kal?c? bar?? m?mk?n m??
?Kap?lar?m?z DTP?ye kapal??

BA?LARKEN
Daha ?ncesini bir kenara b?rak?rsak, neredeyse Cumhuriyet?le ya??t olan K?rt sorunu, her ge?en g?n daha yak?c? bir ?ekilde ??z?m? bekliyor.
Cumhuriyetin kurulu?undan beri ?lkeyi y?neten 59 h?k?met taraf?ndan, ?g?venlik?, ?asayi??, ya da ?geri kalm??l?k? olarak alg?lanan K?rt sorunundaki ??z?ms?zl???n faturas?, ?zellikle insani a??dan ?ok ac? oldu. Ara?t?rma ve raporlara g?re b?lgedeki ?at??malarda 40 bine yak?n insan ya?am?n? yitirdi. Bir o kadar insan da sakat kald?. Bug?n b?lge illerinde hemen hemen her evde da?da ?ocu?unu kaybeden aileler var. Ayn? ?ekilde yurdun her k??esinde, ?at??malarda ?ocuklar?n? yitiren say?s?z asker ailesine her g?n bir yenisi ekleniyor. Ama, 80 y?ll?k ?iddette ?srar ediliyor. ?ocuklar?n?, evlatlar?n? ?l?me bu kadar kolay g?nderen bir ?lkeye daha rastlanmad?.
?at??malarla b?y?yen, ?l?mle ya?ayan, silah?n g?lgesinde y?r?yen insanlar, bir daha bu karanl?k tabloyu ya?amak istemiyor. ?ocuklar?n? ?at??malarda yitiren asker annelerinin, cenaze t?renlerinde ?Art?k vatan sa? olsun demeyece?im? ifadeleri bir umut yaratt?. Tek tarafl? da olsa ilan edilen ?ate?kes? ya da ?eylemsizlik? karar? bu umudu daha da b?y?tt?. Hemen hemen herkes, K?rt sorunu konusunda yeni bir d?nemin ba?lad??? fikrinde. Biz de ate?kes s?reci ve K?rt sorununu, Meclis?teki partilerle, ??retim ?yeleriyle ve ayd?nlarla tart??t?k. ??retim ?yeleri ve ayd?nlar ??z?m noktas?nda ?nemli ?neriler sunarken; h?k?meti olu?turan AKP ve ana muhalefet partisi CHP?nin en insani taleplere bile uzak durdu?unu g?rd?k.

