2006 Nobel Edebiyat Ödülü Orhan Pamuk'un oldu

İsveç Kraliyet Akademisi 2006 Nobel Edebiyat Ödülü'nü Orhan Pamuk'un kazandığını açıkladı. Nobel ödülünü ilk defa bir Türkiye'den bir yazar aldı. Nobel jürisi, 54 yaşındaki yazar Pamuk'un "kenti İstanbul'un melankolik ruhunu araştırma yolunda, kültürlerin çatışmaları ve birbirleriyle iç içe geçmesinde yeni semboller bulduğunu" belirtti.

Jüri açıklamasında, "Pamuk, büyüdüğü ortamda klasik Osmanlı ailesinden batı tarzı bir yaşama doğru bir değişim yaşadığını anlatıyor. Pamuk, daha bunu ilk kitabında yazdı. Pamuk'a uluslararası ünü Beyaz Kale adlı kitabı ile geldi. Kitap 17. yy'daki bir ortamı anlatıyor ancak konu temelde egomuzun nasıl hikayelerle geliştiğini gösteriyor. Kişilik değişen bir yapı." dedi. Pamuk, 1.1 milyon Avro para ödülü alacak. Pamuk'a ödülü 10 Aralık'ta verilecek. Ödülü geçen sene 1930 doğumlu İngiliz drama yazarı Harold Pinter almıştı.

ORHAN PAMUK'UN HAYATI

Orhan Pamuk 1952 yılında İstanbul'da doğdu. Işık, Şişli Terakki liselerinde okudu, Robert Koleji'ni bitirdi. İstanbul Teknik Üniversitesi'nde başlayan üniversite yaşamı İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü ile devam etti.

İlk romanı 'Cevdet Bey ve Oğulları'nda tıpkı kendisininki gibi Nişantaşı'nda süren bir hayatı anlattı. Bu eser ona Milliyet Yayınları Roman yarışması ile Orhan Kemal Roman Armağanı'nı getirecektir. Türkiye'nin en çok satan, en tartışmalı, dünyada en çok tanınan yazarlarından olan Orhan Pamuk, ertesi yıl 'Sessiz Ev' adlı romanını kaleme aldı. Venedikli bir köle ile bir Osmanlı alimi arasındaki gerilimi ve dostluğu anlatan 'Beyaz Kale' (1985), 1990'dan sonra başta İngilizce olmak üzere pek çok dilde yayımlanarak Pamuk'a uluslararası ününü sağlayan ilk romanı oldu. 'Kara Kitap' ile birlikte Orhan Pamuk'un tarzı tartışılmaya başlandı.

Edebiyat hayatına klasik yazımla adım atan Pamuk, modern, ve post modern tarzıyla edebiyat çevrelerinin gündemine oturdu. Senaryosunu kendisinin yazdığı Gizli Yüz adlı film Ömer Kavur tarafından filme çekildi. Guardian gazetesinden John Updike "Hem çok satan hem de öncü yenilikçi bir kalem olarak değerlendirecektir Orhan Pamuk'u. 1994'te 'Yeni Hayat'ı, "Benim Adım Kırmızı" izledi . Bu kitap ona yurtdışından üç büyük ödül daha getirdi. Kar 2004'te New York Times Book Review tarafından Yılın En İyi 10 Kitabı'ndan biri seçildi. Kar, 2005'te Fransa'da, her yıl en iyi yabancı romana verilen ödüle layık görülür. Pamuk, edebiyat hayatını 2003 yılında yayımlanan "İstanbul Hatıralar ve Şehir" kitabıyla sürdürdü. 2005 yılında ise Alman Yayıncılar Birliği tarafından Barış Ödülü almaya hak kazanır... 2005 yılı Pamuk'un İngiliz The Independent tarafından edebiyat dalında yılın kahramanı seçilir. Ve son olarak 2006'da Akdeniz En İyi Yabancı Roman Ödülü Pamuk'un olur. Romanları 34 dile çevrilen ve yüzbinlerce satan Orhan Pamuk'u bazı eleştirmenler Kafka, Borges, Calvino, Marquez gibi yazarlarla karşılaştırır. Geçen yıl da Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen Pamuk, Columbia Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürerek 2007 yılında da okuyucuları ile buluşmaya hazırlanıyor.

