten dev bir "piyasa belirleyici" haline geldi. İnternet üzerinden petrol ve doğalgaz sözleşmeleri satılıyor, tedarikçiler bulunuyor, fiyat indirimleri yapılıyordu. McKinsey, bu dönüşümü "atomize etmek" olarak kuramsallaştırmıştı. "Atomize" yöntemi, Enron'a kısa vadede servet getirdi. 2000 yılının ilk 9 ayında Enron'un kârı yüzde 45 artışla 1 milyar dolar sınırına dayandı; ciro ise iki kat artarak 60 milyar dolar oldu. Enron'un o dönemdeki genel müdürü olan Jeffrey Skilling, 1979-90 arasında McKinsey'de çalışmıştı. Bu dönemde Enron, McKinsey'in eski yöneticileriyle doldu. Danışmanlık şirketi, Enron'u adeta bir tür "deney hayvanı" gibi kullanıyor, yeni yönetim taktiklerini Enron üzerinde deniyordu. Danışmanlık şirketi, Enron'u 20 farklı projede kullandı. Dahası, McKinsey yöneticisi Richard Foster, Ekim 2000 ile Ekim 2001 arasında Enron'un 6 yönetim kurulu toplantısına bizzat katıldı. Enron'un yükselişi, Bush yönetiminden bağımsız değildi. Bush tarafından Teksas eyaletindeki kamu idaresinin başına getirilen Brett Perlman, 5 yıl boyunca McKinsey için çalışmış, bu arada Enron'un elektronik ticaret sistemine geçişini sağlamıştı. McKinsey'in Enron'a sunduğu saldırgan ticaret taktikleri, şirketin sonunu da getirdi. Büyük ölçüde McKinsey tarafından yaratılan "Enron mucizesi", birkaç yıl içinde felaketle sonuçlandı. Şirketin muhasebe usulsüzlükleri, borsa yolsuzlukları yaptığı, ancak bu yolla borsadaki değerini yüksek tutabildiği anlaşıldı. Gerçekler ortaya çıktığında McKinsey "gemiyi" terketti ve Enron'un batışını uzaktan seyretti. Dev şirketin iflası ile, onbinlerce Enron çalışanı işini ve emeklilik haklarını yitirdi, beş parasız sokakta kaldı. Arthur Andersen adlı muhasebe şirketinin başı, Enron'un muhasebe usulsüzlüklerine karıştığı için epey ağrıdı. Ama Enron faciasının asıl yaratıcısı olan McKinsey, bütün bu yıkımdan fazla yara almadan çıkmayı başardı.