08 Ekim 2006 21:00
Üretim arttıkça ücretler azalıyor
Otomotiv sektörünün kalbi sayılan Bursa'da fabrikaların üretim ve kâr oranları sürekli yükseliyor. Tofaş ve Renault 2007 üretimini ikiye katlayacağını açıkladı bile. Buna karşın işçilerin çalışma koşulları kötüleşiyor ve ücretler sürekli aşağıya düşüyor.
Otomotiv sanayinin merkezi olan Bursa'da, fabrikalar üretimlerini ve kâr oranını artırırken işçilerin ücretleri ise düşüyor. Türk Metal'in örgütlü olduğu fabrikalarda çalışan işçiler, özellikle de yeni işçiler, MESS ile yürütülen grup toplusözleşmelerinde ücretlerin artırılmasını istiyor. Sektörde belirleyici olan Oyak Renault, Tofaş ve Karsan gibi fabrikaların bulunduğu Bursa'da, buna bağlı olarak yan sanayi de oldukça gelişkin. Daha önce iki vardiya sistemiyle üretimlerini sürdüren Oyak Renault ve Tofaş fabrikaları, bugün belirledikleri hedefe ulaşabilmek için üçlü vardiya sistemine geçmeye hazırlanıyor. Oluşturulacak vardiya için yeni işçi alan Oyak Renault ve Tofaş fabrikaları, aldıkları işçileri asgari ücretle çalıştırıyor. İşçiler ikramiyeler ve sosyal yardımlarla birlikte giydirilmiş olarak 450 YTL ücret alıyorlar.
Ayrıcalık bulunmuyor İşe başlamadan önce Oyak Renault'a çalışmayı ayrıcılık olarak gördüğünü söyleyen Mustafa Taşpınar, durumun tam tersi olduğunu işe başladığında anladığını belirtti. İşe yeni başlayan işçilerin çoğunun şehir dışından geldiğini dile getiren Taşpınar, yeni düzen kurmak içinde aldıkları 550 YTL maaşın yeterli olmadığını ifade etti. TİS sürecinde eski işçilerin pek şikayetini duymadığını aktaran Taşpınar, "Yeni işçiler, yani işe başlayalı en fazla 5 yılı bulmuş olan işçiler şikayetçi. Sendika toplusözleşmeyle ilgili sadece, 'Görüşme olumlu ya da olumsuz ya da şu gün görüşülecek' diyor. Bunun dışında bizlere başka bir bilgi vermiyor" diye konuştu. Toplusözleşmenin sonucunda aldıkları ücretin hayatlarını devam ettirecekleri düzeye gelmemesi durumunda işi bırakacağını ifade eden Taşpınar, beraber işe başladığı birçok arkadaşının beklentilerinin karşılanmaması nedeniyle istifasını vererek ayrıldığını anlattı.
'Ne yapılır bilmiyorum' Tofaş fabrikasında çalışan Ahmet Uğur ise "Ben yeni işçiyim. Ailemin, bir kurtuluş yeri olarak gördükleri Tofaş'ta çalıştığımı görmesi beni gururlandırıyor. Ancak çalışma koşullarının zorluğu ve aldığım ücretin yetmemesi konusunda neler yapılması gerektiğini bilmiyorum" diyerek yaşadığı sıkıntıyı dile getirdi. Eski işçilerin geçmişte nasıl kazanım sağladıklarını anlattığını aktaran Uğur, o günlerin eskide kaldığını söyledi. "İşsiz kalmayayım da bana yeter şimdilik" diyen Uğur, sendika ile patronların anlaşarak yüzde 10 zam aldıklarında "Allah bereket versin" diyeceklerini ifade etti.
