MEKTUP:İŞÇİ KADINLAR YAZAKİ’Yİ YAZDILAR

Bantın hızına yetişemiyoruz

Altı senedir Mudanya Yazaki’de çalışıyorum. Yazaki fabrikayı, Siemens’ten satın aldığı için; o dönem ki işçiler tüm haklarıyla bu fabrikaya geçiş yapmışlar. Ben de sendikalı olarak işe başladım. Çalışma düzenimiz yaz aylarında günde 12-16 saate varıyor, sürekli mesai yapıyoruz. Çok mesai yapıyoruz ama çok fazla psikolojik baskı görmüyoruz, yoksa bu mesailere dayanamayız. Bantın hızını işçinin temposuna göre ayarladıklarını söylüyorlar, ama biz bu hıza yetişemiyoruz. Fabrikaya giren işçilerin bir bölümü çalışma temposuna dayanamayarak işten ayrılıyorlar. Maaş olarak da ikramiyelerle birlikte 1100 lira alıyorum. Bunun yanında 4 ayda bir erzak fişi ve 6 ayda bir ayakkabı parası alıyoruz. Ayrıca senede iki defa çocuk parası alıyoruz. Kreşimiz Gemlik’teki fabrikayla ortak, çocuklarımız biz eve geldikten sonra eve getiriliyor. Gemlik Yazaki’de sendika yokmuş, eminim ki çalışma koşullarımız aynı değildir. Gemlik Yazaki’deki işçiler ikramiye almıyorlarmış, erzak sadece ramazan ayında veriliyormuş, mazeret izni almakta çok sıkıntı yaşıyorlarmış, maaşları da asgari ücretin biraz üstündeymiş. Aslında biz aynı şirkette çalışmaktayız, gerçi bizim de her şeyimiz dört dörtlük değil ama yine de sendikalı olmanın faydasını görüyoruz. Gemlik’teki işçi arkadaşlarımızla diyaloğumuz olması gerekir ki, bu sıkıntıların üstesinden birlikte gelebilelim. Ben çalışmaya başlamadan önce hiçbir şeyle ilgisi olmayan, ilgilenme isteği de olmayan biriydim. Ama işe girdikten sonra işçi arkadaşlarla yaptığımız sohbetler ve benim yaşadıklarım ufkumu genişletti. Bence kadınlar çalışma hayatına girmeli, çünkü çalışan kadınların kendine güveni geliyor.

Sözleşme dayatması

Bursa Serbest Bölge’de faaliyet gösteren Yazaki, bir Japon Otomotiv Yan Sanayi fabrikası. Yazaki’nin Türkiye’de toplam 3 fabrikası bulunuyor. Bu fabrikalarda binin üzerinde işçi çalışıyor. Yazaki bunun yanı sıra her zaman işçi talep eden bir fabrikadır. Fabrikanın çalışma saatleri sabah 07.40, akşam 16.00 olmak üzere 8 saat. Ortalama ücret asgari ücrettir, ama “sınıflandırma sistemi” vardır. Bununla birlikte işçilerin çalışma yılları arttıkça, ücretleri de yükselmektedir. Fabrikada yapılan işler ince iş olduğundan ve sabır istediği için çalışanların çoğunluğunu kadın işçiler oluşturmaktadır.  Yazaki’de Bursa’nın her yerinden işçi çalışmakta ve fabrikanın Bursa’nın her noktasından kalkan servisleri vardır. Fabrikada kullanılan bantların hızı, işçilerin performans süresi ve hızına göre ayarlanmaktadır. Çalışma koşullarının ağırlığından dolayı işçilerin bünyesi bunu kaldırmamakta ve bu nedenle çok fazla işçi işi bırakmaktadır. Fabrikamızın sendikasız olması da bizim üzerimizdeki baskıyı arttırmaktadır. Bundan dolayı işçi çocukları için kreş açılmıştır. İşçiler fabrikada senesini doldurmak koşuluyla çocuklarını kreşe bırakabiliyor. Kreş masraflarını fabrika karşılamaktadır. Kreşe giden çocukları taşıyan servis, çocukları annelerinin evde olduğu saatte bırakmaya ve almaya dikkat ediyor. Ramazanlarda hediye çeki ve bayram harçlığı veriliyor. Ayrıca fabrikada 5S eğitim çalışmalarına katılma zorunluluğu vardır. İşçilere bu konuda, “5S hata kurallarına uymayıp, tarafımdan hata olarak yaptığım takdirde tazminatsız işten çıkartılacağım” diye sözleşme imzalatılıyor. Gece vardiyasına giden 60 işçi baskı yoluyla bu sözleşmeyi imzalamak zorunda kalmış, gündüz vardiyasına giden işçiler ise sözleşmeyi reddettiler.