Bir mültecinin İstanbul hikayesi ya da ‘burada olan’ Enzo İkah

Sıradışı bir göçmen hikayesi, Enzo İkah’ın ki. Anavatanı Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden kaçıp Türkiye’ye gelen İkah, burada yeni bir yaşam yaratıyor kendine. 8. İstanbul Belgesel Günleri’nde gösterilen ‘Mülteci, İşte Buradayım’ belgeseli de Enzo’nun hayatını kısa bir özet olarak gösteriyor. 

Yaşama dair fikirlerini de paylaşan İkah, müziğini de bu yönde kullanıyor. Mr Fascist parçası da bunu anlatan kelimelerden oluşuyor, ‘Kimliğini göster ya da Show me your ID’ diyerek farklı ırklardan olunca yaşananlara gönderme yapıyor. 

Belgesel film fikri Eda Elif Tibet’e ait en başta, ancak çekimlerin ilerlemesiyle beraber yönetmenliğe Enzo İkah da dahil oluyor, ikisi birlikte çekiyor. 

Enzo İkah’ın kendisini anlattığı belgeselde evini açtığı kendisi gibi mülteci konumunda olan iki Suriyeli gence başından geçenleri anlatan İkah, Türkiye’ye geldiği zamanlarda Gezi Parkı’nda üç gün kaldığını, ülkesi Kongo’nun ne kadar tehlikeli olduğunu, nerede olursa olsun savaşmaktan da vazgeçilmemesi gerektiğini anlatıyor. Suriyeli gençlere mültecili hakkında anlattıklarına bakınca göçmen olmanın koşullarının berbat olduğunu şu cümlelerden anlamamak mümkün değil; ‘Yabancı ülkelerde kaçak gibiyiz ama kendi ülkemizde yaşama imkanı yok’, ‘Mülteci, işte buradayım, köpek maması gibi’...

Enzo İkah’ın hikayesi yine de korkunç değil elbette, şansı yaver gidenlerden ama kurtuldum diye de arkasına bakmayanlardan değil, mülteciler için, Afrikalılar için bir şeyleri değiştirmeye çabalıyor. Ki siyahlar demeyi de ırkçı buluyor, insan olarak kabul edilmesi yönünde uğraşıyor. 

Tarlabaşı’nda oturduğu daireyi stüdyoya da çeviren İkah, bu sayede yaptığı müzik reggae’yi ve gündelik hayatını da birleştiriyor mekansal olarak. Bob Marley’e olan hayranlığını anlatan İkah, müziklerini çalmadığı için de üç gruptan atıldığını anlatıyor, ama Marley’in müziklerini çalmama sebebini de onun müziklerinin kendi mücadelesinin aracı olduğunu, şimdi de kendisinin müziklerinin olması gerektiğini dile getiriyor.

Bir müzik grubu da oluşturan İkah, Türkiye’de bir çok şehirde konserler veriyor, konferanslara katılıyor. Bindiği bir takside şoförle olan konuşmalarına da yer veren filmde, İkah’ın Ahmet Kaya için düşüncesini bile öğreniyoruz. Taksi şoförünün dinlettiği müzikler arasında Kaya’nın bir parçası çalınca ‘Türkiye’nin en iyisi, Ahmet Kaya’ demekten kendini alamıyor. 

Enzo İkah’ın hikayesini anlatan Eda Elif Tibet’in çektiği film, ‘Mülteci, İşte Buradayım’ın gösteriminin ardından Enzo İkah ve yönetmen Eda Elif Tibet izleyicilerin karşısına çıktı ve duygularını anlattı. 

Film, Documentarist 2015 kapsamında gösterildi ancak henüz belli olmasa da daha pek çok yerde gösterilecek gibi duruyor. (KÜLTÜR SERVİSİ)