KENTTEN GELEN

15–16 Haziran 1970 Türkiye işçi sınıfı tarihinin en önemli kilometre taşlarından biridir…
O dönemde bu, işçiler tarafından yapılan en yüksek katılımlı iş bırakma eylemidir.
1967 yılında kurulan DİSK’in siyasal iktidardan, devletten ve işverenlerden bağımsız sendikacılık anlayışı, üye kitlesinden destek bulmuş ve DİSK hızla büyümeye başlamıştı.
Bu, sendikacılık hareketinin sermayenin kontrolünden çıkmaya başlaması demekti. Buna derhal önlem alınması gerekiyordu.
Dönemin hükümeti 15–16 Haziran direnişinden bir süre önce “Çok yakında DİSK’in canına ot tıkayacağız” demişti. Bu sözün ne anlama geldiği, 1970 yılının Haziran başlarında sendikalara yüzde 33 işkolu barajı getiren bir yasa teklifinin Meclis’e getirilmesi ile anlaşıldı. Yasanın sadece 3 saat görüşülerek kabul edilmesi, Meclis’in işçi ve sendikalara bakış açısını gösteriyordu. Buna karşın işçiler, “Anayasa’ya aykırı” bu yasaya karşı Anayasa’dan kaynaklanan “direnme” haklarını kullanacaklarını işyerlerinde açıklamaya başladılar. Yasanın çıkmasında inat eden hükümete karşı, 15-16 Haziran 1970 tarihinde Kocaeli’nden İstanbul’a, Bakırköy’den Topkapı’ya, Levent’ten Taksim’e, Beykoz’dan Kadıköy’e on binlerce işçi iş bırakarak yürüyüşe geçti. 150 binden fazla işçinin katıldığı direnişe DİSK’li, Türk-İş’li ve bağımsız sendikalardan işçiler de katıldılar.
Antidemokratik bir siyasi girişime ayrımsız bütün işçiler karşı çıkıyordu. İşçiler sınıfsal çıkarlarını başa alarak, sınıfsal tepkilerini ortaya koyuyorlardı. İşçiler doğrudan ekonomik olmayan bir saldırıya karşı tepki göstererek siyasi bir mücadelenin örneğini gösteriyorlardı.15–16 Haziran direnişinde 3 işçi arkadaşımızı şehit verdik. 15–16 Haziran direnişine katılan işçiler, bu kararlı direnişleri ile sözü edilen yasanın Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesini sağladılar.
Aradan 38 yıl geçti.
Bugün de iktidar sahipleri, işçi sınıfının kazanılmış haklarına saldırılarından vazgeçmediler.
Sosyal güvenlik hakkımıza, kıdem tazminatlarımıza, ücretlerimize el uzatmaya devam ediyorlar. AKP Hükümeti, 1970 yılındaki sermaye yanlısı hükümetleri bizlere neredeyse mumla aratmaktadır. Haklarımıza el uzatan iktidara buradan bir kez daha sesleniyoruz. 15–16 Haziran direnişinin yaratıcısı bu işçi sınıfıdır. Tarihten ders almayanlar, 38’inci yıl dönümünde bir kez daha Türkiye işçi sınıfı tarihinin sayfalarına bakmalıdır.
*Birleşik Metal-İş Bursa Şube Başkanı
Ayhan Ekinci*