kış hastalıkları

Dr. Selçuk Yılmaz, kış hastalıklarında üst solunum yolu enfeksiyonlarından larenjit, farenjit ve tonsillit gibi rahatsızlıkların nedenleri, tedavisi ve korunma yolları ile ilgili bilgi verdi.
Yutak iltihabı farenjit, gırtlağın ve ses tellerinin iltihabı larenjit, bademciklerin iltihabı tonsillit gibi hastalıklar nasıl oluşur?
Üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE) olarak adlandırılan hastalıkların başında tonsillit, farenjit ve larenjit gelir. Soğuk algınlığı, aşırı yorgunluk, düzensiz ve vitaminden (C vitamini) fakir beslenme gibi çeşitli sebeplerden dolayı direncimizin zayıflamasından sonra ortaya çıkan bu hastalıklardan, çoğunlukla virüsler ve daha ender olarak bakteriler sorumludur. Genellikle bu etkenleri taşıyan başka bir kişinin öksürmesi, hapşırması vs. sonrası ortama yayılan mikroplar, damlacık yolu ile üst solunum yollarımıza yerleşir ve zayıf direncimizi fırsat bilerek hastalık oluştururlar.

En çok kimler etkilenir? Tedavisi nasıl olur?
Bu hastalıklardan özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişiler, yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve bağışıklık sistemi tam olgunlaşmamış olan çocuklar etkilenir. Vücudumuza giren mikropları, kanımızdaki bazı hücreler tanır ve hafızasına yerleştirirler. Bu mikroplar tekrar vücudumuza girdiğinde, bu koruyucu hücrelerin salgıladıkları antikor denilen maddeler tarafından etkisiz hale getirilirler.
Tedavide öncelikle doğru teşhis ve mümkünse etkenin tayin edilmesi esastır. Başta da belirttiğimiz gibi ÜSYE'de etkenler, çoğunlukla virüslerdir ve virüslere karşı henüz tam etkili bir ilaç geliştirilememiştir. Varsa, ateşimizi düşürmeye yardımcı olacak ilaçlar, öksürük, burun akıntısı ve hapşırma gibi semptomları gidermeye yönelik semptomatik tedavi sağlayan antigripal ilaçlar alınabilir. Etken olarak bakteriyel enfeksiyon düşünülüyorsa, tedaviye antibiyotikler de eklenebilir.

Bu tür hastalıklara yakalanmamak için nelere dikkat etmek gerekir?
ÜSYE hemen herkesin sıklıkla yakalanabileceği bir hastalıktır. Korunmak için bazı uygulamalar yapılsa da tamamen engellenemez. Hastanın dikkat edebileceği en önemli şeyler soğuktan korunma ve ÜSYE olan başka hastalarla yakın temasta olmamaktır. Risk grubu olarak kabul edilen çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalara grip aşısı uygulanabilir ve her yıl tekrarlanmalıdır.

Tedavide nelere dikkat etmek gerekir?
ÜSYE, genelde kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Ancak hastaların çoğunda, bakteriler de iltihabın içinde olduğundan antibiyotik verilmesi gerekir. Bunun dışında hastanın şikayetlerini azaltmak amacıyla ağrı kesici, antihistaminik ve burun açıcı (dekonjestan) ilaçlar verilir. Bu ilaçların hepsini içeren, tek ilaç şeklinde hazırlanan ilaçlar vardır. Virüslerin neden olduğu ÜSYE’lerde, sigara dumansız temiz bir ortamda istirahat, dengeli ve bol sıvılı (ıhlamur, bitkisel çaylar, meyve suyu, hoşaf, komposto vb) diyet ve su buharlı ortam, burun temizliği ve buruna serum fizyoljik damlatılması önerilir. En iyi balgam-salgı yumuşatan doğal madde sudur. Antibiyotikler, hastalığın süresini kısaltmaz, oluşabilecek daha karmaşık hastalıkların (orta kulak iltihabı, zatürree, bronşiyolit) oluşmasını engeller. (İstanbul/EVRENSEL)
Hazırlayan: Sevim Kahraman