nevsal-i nisvan

Beyaz Konferanslar
İstanbul’da, 1911 yılında, bir konakta, kadınlar için düzenlenen konferansların varlığından, konferans metinlerini P.B imzasıyla yayınlayan dönemin kadınlara yönelik olarak çıkarılan Kadın dergisi aracılığıyla öğrendik. Beyaz Konferanslar adı verilen bu konferansların kadın hareketi tarihimizde önemi büyüktür.
Konferansların ilkine iki yüz elli kadın katıldı. P.B olayı şöyle anlatıyor: İlk arabanın getirdiği beyaz kadın kalbime uçucu bir heyecan verdi ve sonuncu davetliyle, son iskemlenin işgaliyle tecessüm ettiği zaman iki yüz elli kişilik beyaz bir toplantının teksif ettiği izdiham ile şaşırdım. (...) Salon iki yüz elli ağzın, iki yüz elli ipek fistanın çıkardığı sesle inledi.
Kadın dergisinde 10 kadar metni yayımlanan Beyaz Konferanslar’ın tek konuşmacısı Fatma Nesibe Hanım’dı. P.B, Fatma Nesibe Hanım’ın dinleyicilerle ilk karşılaşmasını şöyle anlatılıyordu: Salon derin bir sükun içinde, sanki teneffüs etmiyordu. Beyaz, sessiz, köpürmüş karlar arasından, kışın soluk mevta ziyalarına karşı boyunlarını uzatan krizantemler gibi başları kımıldamıyor, yine beyaz bir sütunun fevkinde, şimdi garip bir istihale ile bir renk, bir buy-ı ruhani oluveren hatibeyi dinliyordu.
Fatma Nesibe Hanım’ın kadınların yaşadığı sorunları ve güçlükleri ele aldığı konuşmaları büyük coşkuyla karşılanmıştı. Konuşmasında kadın hakları için başlatılan mücadeleye dikkat çekerek kadınlara teşekkür etti: Hanımlar, size, bütün kadınlık, hatta topraklarında müebbeten susan dudaklar namına teşekkür ederim. Görüyorum ki, hiçbir iskemle boş kalmamış. Demek ki iki kat, üç kat davete icabet edecek münevver dimağlarımız, hemşirelerimiz var. Demek takip ettiğimiz kararlı yol için, hiç olmazsa meydandaki hesapla iki yüz elli meşale var.
Bugün üç yüz, yarın üç bin
İkinci konferansta dinleyici sayısı artınca;”Evet hanımlar, ictimaiyatta adetler, huceyreler (hücrecik) gibi fevkalade çabuk çoğalırlar, bir çığ gibi yuvarlandıkça cesamet peyda ederler (büyürler). Biz bugün vakıa üç yüzle başlıyoruz; yarın, mutlaka üç binle, ertesi gün altı binle... Nihayet bir gün, bütün kitle-i nisviyetle (kadın kitlesi) başlayacağız.”
(Petrol-İş Sendikası Kadın Dergisinin 4.sayısından kısaltılarak alınmıştır.)