Popüler çocuk ŞARKILARI 1

Mutlaka her çocuğun, her yetişkinin kendine ait çocuk şarkıları vardır. Ufak bir ezgisini bile duyduğumuzda başlarız çocuklar gibi şen, mırıldanmaya.
Fakat değişime uğrayan her şey gibi şarkıların içerikleri de, çocukların beğenileri de dünden bugüne büyük değişime uğradı. Her ne kadar bir dönem popçuları, çocukları düşünerek onlara yönelik parçalar yapsa da bugünün popçuları yaptıkları şarkılarla artık çocuklardan çok uzak. Nasıl mı? Türkiye’de “Minik fare kükredi”, “Arkadaşım eşşek” gibi şarkılarla büyüyen neslin çocukları artık “Allah belanı versin” diye mırıldanıyor. Hal böyle olunca yeterince çocuk şarkısı üretilmediğinden olsa gerek her şeyi kapan, taklit eden çocukların psikolojisi bu şarkılardan çabucak etkileniyor. Pop şarkıların Türkiye’ye gelmesiyle beraber çocukların beğenilerinin, şarkıların içeriklerinin nasıl bir değişim geçirdiğini uzmanlarla irdeledik ve çocuk şarkılarını, beğenilerini incelerken çocuklara kulak vermeyi de unutmadık.
TEK KANALLI DÖNEM
Popüler olan ve kitle beğenisine ulaşan şarkıların dinlenmeye başlandığı 1960’lı yıllarda, şarkılar verdiği anlam ve duygu bakımından çocukların da büyük ilgisini çekiyordu. Tabi tek kanalın olduğu yayın hayatında çocukların dinlediği şarkıların içeriklerine müdahale etmekte daha mümkündü. Erol Büyükburç, Metin Ersoy, Ajda Pekkan TRT deyimiyle Hafif Batı müziği ya da günlük deyişle pop müziği günümüz popüler müzik tarzlarından anlam ve müzikal olarak farklı bir seyir içindeydi. Büyük küçük herkesin dinlediği bu yıldızların seslendirdiği parçalar, aslında büyüklere hitap ediyordu. ‘70’li yıllarda ise pop yapan bazı sanatçılar çocuklara yönelik parçalar, programlarda üretmeye başladı. Kayahan, Barış Manço gibi sanatçıların katkılarıyla çocukların dünyasına hitap edebilecek parçalar üretilmeye başlandı.

---

MEDYANIN ETKİSİ BÜYÜK

Müzik Eğitmeni Alp Özeren şarkı içeriklerinin Yonca Evcimik ile değişmeye başladığını anlatıyor.
“Tabi ki eğlenceli, orda dans faktörü var, ritmik bir havası var parçaların ama neremi neremi, yakalarsam, bandıra bandıra, kız hepsi senin mi gibi parçalarla şarkıların içeriklerindeki değişim ortaya çıkmaya başlamış bugün 90-60-90 parçasına kadar varmıştır” diyor. Medyanın büyük etkisi olduğunu söyleyen Özeren, “Tabi şunu da unutmamak gerek Barış Manço, Ajda Pekkan gibi sanatçılar tek kanallı dönemin sanatçılarıydı, fazla seçenek yoktu ve bütün gözler onların üzerindeydi. Belki de bugün çıksalar aynı performansı sağlayamaya bilirler”

---

‘BARIŞ ABİ’ GÖNÜLLERİ FETHETTİ
Özellikle Barış Manço’nun bir dönem nesle etkileri büyük oldu.’Barış abi’ kısa zamanda Ayı, Arkadaşım Eşşek, Domates Biber Patlıcan gibi şarkılarla çocukların gönüllerinde taht kurdu. Yaptığı şarkılarla ve 7’den 77’ye programıyla idol haline gelmişti. Artık büyük kitlelere hitap eden Barış Manço’nun başarısı sonradan gelen pop sanatçılarının bir nevi iştahını kabarttı. Değişim de tam da bu süreçte baş göstermeye başladı. Çünkü kanalların, radyoların artmasıyla beraber çocuklar için seçenekler de arttı ve şarkıların içerikleri de değişime uğramaya başladı.
‘90’lı yıllardaki popçular Yonca Evcimik, Hakan Peker, Oya-Bora gibi birçok sima art arda çocuklara yönelik şarkılar yapmaya başlamıştı. Üstelik ilginç kıyafetleri ve danslarıyla çocukların ilgisini çekmeyi başaran bu popçuların albümleri ‘yok’ satıyordu.

---

MİLENYUM YILLARI VE “BOMBABOMBA.COM”

2000’li yıllara geldiğimizdeyse çocuklara yönelik şarkılar iyiden iyiye yok olmaya başladı. Tüketim çağıyla beraber artık çocuklar İsmail YK “Bombabomba.com”, Tarık Mengüç “Lakerda”, Ceza “Yerli Plaka”, gibi şarkıcıları diline doladı. Fakat bu dillerden düşmeyen parçaların içerikleri çok değişmişti. Cankan, Tarık Mengüç, Ceza, Hepsi, Sagopa… ilginç kıyafetleriyle, nağmeleriyle her şeyi kolayca kapan çocukların yakından takip ettiği isimler. Çocuk şarkısı yapmayan fakat dinleyici kitlelerinin büyük bir çoğunluğunun çocuklardan oluştuğu bu sarkıcıların yaptığı şarkıların büyük bir çoğunluğu içeriklerinden dolayı çocuklara hitap etmiyor. Psikolog Dr. Uğur Özgentaş şiddet, küfür ve isyan ağırlıklı parçaların çocuklara uygun olmadığını, büyükleri taklit ettikleri bu dönemin gelişimleri için büyük önemi olduğunu, bu şarkıların çocukları şiddete, kavgaya sürükleyebileceğini vurguluyor. Anne babalara büyük görev düştüğünü söyleyen Özgentaş, “Çocuklar şiddete yönelik şarkılar, programlar, filmler izlememeli. Anne ve babalar içerikleri çocuklara uygun parçaları, gerek birlikte söyleyerek, gerek birlikte dinleyerek çocuklarını yönlendirmeleri gerekiyor” diyor.
Çocuklar içerikleri uygun olmayan bu parçalardan uzaklaştırılmalı mı, yoksa dinlemeli mi? Aslında her iki tercihin de doğru ve yanlış yanları var. Günümüzün popüler şarkılarını dinleyen çocukların büyük bir kısmı şarkılardan kötü etkileniyorlar belki de çağın getirilerinden uzak kalmamış oluyorlar. Son söz ne uzmanlara ne de şarkıcılara düşüyor. Son karar ailelerin oluyor.
Hazırlayan: Duygu Söylemez