23 Temmuz 2006 21:00
Harran Ovası çoraklaşmadan...
Urfa Harran Ovası'nda tuzlanma tehlikesi artıyor. Sebep ise GAP kapsamında Harran Ovası'nın sulama projesinin bölgenin jeolojik yapısının göz önüne alınmadan yapılması.
Kısaca GAP olarak bilinen Güneydoğu Anadolu Projesi ile veriminin artacağı söylenen Harran Ovası'nda 20-30 bin hektarlık alan tuzlanma tehdidi ile karşı karşıya. Urfa'da göz alabildiğine uzanan ova, acil önlem alınmaması halinde bu topraklar kaybedilecek. CHP Şanlıurfa Milletvekili Vedat Melik, toprağın aşırı sulanmasından veya aşırı yağmurdan kaynaklanan tuzlanmanın tehlike oluşturduğu söylüyor. Durumun araştırılması için Meclis'e önerge veren Melik, özellikle Harran Ovası'nın sulama projesinin, bölgenin jeolojik ve hidrojeolojik yapısı dikkate alınmadan yapıldığına vurgu yaptı.
Sulama projesi yanlış Harran Ovası'nın sulama projesi öncesinde "Bu araziler su içmez. Hem bataklaşır, hem tuzu yukarı çıkarır. Açık kanalet sistemi yanlış" diyen raporlar hazırlandı. Ancak Melik, sulama projesinde ne bu bilgilere ne de bölgenin jeolojik ve hidrojeolojik yapısına dikkat edildiğini ifade etti. Sulama projesinin, tarla içi drenaj olması gerektiğini kaydeden Melik, "İnsanoğlu suyu ter ve idrarla atıyor. Atılmadığı zaman ne olacaktır, insana zarar verecektir. Bu da aynıdır" diye konuştu. "Devlet Su İşleri yanlışını anladığı için bundan sonraki projelerini tamamen yeraltından, şehir su şebekesi gibi yapmıştır. Her parsele bir vana, musluk koymaktadır" diyen Melik bu sistemde de musluğu kapatma sisteminin olmadığına dikkat çekti. Melik'e göre kötü planlamanın sebepleri arasında Köy Hizmetleri'nin kapatılmasıyla işlerin köylünün sırtına yüklenmesi de yer alıyor. Çözüm olarak tarla içi drenaj sisteminin yapılmasını öneren Melik, sulama konusunda çiftçiye eğitim verilmesini de istedi. "Toprağın aşırı sulanması veya aşırı yağmura maruz kalması ile suyun toprağın altındaki tuz, kireç ve asit gibi maddeleri yüzeye taşıması ve verimli tabakadan ürün alınmasını engellemesi" olarak tanımlanan tuzlanma, Harran Ovası'nda şimdilik küçük, ama önlem alınmazsa büyüyecek tehlike yaratıyor. Ovanın çoraklaşması da bu tehlikelerin en büyüklerinden. Bundan otuz yıl önce dünya açık kanalet sistemi yerine basınçlı borulu sisteme geçmişken, Türkiye'nin en sıcak ve buharlaşma oranı en yüksek bölgesi olan Harran Ovas'ında ise, sulamalar açık kanalet olarak yapılıyor.
Sulama projesi yanlış Harran Ovası'nın sulama projesi öncesinde "Bu araziler su içmez. Hem bataklaşır, hem tuzu yukarı çıkarır. Açık kanalet sistemi yanlış" diyen raporlar hazırlandı. Ancak Melik, sulama projesinde ne bu bilgilere ne de bölgenin jeolojik ve hidrojeolojik yapısına dikkat edildiğini ifade etti. Sulama projesinin, tarla içi drenaj olması gerektiğini kaydeden Melik, "İnsanoğlu suyu ter ve idrarla atıyor. Atılmadığı zaman ne olacaktır, insana zarar verecektir. Bu da aynıdır" diye konuştu. "Devlet Su İşleri yanlışını anladığı için bundan sonraki projelerini tamamen yeraltından, şehir su şebekesi gibi yapmıştır. Her parsele bir vana, musluk koymaktadır" diyen Melik bu sistemde de musluğu kapatma sisteminin olmadığına dikkat çekti. Melik'e göre kötü planlamanın sebepleri arasında Köy Hizmetleri'nin kapatılmasıyla işlerin köylünün sırtına yüklenmesi de yer alıyor. Çözüm olarak tarla içi drenaj sisteminin yapılmasını öneren Melik, sulama konusunda çiftçiye eğitim verilmesini de istedi. "Toprağın aşırı sulanması veya aşırı yağmura maruz kalması ile suyun toprağın altındaki tuz, kireç ve asit gibi maddeleri yüzeye taşıması ve verimli tabakadan ürün alınmasını engellemesi" olarak tanımlanan tuzlanma, Harran Ovası'nda şimdilik küçük, ama önlem alınmazsa büyüyecek tehlike yaratıyor. Ovanın çoraklaşması da bu tehlikelerin en büyüklerinden. Bundan otuz yıl önce dünya açık kanalet sistemi yerine basınçlı borulu sisteme geçmişken, Türkiye'nin en sıcak ve buharlaşma oranı en yüksek bölgesi olan Harran Ovas'ında ise, sulamalar açık kanalet olarak yapılıyor.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
