Savcılara hatırlatma

Ümraniye’de 12 Haziran 2007 tarihinde bir gecekondunun tavanında ele geçirilen 27 bombanın ardından Ergenekon adı verilen bir gizli örgütlenmenin açığa çıktığı operasyonlar zinciri bir anda ülke gündemine oturdu. Sanıklar Veli Küçük, Arif Doğan, Levent Ersöz gibi isimlerin ortak noktaları ise dikkat çekiciydi. ‘90’lı yıllarda Doğu ve Güneydoğu’daki kontrgerilla olaylarının baş aktörü Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele yani JİTEM’in kurucularıydı, ya da eylemlerinde adı geçiyordu.
Ancak Ergenekon iddianamesinde JİTEM’in karıştığı suçlarla ilgili herhangi bir ceza öngörülmüyordu. Gündem 20 Ekim’de İstanbul’da yapılacak ilk duruşmaya kilitlenmişken, JİTEM’in cinayetlerini 2004 yılında yaptığı itiraflarla tek tek ortaya çıkartan eski JİTEM elemanı Abdülkadir Aygan, Ergenekon davasında ifade verebileceğini söyledi.
Öte yandan JİTEM davası da Diyarbakır Ağır Ceza’da görüşülmeye başlandı. 9 yıl Diyarbakır’da görev yapan Abdulkadir Aygan ile Stockholm’de görüştük. Aygan, Ergenekon ve JİTEM davalarına ışık tutacak tanıklıklarını savcılara bir daha EVRENSEL aracılığı ile hatırlattı.

JİTEM ile tanışman nasıl oldu?
1983’de askerliğimi Kıbrıs’ta yaparken firar ettim. Bir süre yurtdışında kaldıktan sonra PKK’dan kaçarak askere teslim oldum. 5 yıl yattıktan sonra pişmanlık yasasından yararlanarak çıktım. Ellerim kelepçeli bir şekilde askerliği tamamlamam için Kars’a yolladılar. 1985’te Siirt’te sorgumu Cem Ersever yapmıştı. O zamanlar yüzbaşıydı. Emirleri doğrudan Ankara’dan aldığını söylüyordu. Tavır ve davranışlarından, hal ve hareketlerinden bir istihbaratçı olduğu ve özel bir görevle gönderildiği belliydi. Kars’ta askerliğimi yaparken Ersever telefon edip kendilerini aramamı istemiş. Aradığımda karşıma Arif Doğan çıktı. İstersem askerliğimi Diyarbakır’da yapmam için bana yardımcı olacaklarını söyledi. Beni önce Silvan’daki eğitim alayına gönderdiler. Normal erler gibi jandarma eğitimine tabi tutuldum. Sonra Diyarbakır Jandarma Asayiş Komutanlığı emrine verdiler. Biz Cem Ersever’in yönetiminde bulunan JİTEM’de çalışacaktık. Tabanca verdiler. Böylelikle JİTEM’e girmiş olduk.

JİTEM’in örgütlenmesi nasıldı?
Bize her devletin kendi sistem ve düzenini korumak amacıyla oluşturduğu örgütlerin olduğu söylendi. Benim tanıdığım ve bildiğim ve uzun yıllar içerisinde çalıştığım örgütlenmenin adı JİTEM’di. JİTEM görünüşte jandarmanın istihbarat toplama birimi. JİTEM, Veli Küçük, Arif Doğan ve Cem Ersever tarafından kuruldu. JİTEM’in ana karargahı Ankara’da. Genelkurmay Başkanlığı İstihbarat Daire Başkanlığına bağlı olarak çalışıyor. Ankara’nın altında grup komutanlıkları ve onların altında da timler var. Mesela Diyarbakır Bölge Komutanlığına bağlı olarak “Batman timi, Silopi timi” gibi timler var. Tıpkı illegal örgütler gibi bir yapılanmaya sahip. Diyelim ki bir eylemi üç kişi yapacak. O eylemi sadece onlar bilir. Diğerlerinin sorma, eylemi yapanların da başkalarına eylemden sözetme hakları yok.

