‘cebellezü şaban’ ve diğerlerü

Ocaklada çaluşukan her bi argadaşuy gendine has bi lakabı vağdu. Meselasundan, lağumda usdaluk yapan bi argadaşuy adı “Şaban”du emme, ona yalunuz “Şaban” dendimiydi kimse bilmezdü. İllakine lakabunu da gullanarak adınu zikretmen gereküdü. Şöyle ki “Perno Şaban” diye, meselasundan. Çünkülüm, o argadaş namınu öğle almuşdu da ondan. Şaban, lağumcuydu ya; bağ demürlerünü uc uca denk getürüp de garşuluklu babuçlaruy delükleründen pernolaru öğle bi sokuşdurudukin, usdalukda vesselam namı “Perno Şaban” olarak yürür, herkeş de onu bu lakabıynan tanurdu.
Dereköseleden Hayreddün varudu mesela. Ocaklada, koyünden bi Hayreddün idü emme, gene bi lakabı vağdu. Başga başga koyleden Hayreddünlenen “Sivriç Hayreddün, Furtuna Hayreddün” gibilenen garuşdumamak içün, gendü nam salduvu lakabuynan zikredülüdü. “Bombok Hayreddün” denüldümü, galubuynan birlik yüzünüy şeylü şemalü herkeşüy gözünüy önüne gelüverüdü. Lakabı “Bombok”du emme, işiniy ehli bayağ da eyi bi sökümcü usdasuydu Bombok Hayreddün. Lakabundan gocunmazdu bilem. Amürlerüy gendüsünden “Afferün Bombok, vardiyede demürlerü gene artu yapmuşsuy” demelerü üsdüne, goltuklaru gabararakdan “Sağ ol bey” deyne, cevap verüdü.
Kazmacu olarakdan bi Musdafa varudu. Komürü gazar gazar, takati hiç tükenmez; direk çeker, domuzdamu isdif eder, ta olmadu ayak dibinde araba iteğdü. Elbirlükde birebürdü, iyilükde üsdüne yokdu. Musdafa’nuy lakabı da “Ayı Musdafa’ydu. Ocaklada epeyce Musdafa olduvundan, gendüsünden bahsedülen bi mevzu vağsa, muhakgak ki adınuy “Ayı Musdafa” olarak zikredülmesünü isdedü. Bi keresünse bacaavuzunda tertüp esnasunda argadaşlarunan “Musdafa aşağa, Musdafa yukaru” bi meseleyü gonuşuken, yan tarafdan doğru depemüze dikülüp “Hangü Musdafa’dan bahis ediyosuyuz la?” deyne, alengirlü alengirlü sorduydu da, biz de “Senden bahis ediyoz” dedüydük de, nasul bozum olup “La oğlum, ‘Ayı Musdafa’ deseyize o vaküt” deyüp, bi güzel çıkışmuşudu.
Misallerüynen ağnatduvum gibin; ocaklada herkeş galubu ve de meziyetüynen gazanduvu lakabıynan zikredülüdü. Ocaklada hal ve vaziyet böğleyken, lakapla da buna mukabil böğle oluyodu. Ölümlü dünya, yeriy altı da bir üsdü de! Yeriy üsdünde de galubuna ve de meziyetüne göre işle yapanla va. Meselasundan Akepeden başbagan yardumculuvuna gadar altına goltuk sürülen rüşvet yemüş bi vekil olan Şaban’a “Cebellezü Şaban” denülebülü. Çünkülüm onuy meziyetü o, yani büyük bi usdaluknan paralaru cebe indürüp, en yüksek makamla tarafundan da takdir edülen bi kişi olmuş o Şaban.
Bu lakap meselesünde, elde madencü fenerüynen haturladuvum ve de yakuşduduvum bundan ibaret değül elbeddekü! Şu “Denüz Fenerü” ilen birlük bi sürü adama ne lakapla takulu; bi gozüyüzüy önüne gotürüp, yakuşduruy!
Fahri Bozbaş