Filistin’in büyük şairine veda

Filistin’in yetiştirdiği dünyaca ünlü şairlerden Mahmud Derviş, Amerika’da geçirdiği açık kalp ameliyatından 3 gün sonra, önceki gece hayatını kaybetti. İşgal altındaki Filistin’in direnişini dizelerine taşıyan “Kolla kendini kork benim açlığımdan / Kork benim öfkemden” diyen Derviş’in naaşı, Ürdün üzerinden ülkesine getirilecek.
Filistin haber ajansları ve Arap televizyonları, 67 yaşındaki Derviş’in önceki gün akşam saatlerinde ameliyat sonrası komplikasyonları nedeniyle öldüğünü duyurdu. Derviş, geçen çarşamba günü, Texas’taki Houston Memorial Hermann hastanesinde başarılı olduğu belirtilen bir açık kalp ameliyatı geçirmişti. Şairin cenazesinin daha çocuk yaşta koparıldığı ülkesinde defnedileceği bildirildi.
Mahmud Derviş, 1941 yılında, Filistin’de El Berva köyünde doğdu. 1948 yılında İsrail’in kurulmasıyla birlikte Filistin toprakları işgale uğrayınca, Derviş’in köyü de birçokları gibi yakılıp yıkıldı. Çocuk yaştayken ülkesini terk etmek zorunda kalan Derviş, ailesiyle birlikte Lübnan’da bir mülteci kampına yerleştirildi. Çocukluğundan başlamak üzere, sürülmüş olmanın acısını anlattığı şiirler yazdı. Köyü, bugün hâlâ İsrail toprakları içinde.
Mahmud Derviş’in şiirlerinde sosyalistliğin ve Filistin davasının izleri görülür. Çocuk yaşta şiir yazmaya başlayan Mahmud Derviş, ilk şiirlerini yayımladığı dönemde, El-Ard (Toprak) hareketinde de çalışmaya başladı. Çağdaş Filistin şiirinin önde gelen temsilcisi, El İttihad gazetesi ile El Cedid dergisinin yazı işleri müdürlüklerini yapmış, şiirleri ve yazıları nedeniyle bir kez İsrail ordusu tarafından tutuklanmış, 1970 yılında İsrail’den sürgün edilmiş, 2 yıl birçok Arap ülkesinde dolaşmıştı. Filistin Kurtuluş Örgütü’nde aktif olarak çalışan Derviş, şairliğinin yanı sıra mücadeleci kimliğini de hayatı boyunca bırakmadı.
Şiirleri 20’den fazla dile çevrilen Filistinli şair, 2003 yılında uluslararası Nâzım Hikmet şiir ödülüne de layık görülmüştü. Birçok şiiri Arap besteciler tarafından bestelenen Mahmud Derviş’in adı, Nobel Edebiyat Ödülü adayları arasında yer almıştı. Mahmud Derviş’in Türkiye’de basılan şiir kitapları arasında Zeytin Yaprakları (1964), Filistinli Sevgili (1971), Gecenin Sonu, Uzak Bir Sonbahar’ın Hafif Yağmuru, Celile’de Kuşlar Ölür, Düğünler, Uykudan Uyanıyor Sevgilim, Yedinci Deneme bulunuyor.
Derviş, 1982 Eylül’ünde Sabra-Şatilla’da yaşananların ardından Beyrut Kasidesi’ni yazmış ve bu kaside ile 1984’te de dönemin Sovyetler Birliği’nde Lenin ödülünü almıştı. Geçen yıl Uluslararası İstanbul Şiir Festivali’nin onur konuğu olmayı kabul eden usta şair, geçirdiği rahatsızlık nedeniyle İstanbul’a gelememişti. (KÜLTÜR SERVİSİ)

---

‘Kızıyor musun?’

Mahmud Derviş, Filistinli Arapların İsrail işgaline yönelik öfkesini Kimlik Kartı şiirinde şu dizelerle anlatmıştı:
“Kaydet arabım kartımın numarası belli değil
Çocuklarımın sayısı sekiz
Dokuzuncusu da yolda
Yaz sonunda burda
Kızıyor musun
Kaydet arabım taş ocağında çalışıyorum
Emekçi yoldaşlarında
Çocuklarımın sayısı sekiz
Giysilerini defterlerini
Taş taş çıkarıyorum ekmeklerini
Sadaka bekleyecek değilim kapında
Konağının önünde küçülecek değilim
Kızıyor musun
(...)
Kaydet arabım sen yağmaladın bağlarını atalarımın
Sürdüğüm çocuklarımla sürdüğü toprağı
Sen yağmaladın
Bana ve torunlarıma hiçbir şey bırakmadın
Şu kayalıklardan başka
Ve diyorlar ki hükümetiniz bunları da alacakmış
Öyle mi
Öyleyse kaydet
Kaydet birinci sayfanın en başına
Nefret etmem insanlardan hiç kimseye saldırmam
Ama aç kalınca yerim etini toprağımı gasp edenin
Kolla kendini kork benim açlığımdan
Kork benim öfkemden kolla kendini.”