UZUN MESAFE

Bundan d?rt y?l ?nce d?nemin ?al??ma ve Sosyal G?venlik Bakan? Ya?ar Okuyan, kalp hastal?klar?n?n tedavisinde kullan?lan stent al?mlar?nda SSK ve Ba?-Kur'un trilyonlarca lira zarara u?rat?ld???n? s?yledi?inde ki?isel sa?l?k ?yk?s?n?n Kadir ?nan?r, eski ???i Emeklileri Derne?i Ba?kan? ve Dan??tay'dan dava kazanan bir memur ile bulu?aca??n? elbette tahmin edemezdik. ?imdi hepsi koroner stentle ya??yorlar ve kan?mca hepsinin hasta haklar? derneklerine ve derneklerin de onlara gereksinimi var.
Stentin ?yk?s?nden kamuoyu ilkin 2002 y?l?nda bizzat Bakan Ya?ar Okuyan "SSK'n?n 2 bin 500 dolara ald??? stentlerin ger?ek fiyat? 172 dolar ve bunu bakanl???m?n 32. ay?nda tesad?fen ??rendim" deyince haberdar oldu. Biz ise onun kalp hastas? oldu?unu sonras?nda a??lan ve halen devam eden dava s?recinde yarg?lanan bir i?adam?n?n bas?na yans?yan ?u c?mlelerinden ??rendik: "Herkese 200 dolarl?k stent reva g?r?rken kendisine 2005 y?l?nda 3 bin 500 dolarl?k stent takt?rd?." Yani skandal? ?? y?l sonra fark eden Bakan, az daha beklese hasta olarak ??renmi? olacakt?.
Ba?lang??ta al?m sat?m yolsuzlu?u olarak alg?lanmakla birlikte yak?nlar?m?z, tan?d?k bir sima ya da ?rne?imizdeki gibi d?nemin bakan? hastaland???nda, zamanla sa?l???n ticaretini stentin ?yk?s?yle y?re?imizde hissettik. SSK o tarihten sonra sadece 200 dolarl?k stentlerin paras?n? ?demeye ba?lay?nca bir anda ila?l?-ila?s?z stent terminolojisi ile tan??t?k ve ?o?unlu?u ?zel hastanelerde bulunan ve kamu hastanelerinde kurulmas? engellenmi? koroner anjiografi laboratuvarlar?n?n refakat?? salonlar? ya da bizzat sedyede hasta olarak sa?l?k??lardan ?u c?mleleri duyar olduk:
- Yap?lan Anjiyo sonras? kalbe giden damarlarda darl?k saptad?k. Derhal darl?k alan?na stent uygulamak gerekiyor.
- Hekim sizsiniz, ne gerekiyorsa yapaca??n?zdan eminiz.
-Yaln?z ufak bir sorun var!
-Nedir?
- SSK, Ba?-kur ve Emekli Sand??? ila?l? stenti kar??lam?yor. Kurumunuzun ?dedi?i ila?s?z stentin ise t?kanma olas?l??? y?ksek.
-Biz kar??lasak ?ok tutar m??
-Yakla??k 3 bin dolar.
- Yani d?rt bu?uk milyar lira, yeni hesap 4 bin 500 YTL. Kredi kart? ge?erlidir umar?m?
- Evet ama iki stent tak?lmas? gerekiyor ve ederi yakla??k 9 bin YTL.
E?itsizlikler her alanda kar??m?za ??kabiliyor. Ama sa?l?kta e?itsizlikler insan?n y?re?ini daha bir ac?t?yor. Hele e?itsizli?i kalbinizde test ediyorsan?z, kardiyologlar?n deyimiyle kalp i?in temel risk fakt?rlerinden stres katsay?s?n?n artmamas? m?mk?n de?il. ?imdi h?k?metin "hayat?n ucuz oldu?u b?lge" olarak tan?mlayarak asgari ?creti yakla??k 250 YTL?ye d???rmeyi kurgulad??? illerden birinde ya?ad???n?z? d???n?n! Sa?l?k sigortan?z olmas?na kar??n stent paras?n? kar??layabilmek i?in tam d?rt y?l tek kuru? para almadan k?le gibi ?al??man?z gerekiyor.