---

AKP Genel Ba?kan Yard?mc?s? Dengir Mir Mehmet F?rat, PKK?ye ?ter?r ?rg?t?? demeden DTP?yle ve DTP?li belediye ba?kanlar? ile g?r??meyeceklerini s?yl?yor.
?Evet ili?kilerimizi ask?ya ald?k? diyen F?rat, genel affa kar?? olduklar?n? belirtirken, h?k?metin K?rt meselesi konusunda ?nemli ad?mlar att???n? d???n?yor.
H?k?metin K?rt politikas?n? belirlemesinde ?nemli rol oynayan Dengir Mir Mehmet F?rat?la, K?rt sorunu, ate?kes s?reci ve h?k?metin sorunlara yakla??m?n? konu?tuk.
Ba?bakan Erdo?an, ??n?m?zdeki d?nem restorasyon d?nemi olacak? y?n?nde a??klamalar yaparken, D??i?leri Bakan? G?l de ?silahlar susarsa reformlar yap?lacak? ifadelerini kulland?lar. Partinizin, h?k?metin g?ndeminde Do?u ve G?neydo?u?daki sorunlara ili?kin bir paket, bir haz?rl?k var m?? Sorunlara yakla??m?n?z nedir?
Say?n Genel Ba?kan??n bu y?l?n sosyal restorasyon y?l? olaca??n? s?ylemesi tabii ?nemli bir ba?lang??. Kald? ki, T?rkiye?de ilk defa bir parti kendi program?nda K?rt meselesine yer vermi?, bu konuda ?nerilerini a??k ve net olarak da ortaya koymu?tur. T?rkiye?de bence ekonomik reformlardan ?nce, ?zellikle demokratikle?me, ?zg?rle?me gibi temel konularda yapm?? oldu?umuz at?l?m gelir. Tabii Do?u ve G?neydo?u?daki temel sorunlardan birisi ekonomik ve sosyal geriliktir, farkl?l?klard?r ama bunun ?tesinde di?er ana sorun ?zg?rl?kler ve T?rkiye?de demokratik bir ortam?n olu?mas?d?r. Bu T?rkiye?nin t?m?n? ilgilendirir ama Do?u ve G?neydo?u i?in ?ncelikli bir konudur. Bizim d?nemimizde de bu ad?mlar at?ld? ve bir?ok konuda ilk kez baz? ?eyler g?ndeme geldi. Nedir o, K?rt?e?nin daha rahat kullan?m?n?n sa?lanmas?, televizyon yay?nlar?n?n kapsam?n?n geni?letilmesi gibi. Yasalardaki de?i?ikliklerle bilbordlarda K?rt?e afi?ler ?ok rahat dile getirilebiliyor.
Bunlar b?lgede olduk?a da etkili oldu. Ha bunlar yeterli mi? Hay?r. ?zellikle genel ba?kan?n Diyarbak?r konu?mas?nda, bir a??l?m yapmas? ?ok ?nemsenecek bir konuydu. Fakat ?z?c? bir konu, bu a??klaman?n hemen ertesinde PKK ter?r?n?n giderek ?iddetini art?rmas? idi. B?lgede ekonomik olarak yat?r?mlar?n te?viki -ki b?y?k bir kesimi te?vik b?lgesi i?erisindedir- tabii b?t?n Do?u ve G?neydo?u Anadolu?da tutmam??t?r. Ama Ad?yaman, Malatya, Urfa gibi yerlerde sanayi tutmu?tur. Bunun yan?nda bir deneyim de ya?anm??t?r. H?k?met ?unun fark?ndad?r ki, bu b?lgede sanayiye verilecek te?vik ?ok fazla tutmayacakt?r. O bak?mdan b?lgeye has te?viklerin gelmesi g?ndemde idi. Entegre hayvanc?l?k yat?r?mlar?n? te?vik gibi. H?l? devam ediyor. Ter?r olaylar? olmasa idi belki bunlar?n bir?o?u hayata ge?mi? olurdu.
Ki?i ba??na milli gelir hemen hemen T?rkiye ortalamas?n?n yar?s?n?n alt?ndad?r. Sosyal ve ekonomik b?t?n g?stergelerin Do?u ve G?neydo?u Anadolu?nun aleyhine oldu?unu g?rmek m?mk?n. Bir ?lkede sosyal bar???n sa?lanabilmesi, ?ncelikle b?lgeler aras? farkl?l?klar?n ortadan kald?r?lmas? ile m?mk?nd?r. Dolay?s?yla birinci hedefimiz bu. En ?nemlisi, T?rkiye?deki demokratikle?me ve ?zg?rl?klerin ?n?ndeki engellerin kald?r?lmas? konusundaki hareketin devam etmesi laz?m. Belki bir s?re duraksad?. ?e?itli nedenleri var ama bence en temel nedenlerden biri PKK ter?r?d?r. Bu ter?r hareketi olmasa idi geli?me bug?n ?ok daha ba?ka noktada olurdu. Tabii se?im y?l?na giriyoruz. 9?uncu paket ?u anda Meclis?te g?r???l?yor. ?mit ediyorum ki bundan sonra da 10?uncu paket de di?er a??l?mlar da g?ndeme gelecektir.

