asya pasifik'te bu hafta

Tamil Kaplanları, çoğunluğu Tamil değil Sinhal olan toplam 20 milyon nüfuslu Sri Lanka ada devletinin kuzeyinde ve doğusunda bağımsız devlet kurmak amacıyla 1975’te Velupillai Prabhakaran (1954-... ) tarafından kurulmuş silahlı bir örgüt. Örgüt, önce bağımsızlık yanlısı diğer Tamil örgütlerinin binlerce üyesini toplukıyıma uğratmasıyla tanındı; sonrasında ise sivillere yönelik vahşi saldırılarıyla... Ama örgüt, ‘ün’ünün doruğuna, Hindistan Başbakanı Rajiv Gandhi’yi (1944-1991) ve Sri Lanka Devlet Başkanı Ranasinghe Premadasa’yı (1924-1993) intihar bombacıları yollayarak öldürtmesiyle ulaştı. Örgüt, İslamcı hareketlerden çok önce, güncel anlamda intihar bombacılığını bir yöntem olarak ilk öne süren örgüt olarak tanınıyor. Örgüt ayrıca, 2007’de bir hava saldırısı düzenleyerek bir ilke daha imza attı. Yine 2007’de, örgütün, tsunami mağdurları için para toplayıp parayı kendi hesabına aktardığı ortaya çıktı.
Örgütün 33 yıldır önderliğini yapan Velupillai Prabhakaran, kendini ‘sosyalist devrimci’ olarak adlandırıyor, oysa basbayağı milliyetçi. Sri Lanka’nın tam adı ise ‘Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti’; ama Tamil Kaplanları’nın çıkışına neden olan temel olay, sosyalizmle birlikte Tamiller’i damıtmak adına Sinhalce’nin Sri Lanka’nın resmi dili olarak ilan edilmesiydi. Yani herkesin “sosyalistim” dediği, kimsenin ‘sosyalist’ olarak yaşamadığı bir tablo var ortada.
Sri Lanka, Hindistan’la yaklaşık olarak aynı tarihte, 1948’de, İngiltere’yle yasal bağlarını az da olsa korur bir biçimde bağımsız olmuştu. Ülkenin ilk başbakanlarından Solomon Bandaranaike (1899-1959), sosyalistliği ve Sinhal milliyetçiliğini aynı bünyede barındırmıştı ve milliyetçiliği, 1959’da bir Tamil eliyle suikasta kurban gitmesine yol açacaktı. Ülke, 1970’de, İngiltere’den yasal olarak tümüyle bağımsız olacaktı. 1978’de ise ‘Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti’ ilan edilecekti. Bugün ülkenin resmi adı hâlâ bu biçimdedir.
‘80’li yıllarda Tamil-Sinhal çatışması şiddetlenecek ve iç savaşa dönüşecekti. 1983’te, Tamil Kaplanları’nın Sri Lanka askerlerini öldürmesi üzerine Sinhaller, Tamiller’in evlerini ve işyerlerini yakıp yıkacak ve rastladıkları Tamiller’i linç edeceklerdi. Olaylar sonunda 400 kişi öldü. ‘60’lardan beri Sri Lanka ve Hindistan devletlerince özendirilen Tamiller’in Hindistan’a göçmesi olgusu, olaylardan sonra hız kazanacaktı. Tamiller’in büyük çoğunluğu Hindistan’da yaşadığı için Hindistan, kendini taraf olarak görüyordu.
Hindistan’da yaşayan Tamiller, Sri Lanka’daki ‘soydaş’larına yardım etmek için girişimlerde bulunacaktı. Böylece 1987’de Hindistan, Sri Lanka’daki Tamiller’e uçakla gıda yardımı yapacak ve gelişen süreçte, bölgede, Hindistan ordusundan oluşan Hindistan Barış Gücü konuşlanacaktı. Ancak Tamil Kaplanları, Hindistan ordusunu da bölgede istemiyordu; çünkü Hindistan, güneyiyle Sri Lanka’nın kuzeyinin bağımsız bir Tamil ülkesi olmasını, ülke çıkarları açısından kabul etmiyordu. Öte yandan Hindistan, Sri Lanka ile federal bir Tamil ülkesi kurulması için anlaşma yapmaya hazırdı. Tamil Kaplanları, bağımsız devlet istemiyle federasyon anlaşmasını da reddettiler. İşte bu nedenle Tamil Kaplanları, Hindistan ordusuna yönelik büyük saldırılar düzenledi ve bunun üzerine Hindistan Barış Gücü, 1990’da bölgeden çekilmek zorunda kaldı. 2001’de örgüt, bağımsız devlet istemini bırakıp özerklik istemeye başladı, ancak 1987-1990 arasındaki elverişli dönem çoktan geçip gitmişti. Tamil Kaplanları, Rajiv Gandhi suikastından sonra, daha önce en büyük desteğe sahip olduğu Hindistan’da ‘terör örgütü’ ilan edildi.
Çoğunluğu Budacı olan Sinhaller’in toplam nüfusu 15 milyon ve bu 15 milyonun 14 milyonu Sri Lanka’da yaşıyor. Çoğunluğu Hindu olan Tamiller’in toplam nüfusu 77 milyon ama yalnızca 3 milyonu Sri Lanka’da yaşıyor. Tamiller’in ezici çoğunluğu (61 milyon), Hindistan’ın güneyinde yaşıyor. Dolayısıyla Sinhaller, Sri Lanka’da çoğunluk ama Tamiller’in genel nüfusu, Sinhaller’in 5 katına ulaşıyor.
“Sri Lanka kimin ülkesi” sorusuna, “Sri Lanka’da ilk önce kim yaşıyordu?” düşüncesiyle yanıt vereceksek, ki aslında bu düşüncenin çeşitli nedenlerle iler tutar yanı bulunmamaktadır, o zaman “Sri Lanka, Sinhaller’indir” demek gerekecek. Çünkü Sinhaller, adadaki tarih sahnesine Tamiller’den önce çıktılar. Aynı soruya “Kim çoğunluk?” düşüncesiyle yanıt vereceksek, yine “Sri Lanka, Sinhaller’indir” dememiz gerekecek. Çünkü Sri Lanka’nın yüzde 70’i Sinhal. Bu yönüyle aslında Tamil Kaplanları, özgürlük savaşçısı değil eski yayılmacı olarak ortaya çıkıyorlar. Hindistan’dan gelip Sinhal ülkesi Sri Lanka’yı ele geçirmeye çalışan Tamiller...
Tamil-Sinhal çatışmasından çıkarılacak dersler var... O dersleri de okurlara bırakalım...
Dr. Ulaş Başar Gezgin