Önce tekelleştir, sonra özelleştir

Elif AVCI
İstanbul

İstanbul Büyük Şehir Belediyesi (İBB) kasım ayı Meclis görüşmelerinde İstanbul’daki taksi, dolmuş ve minibüs duraklarının denetimini 2016 yılıyla birlikte İSPARK’a verme kararı aldı.

Yeni yılla birlikte İstanbullular minibüse binerken de tıpkı halk otobüslerindeki gibi İstanbulkart kullanabilecek. İstanbul trafiğindeki 18 bin taksi 134 Çağrı Merkezinden yönetilecek. İspark tarafından İstanbul’un Anadolu ve Avrupa yakasında minibüsler için kalkış ve varış durakları arasında 30 yeni durak inşa edildi.

Minibüs ve taksiler için ayrı ayrı iki uygulama geliştiren bu karar minibüs şoförleri tarafından kısa sürede kabul görürken, taksi şoförleri uygulamaya karşı çıkıyor.

‘RANT VE KIYAK’ KOKUYOR?

Sistemin merkezileştirilmesi tekelleşme eleştirilerini beraberinde getirirken olay daha derinden incelendiğinde ‘rant ve kıyak’ göze çarpıyor. Proje, “Önce tekelleştir sonra birilerine sat” anlayışıyla inşa edildiği izlemini veriyor.   

Söz konusu izlenimi oluşturan olgu, özelleştirilmesi planlanan bir kurumun projede yetkili kılınması. Tüketici Birliği Federasyonu Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz, “İspark’ın 2016 yılında özelleştirilecek olması uzun zamandır konuşuluyor. Neden tüm ulaşım birimleri zaten özelleştirilecek olan bir kurumun denetimine veriliyor?” sorusunu yöneltiyor.

Gazetemize verdiği görüşünde söz konusu anlayışın kesinlikle kabul edilemeyecek bir yaklaşım olduğunu vurgulayarak, “Taksi, minibüs hizmetleri kamusal hizmettir. Tümden özelleştirme planının bir parçası olan İspark’ın denetimine verilmesi fikrini tasvip etmiyoruz” dedi.

İstanbulkart’ın minibüs ve dolmuşlarda kullanılmasını yerinde bir adım, sosyal yaşamı kolaylaştıracak bir uygulama olarak değerlendirdiklerini ifade eden Deniz taksilerin tek bir merkezden kontrolünü ise şu sözlerle eleştirdi: “Ancak, taksileri konu alan söz konusu uygulamayı kesinlikle desteklemiyoruz.Taksileri ve taksi ulaşımını tekelleştirmeye çalışıyorlar. Tekelleşme tüketici için, tüketim ortamı için yararlı bir şey değildir. Rekabeti öldürür. Bu durum trafiğin rahatlatılması, taksicinin müşteri aramakla uğraşmaması şeklinde lanse edilerek sempati oluşturulmaya çalışılıyor. Taksi çağrı merkezleri zaten bu gün de var olan bir konu. Belediye bu uygulamayla taksiyi tek elde toplamaya çalışıyor”

ÖZEL HAYATA MÜDAHALE

Taksicilerin güvenliği adına taksilere ses ve kamera teknolojisi yerleştirilecek olmasını da eleştiren Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Bülent Deniz, “Bu uygulama insanların özel hayat ve gizliliğine resmen müdahaledir. Bu yüzden insanlar yolculukları boyunca sürekli izleniyor olmanın huzursuzluğunu yaşayacaklar” yorumunu yaptı.

Yeni yılla birlikte İstanbul’daki 18 bin taksi 134 No’lu bir çağrı merkezinin altında toplanacak. Bu uygulamadan sonra taksiciler artık yollarda müşteri arayamayacak, çağrı merkezi müşteriyi taksiciyle buluşturacak. Yanı sıra 2016 yılıyla birlikte taksilere panik butonu, GPS, mikrofon gibi teknolojik bir sistem döşenecek. Bu sistem sayesinde yolculuk boyunca araç çağrı merkezi tarafından izlenebilecek.

TAKSİCİ ÖFKELİ!

İstanbul Taksi Dolmuş Ulaşım Hizmetleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Levent Giray konu ile ilgili yaptığı açıklamada uygulamanın taksicileri maddi sıkıntıya iteceğine değindi.
Giray, “Bizler mesleğimizi sokakta icra ediyoruz. İspark bu işi devraldıktan sonra bizden günlük 5 lira ya da aylık 120 lira bir abone parası talep ediyor. Biz bu güne kadar böyle bir para ödemiyorduk. Biz zaten belediyeye bir para ödüyoruz. Birlikte kazanamadığımız halde daha fazla para ödemek zorunda kalacağız. Belediye esnafa hizmet etmek zorunda bunu para karşılığı yapmamalı” şeklinde konuştu.
Taksiciler, bugüne kadar işleyen sistemden vazgeçilerek merkezileşmenin tercih edilmiş olmasını anlamadıklarını dile getiriyor. Taksiciler geçmişte sık sık yaptıkları eylemlerle tek merkeze bağlanmalarına karşı çıkmışlardı.

CHP: AKSAMALAR OLACAK

İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Meclis toplantısında CHP grubu konu ile ilgili ret oyu kullandı. CHP Grup Başkan Vekili Ertuğrul Gülsever, ret oyu vermelerinin sebebini altyapı ile ilgili detaylı açıklama yapılmamasına dayandırırken, uygulamaya koyulması beklenen karar ile ilgili farklı noktalara değindi. Gülsever: “Bugün halk otobüsleri bile hâlâ İstanbulkart konusunda sorun yaşıyor. Öğrenciler ve yaşlılar kartı indirimli kullanıyor. Polisler ücretsiz kart kullanıyorlar. Bu ücretsiz kullanım ve indirimler için halk otobüsü şoförlerine kayıplarının ödeneceği konuşuldu ama bir süredir bu ödemeleri alamıyorlar. Daha var olan bir sistemi bile sorunsuz halledemiyorlarken minibüsleri nasıl yola koyacaklar?” tespitini yaptı.