Do?u ve G?neydo?u?daki sorunlar?, herkesle konu?uyorsunuz, ama b?lgede birinci parti olan DTP y?neticileri ile ya da belediye ba?kan ve y?neticileri ile g?r??m?yorsunuz, neden? Neden onlarla bu sorunlar? g?r??m?yorsunuz? Ya da talep mi gelmiyor?
Hay?r. Tabii ki mesele bu de?il. Mesele bak?? a??lar?m?zdaki farkl?l?k. Kald? ki DTP birinci parti olarak da g?z?km?yor. Onu d?zeltmemiz laz?m. 2002 se?imlerinde y?zde 30-35 oranlar?nda biz rey ald?k. T?rkiye geneline hitap eden bir parti ilk kez o b?lgede HADEP?in, DEHAP??n kar??s?nda olduk?a ciddi bir oy ald?. 2004 mahalli se?imlerinde, il genel meclisi ?yeliklerine bakarsak biz birinci partiyiz. ?ok ?nemli belediye ba?kanl?klar?n? da DEHAP?tan ald?k, Van?d?, Siirt?ti, A?r??yd?. Belde, il?e belediye ba?kanl?klar?n?. Bu enteresan bir geli?me idi. HADEP, DEHAP belki kendisini rakipsiz g?rd??? o b?lgede ilk kez kendisine rakip olarak Adalet ve Kalk?nma Partisi?ni g?rd?. O b?lgede halk bir tercihin i?erisine girdi.
O g?ne kadar PKK ter?r ?rg?t?n?n halka vaat etti?i ?eyler, dilini, k?lt?r?n? ?zg?rce kullanabilmesi... 15 y?ll?k sava? m? diyelim art?k ?at??ma m?... sonucunda bunlar?n al?nmad???n?, bunlar?n siyaseten al?nabilece?ini halk g?rd?. Adalet ve Kalk?nma Partisi geldi, T?rkiye?de demokratikle?me ve ?zg?rle?me hareketi ba?lad? ve o s?z verdikleri yahut onu almak i?in binlerce, milyonlarca insan? ma?dur eden ter?r ?rg?t?n?n ve onun siyasi uzant?s? olan ?eye halk inanmamaya ba?lad?. Halk silahla de?il, siyasetle al?nabilece?ini dolay?s?yla bug?ne kadar verilmi? olan ac?lar?n da anlams?z oldu?unun fark?na vard??? i?in 2004?te Adalet ve Kalk?nma Partisi bu sonucu ald?. Bu ?nemlidir asl?nda. Siyaseten, sosyolojik olarak incelenmesi gereken bir olayd?r 2004 se?imleri.
DTP?ye ya da ona benzer partilere, belediye ba?kanlar? ile ili?kilerimize gelince, AKP iktidar?nda ilk kez o b?lgedeki belediye ba?kanlar? h?k?metle konu?abilme imkan?na sahip olabildiler. Muhatap olarak h?k?meti g?rebildiler. Protokolde hi?bir ?ekilde yer almamalar?na ra?men h?k?metimiz zaman?nda o imkan sa?land?. Ancak maalesef b?ylesine yumu?at?lm?? bir ortamda, gerek s?yledi?iniz siyasi parti, gerekse o partiden se?ilmi? belediye ba?kanlar? maalesef ortam? gerecek beyanlarda bulundu, bunda da ?srark?r oldular. Her ?eyin ?tesinde PKK ?rg?t?n?n bir ter?r ?rg?t? oldu?unu ve ter?r?n her ?e?idine kar?? olunmas? gerekti?ini hi?bir zaman s?ylemediler. S?ylemek de istemediler. ?zellikle bir parantez a?t?lar. Bunun ?ok do?ru oldu?u kan?s?nda de?iliz, tasvip etmemiz de m?mk?n de?il. ?zellikle siyasi partinin veya bir mahalli idarenin, se?imle belli yere gelmi? ki?ilerin bir ter?r ?rg?t?n?n uzant?s?ym?? gibi hareket etmesini do?ru bulmuyoruz. Bunu yasal olarak do?ru bulmad???m?z gibi o b?lgedeki halk?n ve bizatihi b?lgenin kendisine zarar verece?i kan?s?nday?z. O bak?mdan bunu d?zeltene kadar, yani hukuka uygun bir siyasi parti olma vasf?na eri?ene kadar, biz do?rudur ili?kilerimizi ask?ya ald?k.

Bunun i?in de ?PKK ter?r ?rg?t?d?r? demeleri mi gerekiyor?
Tabii olarak onun k?nanmas? laz?m. Ter?r nereden gelirse, kimden gelirse gelsin kar?? olundu?unu s?yleyebilme cesaretine sahip olmas? laz?m. D?nyadaki hemen hemen b?t?n ?lkeler PKK?n?n ter?r ?rg?t? oldu?u konusunda ittifak sa?lad?. Ama maalesef bu siyasi parti, belediye ba?kanlar? bir ter?r ?rg?t? olarak nitelemekten ?zellikle ka??n?yorlar. O zaman ?u akla geliyor, bu arkada?lar o ter?r ?rg?t?n?n birer sivil uzant?ym?? gibi bir profil veriyor. Bu profilin legal anlamda siyasetle pek ba?da?t??? kan?s?nda de?ilim.