Sizlere hangi görevleri verdiler?
Önce istihbarat toplama görevini verdiler. JİTEM çok kapsamlı istihbarata sahip. Halkın sosyal ve siyasal yapısı, aşiretlerin durumu, PKK mı yoksa devlet yanlısı mı oldukları belirleniyor ve buna göre tüm bölgeyi kapsayan renkli haritalar yapılıyor. Kırmızı renkli bölgeler ve köyler PKK’yı, mavi devleti destekleyenleri sarı ise ortada olanları gösteriyor. JİTEM’in geniş bir muhbir ağı var. Ajan olmadan, yerel işbirlikçiler olmadan istihbarat elde edilemez. İki türlü muhbirler var. Bazıları gönüllü muhbirlik yapıyorlar. Bazıları para almak için muhbirlik yapıyorlar. Bir de santaj ve tehditle muhbirlik yapmaya zorlananlar var. Bazen yetkililer muhbirlerle görüşürken bizleri de yanlarına alıyorlardı. Barzani ve Talabani ile devlet yetkilileri görüşürken tercümanlıklarını bizler yapıyorduk.
JİTEM elemanları, öldürdükleri kişileri ya bir yerlere atıyor ya da gömerek kaybediyorlardı. Bazılarının cesetlerini halkta korku ve panik yaratmak için bir yerlere atıyorlar. Bazılarının cesetlerini de PKK’nın üzerine yıkmak için kaybediyorlardı. Ya gömüyor ya da taş içerisindeki bir torbaya koyarak nehirlere ve göllere atıyorlar. El altından da söz konusu kişinin örgüt tarafından kaçırıldığını, belki de infaz edildiği dedikodusunu yayıyorlar. Ortadan kaybolan kişilerin aileleri, yakınlarının örgüt tarafından kaçırılmış olabileceğini düşünüyor, örgütten de istediği cevabı alamayınca PKK’ya düşman oluyor.

JİTEM kurbanlarına hangi yöntemleri uyguluyor?
Ben 12 Eylül’den önce Antep’te yakalandım ve işkence gördüm. Polisin yaptığı işkencelerin tamamı, elektrik verme, Filistin askısı, falaka ve kaba dayak JİTEM’de de yapılıyor. Ama daha kaba, daha acımasız bir biçimde. Emniyette, polis memurları işkence yapılan kişinin ölümünün başlarına iş açabileceğinden korkabiliyorlardı. JİTEM’cilerde öyle bir korku yok. Zaten öldürmek amacıyla işkence yapıyorlar. JİTEM’e giren canlı çıkamıyor.

Vedat Aydın’ın ölümünde sizin de rolünüz olduğu söyleniyor?
Aydın’ın katledilmesinde PKK’dan ayrılan Selahattin Görgülü önemli bir rol oynadı. Vedat Aydın’la ilişkiye geçip onu bir yerlere getirecekti. Orada da JİTEM tarafından öldürülecekti. Bu plan tutmayınca Görgülü, Vedat Aydın’ın evini gösterdi. Evden kaçırarak infaz ettiler. Evin bulunduğu İstasyon caddesine gittik. Görgülü, Cem Ersever ve Ali Ozansoy’a evi gösterirken ben de Binbaşı Aytekin Özen ile birlikte arabada bekledim. Binaya girip çıktılar. Bundan birkaç gün sonra işe gittiğimde mesai saati olmasına rağmen Ersever ve diğerlerinin uyuduklarını gördüm. Ersever, uyandığında bana “haberin var mı Vedat Aydın’ı vurmuşlar” dedi. Ben durumu anlamak amacıyla “komutanım hani biz beraber keşfe gitmiştik” dedim. “Birşey olmaz, kom-
şuda pişer, bize de düşer” diye cevap verdi. O zaman ben Ersever’in Yeşil’le birlikte bu eylemi gerçekleştirdiklerini anladım. Vedat Aydın’ın eşi Şükran Aydın’ın belirttiği eşgallerden biri Yeşil’e tıpa tıp uyuyor.
Aydın’ı öldürerek halka gözdağı vermek istediler ama bu tersine tepti. Halkın sokaklara dökülerek protesto gösterileri yapmasından ve cenaze törenine katılmasından korkuya kapıldılar. Alay komutanı İsmet Yediyıldız askerlere halkı tarama emrini verdi. 7-8 kişi öldü ve onlarca kişi de yaralandı.

