Agnès Varda’nın gözünden: Sosyalizm ve Küba

Küba’nın 50 kusür yıl önce oluşan devrim fotoğrafları Küratör Clément Chéroux sayesinde biraraya getirildi. Devrimin kalbinden kareler şimdi Paris’teki Pompidou Centre’da sergileniyor.

Fransız Sinemacı Agnès Varda, 1963’te devrim ateşiyle kanı kaynayan Küba’da çektiği fotoğrafları bir kutuya koydu ve 52 yıl boyunca sakladı. Şimdi fotoğraflar gün ışığına çıktı.

Varda’ya sorarsanız bu kareleri kimseye göstermeye niyeti yoktu. Salut les Cubains adlı filmi için çekilen binlerce fotoğrafı bir kenara bırakmıştı. Ta ki Küratör Clément Chéroux arşivine girip onları keşfedene kadar...

DEVRİMİN TOPLUMA YANSIYAN KARELERİ

Sanatatak’ın haberine göre fotoğraflar  Fidel Castro’nun Amerikan yanlısı Diktatör Fulgencio Batista’yı devirmesinden dört yıl sonrasına, 1961 yılında ABD’nin desteğini arkasına alan Kübalıların, Castro rejimini yıkmak için gerçekleştirdikleri başarısız işgal girişimi “Domuzlar Körfezi çıkartması”ndan iki yıl sonrasına ait. Ülkenin kültürüne yansıyan devrim Varda’nın fotoğraflarında da kendini gösteriyor.

Varda’nın sinematik kareleri şimdi Pompidou Centre’daki sergide ziyaretçileri bekliyor. Onların çekilmesini sağlayan yarım saatlik Varda filmi de aralıksız olarak aynı galeride oynatılıyor.

Paris’teki “Varda / Cuba” adlı sergi 1 Şubat’a kadar Paris’teki Pompidou Centre’da gösterimde.

YENİ DALGA AKIMININ ‘BÜYÜKANNESİ’

Asıl ismi Arlette Varda olan Fransız Fotoğrafçı ve Sinemacı Agnès Varda, 30 Mayıs 1928’de Ixelles, Brüksel Bölgesi’nde doğdu. Yeni Dalga akımının “büyükannesi” diye anılan Varda, özellikle La Pointe Courte, Cléo de 5 à 7 (5’ten 7’ye Cléo), Sans toit ni loi ve Les Glaneurs et la glaneuse (Toplayıcılar) filmleriyle tanınıyor.

Çocukluğunun ilk yıllarını Belçika’da geçirdikten sonra Paris’e gitti. Théâtre national populaire’de çalışmaya ve fotoğrafla ilgilenmeye başladı. Daha sonra evleneceği Yönetmen Jacques Demy ile tanıştı. 1954’te Alain Resnais’nin La Pointe Courte filminde Philippe Noiret ile çalıştı. Varda daha sonra San Francisco’ya giderek babasının kuzeni Jean Varda üzerine yarı gerçeküstü bir belgesel hazırladı: Uncle Yanko. 1961’de ikinci uzun metrajlı filmi olan ve ölümcül hastalığı olan bir şarkıcının iki saatini anlatan Cléo de 5 à 7 (5’ten 7’ye Cleo ) çekti. ’60’lı yıllar boyunca, Yeni Dalga içinde değerlendirilen sayısız film yaptı.

1968-70 yıllarında Los Angeles’ta hollywoodvari bir hippi filmi olan Lions Love’ı çekti. Daha sonra, ‘feminist ve iyimser’ bir film çekmek üzere Fransa’ya döndü: L’une chante, l’autre pas (Biri şarkı söylüyor, diğerleri değil). Tekrar döndüğü Los Angeles’ta 1979-81 yılları arasında iki belgesel film hazırladı: Mur murs ve Documenteur.

1985’te genç oyuncu Sandrine Bonnaire’in rol aldığı Sans toit ni loi filmiyle Venedik Film Festivali’nde Altın Aslan ödülünü aldı.
Eşi Jacques Demy’nin 1990’da ölümünden sonra anısına üç film yaptı: Bir kurgu olan Jacquot de Nantes (Nantlı Jacquot) ve iki belgesel; Les demoiselles ont eu 25 ans ve L’univers de Jacques Demy.

1999’da çektiği belgesel les Glaneurs et la glaneuse (Toplayıcılar) kariyerinin önemli filmlerinden biri oldu. Bir dijital kamera ile toplayıcılık kavramının çevresinde yaptığı geniş tur, onun duyarlı ve sorumlu kimliğini açığa çıkartıyordu. Film hem eleştirmenler hem de seyirci tarafından beğenildi. İki yıl sonra filmin devamı geldi: İki Yıl sonra.

2002 yılında, Fransız Akademisinin René Clair ödülünü kazandı. 2005’te Cannes Film Festivalinde uzun metraj yarışma jürisinde yer aldı.  (KÜLTÜR SERVİSİ)