Mehmet A?ar??n ?ok tart???lan, ?Da?da silahla gezece?ine ovada siyaset yaps?n? s?ylemi vard?. Bunun bir genel aff? i?erdi?i s?ylendi. Bu a??klamay? nas?l de?erlendirirsiniz, bir genel affa yakla??m?n?z nedir?
Hay?r, g?ndemimizde genel af diye bir konu yok. A??klama do?rudan A?ar??n kendisini ba?lar. Mehmet A?ar bildi?im kadar?yla Meclis?te iki milletvekili ile temsil ediliyor. ?yle bir siyasi g?c? de yok. Ama tabii s?yledikleri benim i?in de s?rpriz olmu?tur. Mehmet A?ar?? ?ok iyi takip edebilen bir insan?m. 15 y?ll?k ter?r s?recinin en hareketli oldu?u g?nlerde A?ar, Emniyet Genel M?d?rl???, Adalet, ??i?leri Bakanl??? gibi ter?rle do?rudan m?cadele eden birimlerin ba??nda idi. O g?nk? y?ntemleri de tasvip edebilmek ?ok m?mk?n de?il, bug?nk? ?artlarda. ??nk? devletin a?iretten veya bir ?rg?tten farkl?l??? hukukla s?n?rland?r?lm?? olmas?d?r. O g?nk? tatbikatlara bak?ld??? zaman A?ar??n davran??lar?n?n ve tedbirlerinin devlet vasf?na pek uygun olmad???, yarg?s?z infazlar?n binleri buldu?u, Susurluk olay?n?n patlak verdi?i, devlete ait silahlar?n maalesef suikastlarda kullan?ld??? veya sivil ?ah?slar?n arabalar?nda ??kt??? g?r?lm?? ve bunlarla ilgili hakk?nda davalar a??lm??t?r. O zaman akl?ma ?u soru geliyor; acaba o g?nk? A?ar m? do?ruydu, bug?nk? A?ar m? do?ru. Yok ?de?i?tim? diyorsa ki ?mit ediyorum ki de?i?mi?tir. b?yle bir ?neri getirecektir veyahut da ge?mi?ini unutturma ?abalar?d?r. O g?n bir b?rokrat olarak ?ok parlak olmayan s?reci acaba bug?n bir siyaset?i olarak unutturma ?abas? i?inde midir. Bence ?zellikle bunun irdelenmesi laz?m. Ama yok ?bir de?i?ime u?rad?m, T?rkiye Cumhuriyeti devletinin bir hukuk devleti oldu?una inan?yorum, o g?n de yanl?? yapt?m? diyorsa o zaman takdir ederim kendisini.

PKK?nin da?dan inmesini sa?lamak i?in Meclis?te bir oturum yap?lmas? ve bunun tart???lmas? y?n?nde g?r??ler dile getiriliyor. Siz bu g?r??e nas?l bak?yorsunuz?
?ktidara geldikten hemen sonra, ?Eve D?n??? denen bizden ?nce haz?rlanm?? yasa vard?, ama yasay? biz ??kard?k. Bizden ?nce de m?teakip defalar yasalar ??kar?lm??, ama i?lememi?ti. Asl?nda itiraf?? dedi?imiz, cezaevinde bulunan ama devlet ?rg?tlerine, kurulu?lar?na yard?mc? olan ki?ilerin asl?nda hapishanelerden ??kar?lmas? y?n?nde kullan?ld???n? g?r?yoruz. ??kard???m?z yasada ?ok samimi idik. Bunun i?in de ilk defa T?rkiye?nin ?e?itli noktalar?nda; Cizre, Kap?kule?de kamplar, birimler kuruldu, devletin b?t?n birimleri; savc?s?, M?T?i, askeri, polisi, jandarmas? orada topland?. Teslim olana, hemen orada i?lemleri yap?l?p, hakikaten do?rudan su?a bula?mam??sa b?rak?ld?lar. Ancak maalesef, ?rg?t i?erisindeki su?a bula?mam?? olan bir?ok genci tehditle b?rakmad?lar. ?stedikleri lider kadrosunun aff? talebiydi. Tabii bunu yapabilmek m?mk?n de?il. Toplumda bir mutabakat yoktu. Yani 30 bin insan?n kan? h?l? ?slakken, bir ?rg?t?n ba??n? veya ba?lar?n? affedebilmek m?mk?n de?ildi. Bir genel af olmas? m?mk?n de?il. Mecliste ?yle bir g?r??me ?u an yok. Olmas? da m?mk?n de?il. Devletin d???ndaki bir g?c?n elinde silah varken devletin me?ru g??leri silah kullanmak zorundad?r. Bu, devletin devlet olma vasf?ndan kaynaklanan bir ?ey. O bak?mdan yap?lacak tek ?ey, silahlar?n b?rak?lmas?, terk edilmesidir.
Haz?rlayanlar: ?ahin Bayar - Sultan ?zer