Gelelim Say?n Bakan??n kader arkada?lar?na. Kadir ?nan?r, tedavi g?rd??? hastaneyi art?k bir stentle ya?ayaca??n? kamuoyuna s?zd?rarak reklam yapmak ve hasta haklar?n? ?i?nemekle su?lad?. Konuyla ilgili di?er haberlerde tersten bir yakla??mla baz? sanat??lar?n para vermek bir yana, ?ste para istedikleri vurguland?.
Milli E?itim Bakanl??? memurlar?ndan H. E. t?kal? damarlar?na sa?l?k kurulu karar? ile tak?lan ancak sosyal g?venlik kurumunca geri ?denmeyen 7 bin 600 dolarl?k faturas?n? alabilmek i?in Dan??tay'da a?t??? davay? oybirli?iyle al?nan kararla yak?nda kazand?.
Eski ???i Emeklileri Derne?i Ba?kan? Sait Erdo?an, kurumca kar??lanan stentin tak?ld?ktan k?sa s?re sonra t?kand???n? ancak ?nerilen yeni stenti paras? olmad??? i?in temin edemedi?ini, tedavisinin yap?lamad???n?, sa?l??? gasp edilmi? bir emekli olarak ge?en hafta kamuoyu ile payla?t?.
Durumu eski Bakan kurtaramad?, ?yleyse ha gayret Kadir Abi kurtar bizi demeden birka? ayr?nt?y? payla?makta yarar var. Bas?na da yans?yan son bilimsel yay?nlarda, san?ld???n?n aksine "ila?l? tabir edilen pahal? stentlerin kalp krizini art?rd???" belirtiliyor. Bir ba?ka ayr?nt?, SSK'n?n stent sonras? uzun s?re kullan?m? gereken, maliyeti g?rece y?ksek Clopidogrel adl? ilac? hastalar?n kalbine kastedercesine pahal? stentlerde alt? ay, ila?s?z ucuz stentlerde bir ay ile s?n?rland?rmas?. Yani daha GSS gelmeden ruhu buralardayd? ve ruhunu kovmadan yasas?n? engellemek m?mk?n g?r?nm?yor.
...
Damar sertli?i
Halk aras?nda damar sertli?i olarak bilinen "atereskleroz" adeta ?a??m?z?n hastal???. Damar duvarlar?nda ya? ve kire? birikimi ile olu?an damar sertli?i beyni tuttu?unda fel?, kalbi ?nceledi?inde kalp krizi olarak kar??m?za ??k?yor. Son y?llarda Amerikan tarz? ya?am tarz? ve uzun s?reli ?al??man?n yans?malar?ndan olan fast-food yemek al??kanl???n?n ?zellikle gen?ler aras?nda yay?lmas?, g?r?lme s?kl???n? giderek art?r?yor . ?yle ki geli?mi? ?lkelerde zenginlik ba?a dert misali ?l?mlerin neredeyse yar?s?ndan sorumlu. T?m d?nyada ise ?l?mlerin y?zde 20'sini olu?turuyor.
Damar sertli?inin nedeni bilinmemekle birlikte risk fakt?rleriyle y?ksek oranda birliktelik g?steriyor. Hastal?k bulgular?, tutulan damarlar?n besledi?i organa g?re de?i?iyor. Tutulan kalbi besleyen damarlarsa ba?lang??ta uzun y?llar sessiz kal?p sonras?nda koroner hastal??? ve kalp krizlerine yol a?abiliyor. Periferik damarlar? tuttu?unda anevrizma (damarlarda balonla?ma), b?brek yetmezli?i, hipertansiyon, ayaklarda dola??m bozuklu?u; beyni tuttu?unda ise unutkanl?k, inme, bunama, ge?ici iskemik ataklar ile kar??la?abiliyoruz. ??z?m? ise risk fakt?rleri ile m?cadele y?ntemlerinden ge?mekte. Risk fakt?rlerine gelince:
- Ya??n, kad?nlarda 45 erkeklerde 55 ya? ?zeri olmas?
- Hipertansiyon
- ?eker hastal???
- Yak?n akrabalarda erken ya?larda kalp hastal??? ?yk?s? (Erkek akrabalarda 55 ya? kad?n akrabalarda 65 ya? ?ncesi)
- Halk aras?nda k?t? kolesterol olarak an?lan LDL y?ksekli?i
- Halk aras?nda iyi kolesterol olarak an?lan HDL d???kl???
- Sigara kullan?m?.
Dr. Zeki G?l