Musa Anter’in öldürülmesi...
Yeşil kod adını kullanan Mahmut Yıldırım’ın kendisi bu işi PKK’nın kafa bir adamı sayesinde gerçekleştirdiğini söyledi. Yeşil’in kullandığını söylediği kişi Hogir kod adlı Cemil Işık’tır. Cemil örgütten ayrılmış Habur sınır kapısının Irak tarafındaki kesiminde bir kulübe içinde eşi ve Şırnak’lı Hamit diye birisi ile beraber kalıyordu. KDP’liler Işık’ın teslim olabileceğini Ersever’e iletmişler. Birkaç kişi Hogir’in evine gittik. Ona bir şey yapılmayacağına dair Cem’in gönderdiği başçavuş sözler verdi. Ersever ile görüştü. Bir gün tim komutanı Savaş Gevrekçi mesai bitiminden sonra beklememizi istedi. Bizleri Yeşil’in emrine verdi. Yeşil, Musa Anter’i bir yere çekebilmek için onu daha önceden tanıyan Hogir’i görevlendirmiş. Hogir’de bir otelde kalan Anter’e Hamit’i göndererek görüşmek istediğini söylemiş. Hogir’e bir kalaşnikof verdiler. Ben, Mustafa Deniz, Hogir ve Yeşil’le birlikte arabaya bindik. Beni ve Hogir’i Silvan çıkışında indirdiler. Yeşil ve Deniz biraz daha tepelere doğru çıktılar. Plana göre Hamit, Ape Musa’yı bize getirecek Hogir da onu öldürecekti. Bunu bana orada beklerken Hogir söyledi. Aradan epey bir süre geçmesine rağmen Hamit ile Musa gelmeyince Yeşil’in yanına gittik. O sırada siren sesleri gelmeye başladı. Yeşil telsizini açarak polisin konuşmalarını dinledi. Herhalde Hamit vurmuş, bir kişi ölmüş diyorlar dedi. JİTEM’e gittik. Orada telsizin başında bulunan Ali Ozansoy, Hamit’in Anter’i vurduğunu söyledi. Aradan çok geçmeden Hamit geldi. Yanlışlıkla Anter’i Ergani yoluna götürdüğünü ve farkedince geri döndüğünü ama Anter’in şüphelendiğini görünce O’nu ve yeğenini araçtan indirerek vurduğunu söyledi. Yeşil Hogir’i Almanya’ya göndereceğini söyledi. Ben böylesi bir olaya bulaştırıldığı için Hogir’in Yeşil tarafından öldürüleceğini anladım. Ama sonradan Hogir’in Almanya’da vurulduğunu duyunca şaşırdım. Yeşil’in Hogir’i Almanya’ya göndereceğini sanmıyordum.

JİTEM’in Hizbullah ve MHP ile ilişkileri var mıydı?
JİTEM’in Hizbullah ile ilişkisine tanık olmadım. Ama devlet görevlilerinin Hizbullah’ı koruduklarına şahit oldum. JİTEM, Hizbullah’ın gücü ve faaliyetlerini belirlemek için bir araştırma yaptı. Grup komutanı bu konuyu araştırmamız için bizi Silvan’a yolladı. Karakollarda görevli sorumlular Hizbullah’ı araştırmamızı istemiyorlardı. Silvan Emniyet Amiri “ben Hizbullah’ın üzerine gidilmesinden yana değilim. Düşmanımın düşmanı benim dostumdur. Onlar PKK ile çatışıyorlar. Onlara karışmamak lazım” dedi.
JİTEM, MHP’nin Diyarbakır’da şube açmasına ve örgütlenmesine yardımcı oldu. Valiliğin karşısındaki binadaki bir dairenin MHP’ye kiralanmasını sağladı. Partinin örgütlenmesi için destek, bina ve parti yöneticilerinin güvenliklerinin sağlanması için silah ve eski itirafçılardan oluşan korumalar verdiler.
Binbaşı Ali Yıldız gibi Özel Kuvvetlerden gelenler, komando kökenli olanların mafyayla ilişkileri vardı. Yıldız’ın Sedat Peker ile ilişkisi vardı. Peker, JİTEM Diyarbakır Grup Komutanlığı’na geldiğinde gidip arabasının kapısını açtı ve ceketinin düğmelerini ilikledi. (Stockholm/EVRENSEL)