ORHAN PAMUK'UN ALDIĞI ÖDÜLLER

• 1979 Milliyet Roman Yarışması Ödülü "Karanlık ve Işık" (iki yazarlı)
• 1983 Orhan Kemal Roman Ödülü "Cevdet Bey ve Oğulları"
• 1984 Madaralı Roman Ödülü "Sessiz Ev
• 1990 Independent Yabancı Roman Ödülü (Birleşik Krallık) "Beyaz Kale" 1991 Prix de la Découverte Européene (Fransa) Sessiz Ev (Fransızca çevirisi nedeniyle)
• 1991 Antalya Altın Portakal film festivali en iyi senaryo "Gizli Yüz"
• 2002 Prix du Meilleur Livre Etranger (Fransa) "Benim Adım Kırmızı"
• 2003 Premio rinzane Cavour (İtalya) "Benim Adım Kırmızı"
• 2005 Alman Kitap Sanatı'nın Barış Ödülü (Almanya)
• 2005 Prix Medicis Etranger (Fransa) "Kar"
• 2006 Nobel Edebiyat Ödülü

YAYIMLANMIŞ ESERLERİ

• Cevdet Bey ve Oğulları, roman, İstanbul, Can Yayınları, 1982
• Sessiz Ev, roman, İstanbul, Can Yayınları, 1983
• Beyaz Kale, roman, roman, İstanbul, Can Yayınları, 1985
• Kara Kitap, roman, İstanbul, Can Yayınları, 1990
• Gizli Yüz, senaryo, İstanbul, Can Yayınları, 1992
• Yeni Hayat, roman, İstanbul, İletişim Yayınları, 1995
• Benim Adım Kırmızı, roman, İstanbul, İletişim Yayınları, 1998
• Öteki Renkler, yazılarından ve söyleşilerinden seçmeler, 1999
• Kar, roman, İstanbul, İletişim Yayınları, 2002
• İstanbul: Hatıralar ve Şehir, anı, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları (YKY), 2003

NOBEL EDEBİYAT ÖDÜLÜ'NÜ 1982'DEN BU YANA KAZANANLARIN LİSTESİ

• 2006: Orhan Pamuk (Türkiye)
• 2005: Harold Pinter (İngiltere)
• 2004: Elfriede Jelinek (Avusturya)
• 2003: John Maxwell Coetzee (Güney Afrika)
• 2002: İmre Kertesz (Macaristan)
• 2001: V.S. Naipaul (İngiltere)
• 2000: Gao Şingcian (Çin)
• 1999: Günter Grass (Almanya)
• 1998: Jose Saramago (Portekiz)
• 1997: Dario Fo (İtalya)
• 1996: Wislawa Szymborska (Polonya)
• 1995: Seamus Heaney (İrlanda)
• 1994: Kenzaburo Oe (Japonya)
• 1993: Toni Morrison (ABD)
• 1992: Derek Walcott (St. Lucia)
• 1991: Nadine Gordimer (Güney Afrika)
• 1990: Octavio Paz (Meksika)
• 1989: Camilo Jose Cela (İspanya)
• 1988: Necib Mahfuz (Mısır)
• 1987: Joseph Brodsky (ABD)
• 1986: Wole Soyinka (Nijerya)
• 1985: Claude Simon (Fransa)
• 1984: Jaroslav Seifert (Çekoslovakya)
• 1983: William Golding (İngiltere)
• 1982: Gabriel Garcia Marquez (Kolombiya)

Ödülü geri çevirenler:

Jean-Paul Sartre, 1964 yılında kendisine değer bulunan Nobel Edebiyat Ödülü'nü reddetmişti. Yazar Boris Pasternak ise, 1958 yılında ödülü önce kabul etmiş, daha sonra ise ülkesindeki (SSCB) tepkiler üzerine ödülü geri çevirmişti. (HABER MERKEZİ)