Siyanürcü şirkete öfke

Kanadali altin tekeli "CenterraGold"un Kırgızistan'ın Kumtor bölgesinde siyanürle altın aramasını istemeyen Kırgız halkı, perşembe gününden bu yana eylemler yapıyor. CenterraGold şirketinin Kumtor'daki madenlerini kapatmasını ve bölgeyi terketmesini talep eden halk, kentin yollarını kapatarak diğer bölgelerle bağını kopardı. Kumtor'a gelen ve CenterraGold'a ait kamyonları ele geçiren protestocular, böylece bölgedeki altın arama-çıkarma çalışmalarını da durdurmuş oldular. 1998 yılında faaliyete geçen Kanadalı altın tekelinin bölgede siyanürle altın aramasının sağlıklarını kötü etkilediğini dile getiren Kumtor halkı, bölge yakınlarından geçen ve içi kimyasal maddeyle dolu her bir kamyonun büyük tehlike yarattığını ifade ettiler. Geçtiğimiz aylarda bir kişinin akciğer kanseri olduğunu ve hayatını kaybettiğini vurgulayan protestocular, siyanürün içme suyuna karışmasından dolayı bölgede birçok zehirlenme vakasının yaşandığını da söylediler. CenterraGold şirketinin bölgeyi derhal terketmesini isteyen Kumtor halkı ayrıca, altın tekelinin bölgedeki her bir eve 9 bin dolar civarında tazminat ödemesini talep etti.

Çalışmalar durdu Kanadalı şirketin Kumtor Bölge Sorumlusu Tynara Shaildayeva ise, "Protestocuların yolları kapaması, bölgedeki çalışmaların tamamen durmasına neden oldu. Halk, Kumtor madenlerinde altın arayan ve çıkartan kamyonlara el koydu" dedi. Kumtor'daki eylemden dolayı harekete geçen Kırgız hükümeti, bölgeye bir heyet yollayarak halkın eylemlerini bitirmesini istedi. CenterraGold şirketinin çalışmalarının "Kırgız ekonomisi açısından önemli olduğunu" söyleyen hükümet temsilcileri, eylemlerin daha fazla uzaması halinde "tehlikeli sonuçlar doğabileceğini" söyleyerek tehdit savurdu. Hükümetin bu tehdidine karşilik, Kumtorlular eylemlerine CenterraGold şirketi çalişmalarina son verinceye degin devam edeceklerini ifade ettiler. Sadece bir yilda Kumtor'dan ortalama 300 kilo altın elde eden CenterraGold, 2004 yılında bölgeden toplam 350 kilo altın çıkardı. Kumtor'daki Tien Şhan daglarindaki madenlerinde çalişan şirket, bölgenin neredeyse yüzde 80'ini elinde bulunduruyor. CenterraGold açısından oldukça önemli olan bu bölge, Kanadalı şirketin yıllık kazancının yüzde 53'ünü oluşturuyor. Altin tekeli, bölgeden çikarilan altinin yüzde 15.7'sini Kırgız hükümetine veriyor.

Hükümetin ciddiyeti! Diğer yandan, geçici hükümetin haftalık olağan bakanlar kurulu toplantısı, bu hafta sadece 20 saniye sürdü. Toplantı, Başbakan Yardımcısı Feliks Kulov'un geç gelmesi nedeniyle yarım saat geç başladı. Kulov, kapıdan girince bakanlara 'Ne yapacağız?' diye sordu. Ardından "Para verecek miyiz? İtiraz eden var mı?" diye sorduktan sonra, "Durum belli" dedi ve toplantıdan ayrıldı.