Düşük enflasyon yalan Enflasyon oranları düşük çıktığı için ücret zamlarının bu doğrultuda işçilere de az yansıdığını ifade eden Oyak Renault Türk Metal Sendika Delegesi Fatih Kasap, sendikanın istediği yüzde 19 zammın tamamının alınmasını istediklerini belirtti. Ancak olabilecek ücret zammının yüzde 10 civarında olacağını düşünen Kasap, her şeye zam olduğu halde enflasyonun düşük açıklanması nedeniyle ücretlere az yansıdığını ifade etti. "Halbuki düşük dedikleri enflasyonu biz göremiyoruz, bakın domatesin kilosu 75 Ykr oldu. Ulaşıma yeni zam geldi ama hükümet sürekli 'Enflasyon düşük' diyor. Yüzde 3-5'lik zam dayatılması durumunda sendikanın kabul etmeyeceğini düşünüyorum, sendikamızın bizi kötü duruma düşürmeyecek oranda zam alacağına inanıyorum" diyen Kasap, anlaşılamaması halinde sendikanın vereceği yöne göre hareket edeceklerini belirterek, gerekirse iş durdurma ve işi yavaşlatma eylemlerini gerçekleştireceklerini aktardı.
PATRONLAR HEDEFİ İKİYE KATLIYOR 130 bin araç üretimi gerçekleştiren Tofaş, bu sayıyı 2007'nin ikinci yarısında 300 bin adede çıkarmayı hedefliyor. İhracat rakamlarında da önemli gelişme kaydeden Tofaş, ürettiği Fiat Doblo markasını 2005 yılında dış piyasada 73 bin 469, iç piyasada 38 bin 509 adet olmak üzere toplam 111 bin 987 adet sattı. Üretimini tam kapasiteye çıkaracak olan Tofaş, yan sanayide de önemli oranda istihdam artışını yaratacaktır. Oyak Renault ise 2005 yılında 179 bin 669 otomobil, 96 bin 358 motor ve 141 bin 150 vites kutusu üretimi gerçekleştirdi. Renault'un 2005 yılında 700 bin araç sayısını aştığı söyleniyor. Günlük yaklaşık bin araç üretimi gerçekleştiren Renault'a, çalışma koşulları da giderek zorlaşıyor.
MESS YÜZDE 4.6 DAYATIYOR Metal patronlarının sendikası MESS, Türk Metal Sendikası ile yaptığı görüşmelerde ücret zammı olarak yüzde 4.6 dayattı. Türk Metal yöneticileri fabrikalarda yaptığı açıklamalarda bu dayatma nedeniyle uyuşmazlık tuttuklarını bildirdiler. Yüzde 4.6 zam oranıyla ilgili gazetemize açıklama yapan Birleşik Metal-İş Sendikası Genel Sekreteri Selçuk Göktaş, kendilerine henüz resmi bir teklif yapılmadığını ancak 13 Ekim'de yapılacak görüşmede bu teklifin yinelenmesi halinde uyuşmazlık tutacaklarını bildirdi. MESS'in diretmesi halinde greve çıkmak dışında bir seçeneklerinin kalmayacağını anlatan Göktaş, "Metal işçileri bu zam oranını kabul edecek durumda değildir. Metal işçileri her yıl fakirleşmiştir. Metal işçisine bir çağrımız var. Sözleşme sürecini iyi takip etsinler ve sözleşmenin kapalı kapılar ardında imzalanmasına izin vermesinler" dedi.
'Ücret farkı kapanmalı' Oyak Renault ve Tofaş gibi fabrikalara üretim yapan yan sanayide kurulu fabrikaların üretimi önemli oranda ana fabrikalardaki üretime bağlı olarak gelişiyor. Otomotiv yan sanayinin en büyük işletmelerinden biri olan ve enjektör üretimi yapan Bosch fabrikasında, en son 1998 yılında iyi bir ücret zammı alındı ve sonrasında hep geriye doğru gidildi. Bugün yeni işçilerle eski işçiler arasında kimi durumlarda bin YTL gibi farklarla karşılaşmak mümkün. Bu yılki toplusözleşmede en çok beklenen, bu farkın kapatılması ve sosyal hakların korunması.
'Eski mücadele yok' "Sendika, işçinin birlik olarak haklarını almaya yarayan kurumdur, ancak 80-90'lardaki mücadeleci sendikacılığı göremiyoruz" diyen Bosch işçisi Ahmet Levent, sendikaların işçi taleplerine daha duyarlı davranması gerektiğine dikkat çekti. İşçiler arasında yüzde 8 zam yapılacağı söylentisinin dolaştığını belirten Levent, ancak patronların buna bile razı olmadığını ifade etti. Sendikalarının eylem kararı vermesi durumunda kendi adına sonuna kadar sendikanın yanında olacağını dile getiren Levent, sözleşmeden beklentilerinin yerine getirilmesini umutla beklediklerini ifade etti.
