17 Eylül 2008 00:00
Oyuncaklı tedavi
Özellikle yaşlıların baş belası olan alzheimer hastalığının tedavisinde önemli bir gelişme yaşandı
Zihinsel yetilerde ilerleyici kötülemeye, gündelik etkinlikleri ve davranışları yerine getirme yetisinde değişikliklere neden olan alzheimerın tedavisinde oyuncakların etkili olduğu açıklandı.
Genellikle 60 yaşından sonra ortaya çıkan depresyon, endişe, huzursuzluk, halüsinasyon (sanrı) ve uyku bozukluğu gibi belirtiler gösteren hastalığın ikincil belirtilerini hafifletmek için tedavi seçenekleri bulunuyor. İngilteredeki Newcastle General Hastanesinden bir grup araştırmacının yaptığı çalışmada alzheimer hastalarının iletişim ve etkileşim alanında yaşadığı problemlerin azaltılmasında, oyuncak bebek ve ayılarla yapılan tedavinin etkili olduğu bildirildi. 12 hafta boyunca 14 alzheimer hastasının oyuncak ayı ve bebeklerle oynaması sağlandı. Sonuçta oyuncaklarla oynayanların doktor ve diğer hastalarla çok daha iyi iletişim kurduğu ortaya çıktı.
Hastalık üç evreye ayrılıyor
Yapılan bilimsel araştırmalar, alzheimer hastalığının beyindeki özgül bazı sinir hücrelerinin dejenere olduğunu ve beynin sözcük anlamında büzüştüğünü gösteriyor. Araştırmalara göre alzheimer hastalığında en sık görülen sanrılar kötülük görme tipinde görülen beş tipik sanrı: İnsanların bir şeyler çaldıkları, o evin kendi evi olmadığı, eşinin (veya bakım yapan diğer bir kişinin) yerine başkasının geçmiş olduğu, terk edilme, sadakatsizlik.
Hastalık genel olarak 3 evreye ayrılıyor. Birinci evrede; isimleri, olayları, tarihleri, eşyaların yerini unutma, kelimeleri bulamama ve yanlış kullanma, ilgi yitirme gibi belirtiler görülüyor. İkinci evrede ise bellek kaybı belirginleşiyor. Yeni hiçbir şey öğrenememe, yakınlarının isimlerini unutma, yolunu kaybetme; yıkanma, giyinme gibi günlük işlerde yardıma İhtiyaç duyma gibi ruhsal ve davranışsal değişiklikler gözlemleniyor. Üçüncü evredeyse hasta, ailesini bile tanıyamazken yatağa bağlı ve tamamen bakıma muhtaç duruma geliyor.
Yaş önemli faktör
Alzheimer hastalığıyla ilgili en net bilgi, yaşın çok önemli risk faktörü olduğu. Sayıları görece az olan olgularda, kalıtımın da rol oynadığı görülüyor. Yani alzheimer mutasyonlarını taşıyan genlerden biri aileden miras alındıysa, hastalık er geç kişiyi yakalıyor. Kalıtsal olgular, diğerlerine oranla oldukça erken yaşta beliriyor. Ancak olguların büyük çoğunluğunda, bu türden net bir genetik miras gözükmediği gibi genelde yaş dışında bilinen bir risk faktörü de bulunmuyor. (İstanbul/EVRENSEL)
Dikkat edilmesi gereken 10 belirti
* Kişilik değişiklikleri
* Bellek kaybı
* Sorumluluktan kaçınma
* Günlük yaşam işlevlerini yerine getirmekte güçlük çekme
* Zamanı ve mekanı karıştırma
* Konuşma güçlükleri
* Değerlendirme ve karar vermede güçlük çekme
* Ruh hali ve davranış değişiklikleri
* Soyut düşünme becerisinde güçlük çekme
* Eşyaları yanlış yerlere koyma
Yeşim Özdemir