---

‘JİTEM, Uğur Mumcu’dan hoşlanmıyordu’
JİTEM tarafından gerçekleştirilen başka cinayetler hakkında bilgin var mı?
Ben Uğur Mumcu’nun Cem Ersever ve ekibi tarafından öldürüldüğünü düşünüyordum. JİTEM yöneticileri Mumcu’dan hoşlanmıyorlardı. Erveser ve yardımcısı Aytekin Özer’in kendi aralarında Mumcu hakkındaki konuşmalarına şahit oldum. “Mumcu’nun çok ileri gittiğini ve haddini bildirmek gerektiği” gibi laflar kullanıyorlardı. Ersever, Ankara’ya giderken C4 patlayıcılarını götürdü. Bir süre sonra Mumcu öldürülünce ben eylemin Ersever tarafından yapıldığını düşündüm. Ben Mumcu’nun Ersever tarafından öldürüldüğüne inanıyorum. JİTEM yöneticileri rahmetli Turgut Özal’dan bile rahatsızlardı. Özal’dan “yuvarlanan fıçı” diye sözediyor, ülkeyi dış güçlere peşkeş çekeceğini söylüyorlardı. Kürt devleti kurduracak diye laflar ediyorlardı. Ama Ben Özal’ın ölümünün Cem Ersever’in boyunu aştığına inanıyorum.

Yeşil , tüm bu olayların arasında önemli bir isim. Nasıl bir kişilikti? Kimlerle ilişkileri vardı?
Yeşil Diyarbakır’ın Ofis semtinde bir ev kiralamıştı. Yanında PKK’dan ayrılmış itirafçılarla birlikte çalışıyordu. Cezaevinde yattıkları halde çıkarılıp göreve götürülen ve daha sonra cezaevine geri gönderilen Adil Timurtaş, Alaattin Kanat, Mesut Mehmetoğlu, Muhsin Gül itirafçıları kullanıyordu. Yeşil’in yukarılarda ise Veli Küçük ve Mehmet Ağar’la ilişkileri vardı. DYP çevresi ile bağlantısı vardı. Ersever’in katili de Yeşil’dir. Ben Ankara’da olayı araştırmaya çalıştım. Ankara Grup Komutanı Ektem Ata’ydı. Bana ‘Ersever bir haindi cezasını buldu’ dedi. Ersever’in öldürülmesinden birkaç gün sonra Yeşil Diyarbakır’a geldi. “Ersever kendi hesabına bankaya bir sürü para yatırmış. O bir haindi. Cezasını verdik” dedi. Yeşil, Diyarbakır’a geldiğinde bazen bizi gazinolara ve içkili yerlere davet ederdi. İçtikten sonra Behçet Cantürk ve Savaş Buldan’ı öldürdüklerini övünerek anlatıyordu.

---

‘Eşref Bitlis’i Ersever öldürdü’
Eşref Bitlis’in ölümü hakkında neler biliyorsun?
Bitlis, Kürt sorununun halka zarar verilmeden çözülmesinden yanaydı. Bitlis ve Ersever başlangıçta baba-oğul gibiydiler. Bitlis’in uçağının düşmesi Cem Ersever Ankara’da görev yaparken oldu. JİTEM’in içinde, bu olayın Ersever tarafından organize edildiği yolunda söylentiler vardı. Nurettin Ata, o zaman Ankara Gruplar Komutanıydı. Ersever’in Bitlis’e sabotaj yapan bir hain olduğunu açıkça söylüyordu.
Ersever’in Dıyarbakır’dan tayin edildikten sonra bir valiz dolusu C4 patlayıcıyı Ankara’ya götürdüğünü kendi gözlerimle gördüm. Söylentilerin çıkmasından sonra ben de Bitlis’in Ersever tarafından öldürüldüğüne kanaat getirdim. Ersever, Ankara’ya gönderilmekle kızağa alındı. Diyarbakır’da iken bölgenin kralıydı. Ersever ile Veli Küçük arasında da çelişkiler vardı. Ersever JİTEM’e çok emek verdiğini söylüyor ve “ben bunu Küçük’e yedirtmem” gibi laflar ediyordu. Veli Küçük de buna karşı yerini sağlamlaştırmak için batıda daha sıkı bir örgütlenme yarattı. Ersever’in tasfiye edilmesinde Veli Küçük’ün parmağı var.

Yarın:

Ergenekon -Jitem ilişkişi nedir?

Okkan cinayetinde Ergenekon izi mi var?

Kimler yargılanmalı?
Murat Kuseyri