İşveren rahat 1998'de Tofaş'tan atıldığı için isim vermek istemeyen başka bir Bosch işçisi ise toplusözleşmeden bir beklentisi olmadığını belirtti. İşverenin istediği zaman işçi çıkartabildiğini ve bu noktada sendikadan daha güçlü muhalefet beklediklerini dile getiren Bosch işçisi, "Yeni işçiler deseniz zaten işsizlikten korkuyor. İşsizlik oranını söylemeye gerek yok. Tabii yeni işçilerde mücadele bilincinin olmaması da büyük etken" dedi.
Ayrıcalık bulunmuyor İşe başlamadan önce Oyak Renault'a çalışmayı ayrıcılık olarak gördüğünü söyleyen Mustafa Taşpınar, durumun tam tersi olduğunu işe başladığında anladığını belirtti. İşe yeni başlayan işçilerin çoğunun şehir dışından geldiğini dile getiren Taşpınar, yeni düzen kurmak içinde aldıkları 550 YTL maaşın yeterli olmadığını ifade etti. TİS sürecinde eski işçilerin pek şikayetini duymadığını aktaran Taşpınar, "Yeni işçiler, yani işe başlayalı en fazla 5 yılı bulmuş olan işçiler şikayetçi. Sendika toplusözleşmeyle ilgili sadece, 'Görüşme olumlu ya da olumsuz ya da şu gün görüşülecek' diyor. Bunun dışında bizlere başka bir bilgi vermiyor" diye konuştu. Toplusözleşmenin sonucunda aldıkları ücretin hayatlarını devam ettirecekleri düzeye gelmemesi durumunda işi bırakacağını ifade eden Taşpınar, beraber işe başladığı birçok arkadaşının beklentilerinin karşılanmaması nedeniyle istifasını vererek ayrıldığını anlattı.
'Ne yapılır bilmiyorum' Tofaş fabrikasında çalışan Ahmet Uğur ise "Ben yeni işçiyim. Ailemin, bir kurtuluş yeri olarak gördükleri Tofaş'ta çalıştığımı görmesi beni gururlandırıyor. Ancak çalışma koşullarının zorluğu ve aldığım ücretin yetmemesi konusunda neler yapılması gerektiğini bilmiyorum" diyerek yaşadığı sıkıntıyı dile getirdi. Eski işçilerin geçmişte nasıl kazanım sağladıklarını anlattığını aktaran Uğur, o günlerin eskide kaldığını söyledi. "İşsiz kalmayayım da bana yeter şimdilik" diyen Uğur, sendika ile patronların anlaşarak yüzde 10 zam aldıklarında "Allah bereket versin" diyeceklerini ifade etti.
Düşük enflasyon yalan Enflasyon oranları düşük çıktığı için ücret zamlarının bu doğrultuda işçilere de az yansıdığını ifade eden Oyak Renault Türk Metal Sendika Delegesi Fatih Kasap, sendikanın istediği yüzde 19 zammın tamamının alınmasını istediklerini belirtti. Ancak olabilecek ücret zammının yüzde 10 civarında olacağını düşünen Kasap, her şeye zam olduğu halde enflasyonun düşük açıklanması nedeniyle ücretlere az yansıdığını ifade etti. "Halbuki düşük dedikleri enflasyonu biz göremiyoruz, bakın domatesin kilosu 75 Ykr oldu. Ulaşıma yeni zam geldi ama hükümet sürekli 'Enflasyon düşük' diyor. Yüzde 3-5'lik zam dayatılması durumunda sendikanın kabul etmeyeceğini düşünüyorum, sendikamızın bizi kötü duruma düşürmeyecek oranda zam alacağına inanıyorum" diyen Kasap, anlaşılamaması halinde sendikanın vereceği yöne göre hareket edeceklerini belirterek, gerekirse iş durdurma ve işi yavaşlatma eylemlerini gerçekleştireceklerini aktardı.
