Hollanda hükümeti düştü

Temmuz-Ekim 2002 arasında üç ay ömrü olan ilk hükümeti düşen Hollanda Başbakanı Jan Peter Balkenende'nin ikinci hükümeti de üç yıl dayanabildi. Hollanda, iki aydan bu yana "İltica sırasında kimliği ve Hollanda'ya geliş hikayesi ile ilgili olarak yalan söyledi" denerek yurttaşlığı alınan VVD (Liberal Parti) milletvekili Ayaan Hirsi Ali'yi ve skandalın başkahramanlarından VVD'li Bakan Rita Verdonk'u konuşuyordu. "Demir Rita" ünvanlı Verdonk, ortaya koyduğu tavır ve VVD içinde girdiği liderlik yarışı ile politikanın merkezine oturmuştu. Ancak önce liderlik yarışını, sonra bakanlığını kaybetti. Üstelik, istifa etmeyi reddettiği için bütün hükümeti de beraberinde götürdü. Çarşamba günü başlayan ve Perşembe sabah saatlerine kadar süren meclis tartışmaları, sol ve küçük sağ muhalefet ile hükümetin küçük ortağı D66'nın (Demokrat 66), Bakan Verdonk'a karşı geliştirdikleri ortak tavır, giderek hükümete karşı alınan ortak bir tutum haline geldi. Küçük ortağın, "Ya Verdonk ya da hükümet istifa eder" politikası karşısında sıkışan Balkenende ve ortağı VVD, küçük ortağın iki bakanının istifası ile havlu attı. Önceki gün devam eden koalisyon içi görüşmeler de krizi çözemedi. Balkenende'nin Rita Verdonk'u koruması ile küçük ortak D66'nın kararlı tutumu, önceki akşam, hükümetin istifasıyla sonuçlandı. Balkenende, toplantının ardından Kraliçe Beatrix'e istifasını sundu. Yeni bir çözüm bulunana kadar VVD'nin Hıristiyan Demokrat Parti (CDA) ile kurduğu azınlık hükümeti sürecek. Meclisteki sağ gruplar ve tek adam fraksiyonlarının, azınlık hükümetine destek vermeye devam edeceği belirtiliyor. Sol muhalefet partileri ise, D66'nın tutumunu överken, sonbaharda erken seçim isteklerini dillendiriyorlar.

Erken seçim talebi İşçi Partisi (PvdA) lideri Wouter Bos, erken seçim talep etti. Hirsi Ali krizindeki tutumu nedeniyle Balkenende'ye yüklenen Bos, başbakana eleştrilerini şöyle sürdürdü: "Balkenende ikinci kez, kabinesini bir arada tutamıyor. Hollanda'nın bu işi başaracak birine gereksinimi var." Yeşil Sol (GL) lideri Femke Halsema da, hükümetin istifasını "verilmiş en temiz ve en yararlı karar" olarak yorumladı. Azınlık hükümetini "kabul edilemez' ve olarak tanımlayıp reddeden Halsema, Bakan Verdonk'a karşı sert muhalefetin başını çeken parlamenter olarak dikkat çekiyordu. Sosyalist Parti (SP) lideri Jan Marijnissen de, erken seçim istediklerini belirtti. "Dört yıldan sonra Balkenende yeniden seçmenin eline düşecek ve seçmenin ne düşündüğünü görecek."diyen muhalif lider, "Normalde parlamento dışı tepkiye bakarsanız, hükümet çoktan düşmüştü" diye konuştu. Marijnissen, "Birinin mezarı başında hiç de sevinçle dans etmiyorum, ama tabii ki başbakan çekildi ve hükümet düştü diye de yas tutmuyorum. Bu sirk cambazlığı çoktan bitmeli idi" diye konuştu. Düşen hükümetin Maliye Bakanı Gerrit Zalm da, sorumluluğu D66'ya yükledi. Hükümetin yeni bir bütçe hazırlığı aşamasında olduğunu, ama müstafi bir hükumetin bu işin altından kalkmasının zor olacağını belirten Zalm, VVD ile CDA'nın azınlık hükümeti kurmasının daha iyi olacağını sözlerine ekledi. Hükümetin düşmesine sebep gösterilen eski milletvekili Ayaan Hirsi Ali, Amerikan CNN televizyonunun sorularına yanıt verirken, yurttaşlık tartışmaları nedeniyle hükümetin düşmesinden "üzüntü duyduğunu" söyledi.