07 Mart 2007 00:00
kış hastalıkları
Orhan Veli, Beni bu güzel havalar mahvetti der. Özellikle mevsim geçişlerinin ruh halimiz üzerinde etkili olduğu bilinir.
Orhan Veli, Beni bu güzel havalar mahvetti der. Özellikle mevsim geçişlerinin ruh halimiz üzerinde etkili olduğu bilinir.
Mevsimsel depresyonla ilgili İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Klinik Psikoterapi Birimi ve Dissosiyatif Bozukluklar Programı Başkanı Vedat Şar, sorularımızı yanıtladı.
Mevsimsel depresyon en çok hangi aylarda ve ne şekilde ortaya çıkar? Belirtileri nelerdir?
Her mevsimde mevsimsel depresyon yaşanabilir. Mevsimsel denilmesinin nedeni, aynı kişide hemen hemen her yıl aynı mevsimde ortaya çıkıyor olmasıdır. Genellikle sonbahar ya da ilkbahar ayları ya da mevsim dönümlerinde, uyku bozukluğu ve iştahsızlık ile başlar. Nadiren bazı kişilerde bu durum tam tersi olabilir, yani çok uyuma ve iştah artışı biçiminde de ortaya çıkabilir. Sonraki günlerdeki durum ise sabahları keyifsiz uyanma, güne başlamada ve işe gitmede isteksizlik, halsizlik, enerji eksikliği ortaya çıkabilir. Giderek iç sıkıntısı, kalp çarpıntısı tabloya eklenir. Hayattan zevk almama, ağlama isteği, yaşamaya karşı isteksizlik gibi duygular da ortaya çıkabilir. Bazen stres verici bir olay da böyle bir depresyonu başlatabilir.
Mevsimsel depresyon herkeste görülür mü?
Mevsimsel depresyon ancak yatkınlığı olanlarda ortaya çıkar. Ancak kimin yatkınlığı olduğunu bildiren bir test yoktur. O zamana kadar depresyon geçirmeyen bir kişide de belirli bir yaşta başlayabilir ve sonra tekrarlayarak devam edebilir.
Peki bütün bu değişimlerin sebebi nedir?
Mevsimsel depresyonun nedenleri arasında genetik özellikler yer tutar. Bazen aynı ailede değişik kişilerde de karşılaşılabilir. Depresyon psikobiyolojik bir olaydır. Yani nedenler kimi zaman stresle ilişkili olsa da daima vücut, hormonlar ve merkez sinir sistemi hastalığın oluşumuna katılır.
Depresyon tedavisi ve korunma yolları nelerdir?
Depresyon tedavisinde ilaç ve psikoterapi önemli yer tutar. Sadece ilaç tedavisi uygulanması, kimi zaman ilaç tedavisi sonrasında depresyonun yinelemesine neden olabilir. İyi bir ilaç tedavisi en geç bir ay içinde sonuç vermelidir. Vermiyorsa tedavide değişikliğe gidilmelidir.
Küresel ısınmanın mevsimsel depresyona etkisi var mı?
İklim değişikliklerinin mevsimsel depresyon sıklığını değiştirmesi mümkündür. Özellikle bulutlu havası ile bilinen Kuzey Yarım Küre ülkelerinde olumlu bir etkilenme beklenebilir. Ancak ülkemizde zaten yeterince güneşli sayılabilecek bir iklim vardır. Böyle bir değişikliğin ülkemizde depresyon sıklığını değiştirmesi beklenmemektedir. (İstanbul/EVRENSEL)
Hazırlayan: Sevim Kahraman