PATRONLAR HEDEFİ İKİYE KATLIYOR 130 bin araç üretimi gerçekleştiren Tofaş, bu sayıyı 2007'nin ikinci yarısında 300 bin adede çıkarmayı hedefliyor. İhracat rakamlarında da önemli gelişme kaydeden Tofaş, ürettiği Fiat Doblo markasını 2005 yılında dış piyasada 73 bin 469, iç piyasada 38 bin 509 adet olmak üzere toplam 111 bin 987 adet sattı. Üretimini tam kapasiteye çıkaracak olan Tofaş, yan sanayide de önemli oranda istihdam artışını yaratacaktır. Oyak Renault ise 2005 yılında 179 bin 669 otomobil, 96 bin 358 motor ve 141 bin 150 vites kutusu üretimi gerçekleştirdi. Renault'un 2005 yılında 700 bin araç sayısını aştığı söyleniyor. Günlük yaklaşık bin araç üretimi gerçekleştiren Renault'a, çalışma koşulları da giderek zorlaşıyor.
MESS YÜZDE 4.6 DAYATIYOR Metal patronlarının sendikası MESS, Türk Metal Sendikası ile yaptığı görüşmelerde ücret zammı olarak yüzde 4.6 dayattı. Türk Metal yöneticileri fabrikalarda yaptığı açıklamalarda bu dayatma nedeniyle uyuşmazlık tuttuklarını bildirdiler. Yüzde 4.6 zam oranıyla ilgili gazetemize açıklama yapan Birleşik Metal-İş Sendikası Genel Sekreteri Selçuk Göktaş, kendilerine henüz resmi bir teklif yapılmadığını ancak 13 Ekim'de yapılacak görüşmede bu teklifin yinelenmesi halinde uyuşmazlık tutacaklarını bildirdi. MESS'in diretmesi halinde greve çıkmak dışında bir seçeneklerinin kalmayacağını anlatan Göktaş, "Metal işçileri bu zam oranını kabul edecek durumda değildir. Metal işçileri her yıl fakirleşmiştir. Metal işçisine bir çağrımız var. Sözleşme sürecini iyi takip etsinler ve sözleşmenin kapalı kapılar ardında imzalanmasına izin vermesinler" dedi.
'Ücret farkı kapanmalı' Oyak Renault ve Tofaş gibi fabrikalara üretim yapan yan sanayide kurulu fabrikaların üretimi önemli oranda ana fabrikalardaki üretime bağlı olarak gelişiyor. Otomotiv yan sanayinin en büyük işletmelerinden biri olan ve enjektör üretimi yapan Bosch fabrikasında, en son 1998 yılında iyi bir ücret zammı alındı ve sonrasında hep geriye doğru gidildi. Bugün yeni işçilerle eski işçiler arasında kimi durumlarda bin YTL gibi farklarla karşılaşmak mümkün. Bu yılki toplusözleşmede en çok beklenen, bu farkın kapatılması ve sosyal hakların korunması.
'Eski mücadele yok' "Sendika, işçinin birlik olarak haklarını almaya yarayan kurumdur, ancak 80-90'lardaki mücadeleci sendikacılığı göremiyoruz" diyen Bosch işçisi Ahmet Levent, sendikaların işçi taleplerine daha duyarlı davranması gerektiğine dikkat çekti. İşçiler arasında yüzde 8 zam yapılacağı söylentisinin dolaştığını belirten Levent, ancak patronların buna bile razı olmadığını ifade etti. Sendikalarının eylem kararı vermesi durumunda kendi adına sonuna kadar sendikanın yanında olacağını dile getiren Levent, sözleşmeden beklentilerinin yerine getirilmesini umutla beklediklerini ifade etti.
İşveren rahat 1998'de Tofaş'tan atıldığı için isim vermek istemeyen başka bir Bosch işçisi ise toplusözleşmeden bir beklentisi olmadığını belirtti. İşverenin istediği zaman işçi çıkartabildiğini ve bu noktada sendikadan daha güçlü muhalefet beklediklerini dile getiren Bosch işçisi, "Yeni işçiler deseniz zaten işsizlikten korkuyor. İşsizlik oranını söylemeye gerek yok. Tabii yeni işçilerde mücadele bilincinin olmaması da büyük etken" dedi.
