Gümüş telin dili çözülüyor

Milatın 3 bin yıl öncesinden beri tel tel gümüşün incecik işlenmesiyle; telkari ile dile geliyor Mezopo-tamya.
Ancak Mardin'in Midyat ilçesinde bir Süryani geleneği olarak gümüşü eritip hayal işleyen usta ellerin sayısı giderek azalıyor. Bir buçuk yıldır sanatın ölmesini engellemek için genç Midyatlılara telkari öğreten Midyat Süryani Kültür Derneği atölyesinde ise hummalı bir çalışma var.
Eğitmen Sami Akyol'un da aile mesleği telkari. Bir eliyle elindeki gümüş isimliği işlerken amaçlarının "gelir düzeyi düşük olanlara, işsiz Midyatlı gençlere meslek olanağı, kendi ayakları üzerinde durabilme şansı yaratmak" olduğunu anlatıyor. Süryani Derneği, GAP, Avrupa Birliği ve Ulaşılabilir Yaşam Derneği'nin ortak projeleri Telkari Atölyesi.
Toplam 6 dönem 12 aylık eğitim programını kapsıyor. Akyol, “Üç ay sonunda devam edebilecek yeteneği gösteren öğrenciler kalıyor, diğerleri eleniyor ve yeni öğrenciler alınıyor. Her dönemde 8 ile 10 arasında öğrenci geliyor. Bugüne kadar 60'a yakın öğrencimiz oldu. Midyat'ta 50-60 mağaza, biraz daha az da atölye var. El sanatları geriledi bu yörede. Bu yüzden bütün öğrencilerimiz iş bulabiliyor, çünkü ölmeye yüz tutmuş. Projemizin amaçlarından biri de budur yani bu gümüş işini, telkari’yi canlandırmak".
Süryani mesleği olsa da atölyede sadece iki öğrenci Süryani, Akyol, "Türk, Kürt, Arap fark etmiyor. Adımız Midyat Süryani Kültür Derneği’dir ama kapımız herkese açıktır" diye özetliyor bu durumu.
Kadınlar için ilk
Gümüş büyük özen ve emek istiyor tel tel çiçek açabilmek için. İnce tellerin birlikte örülmesinden değişik motiflerin yapılması olan telkari sanatında, dolgusu yapılan motifler de toz kaynakla birbirine yapıştırılıyor. Bir telkari ustası bir isimliği yapmak için üç gün uğraşırken, bir yüzük için de yarım gün emek harcanması gerekiyor.
15 yaşındaki Sait Acar üç aylık telkari öğrencisi. Dersler kötü olduğu için okulu bıraktığını söylüyor Sait. Yedi aydır atölyeye gelen Helin Gürses, Sivas Üniversitesi'ndeki muhasebe eğitimini sevmediği için bıraktığını ve çok sevdiği gümüşü işlemekten büyük mutluluk duyduğunu söylüyor; "Ben ilk değilim ama ilk defa bayanlar telkari yapıyor. Gümüşü çok seviyorum. Hedefim arkadaşlarla gümüş mağazası açmak" Helin'in favori motifi ise çiçekler.
Lise mezunu Fatma Akpınar telkari atölyesinden önce çalışmıyordu. Yeni başlamasına rağmen, "Bırakmayı hiç düşünmüyorum öğrenmek için elimden geleni yapıyorum" diyor. Hem gümüşü sevdiği hem de kadınların Midyat'ta çalışma olanakları çok kısıtlı olduğu için… (Midyat/EVRENSEL)
Elif Görgü